Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

„Viltu þegja, maður?“ Kappræður Bidens og Trump fóru úr böndunum

Joe Biden kall­aði Don­ald Trump Banda­ríkja­for­seta trúð. Stjórn­andi kapp­ræð­anna missti tök­in og hugs­an­legt er að seinni um­ferð­inni verði af­lýst. Trump sagði öfga­hóp­um að bíða átekta.

„Viltu þegja, maður?“ Kappræður Bidens og Trump fóru úr böndunum
Kappræðurnar Klukkan eitt í nótt að íslenskum tíma áttu sér stað fyrstu kappræðurnar fyrir forsetakosningarnar í Bandaríkjunum. Kosið verður 3. nóvember. Mynd: SAUL LOEB / AFP

Fyrstu kappræður Donalds Trump forseta og Joe Bidens, fyrrverandi varaforseta, fóru gjörsamlega úr böndunum eftir að spyrlinum Chris Wallace mistókst ítrekað að þagga niður í frambjóðendunum sem gjömmuðu á sama tíma. Sérstaklega fór forsetinn mikinn í tilraunum sínum til að grípa fram í fyrir bæði Wallace og Biden. Fyrir vikið myndaðist skekkja í þeim tíma sem hvor frambjóðandi átti að fá til að svara spurningum.

Upplausnin var slík að beint eftir kappræðurnar sagði Wolf Blitzer, fréttaþulur CNN, að hann hefði efasemdir um að þetta yrði endurtekið. Til stóð að Trump og Biden mættust aftur en eftir átökin í nótt þykir ekki víst að það gerist þó að engin opinber tilkynning þess efnis hafi verið gefin út. 

Biden fékk oft ekki nema rétt að byrja svör sín þegar forsetinn tók af honum orðið. Þegar Biden kvartaði undan því að þessi stöðugu frammíköll rugluðu sig í ríminu sagði stjórnandinn Chris Wallace: „Ég á sjálfur í vandræðum.“ Wallace þurfti oft að endurtaka: „Herra forseti! Gerðu það, herra forseti, leyfðu honum að tala!“ eða einfaldlega „Herramenn… herramenn… geriði það, hættið þessu!“ þegar báðir kölluðust á og hunsuðu spurningarnar stundum alfarið. 

Biden brosti lengst af þegar þetta gerðist en varð smám saman argari og kvæsti á Trump: „Viltu þegja maður? Þetta er svo óforsetalegt!“ Síðar sagði hann: „Þessi trúður leyfir mér ekki að tala!“ Hann kom syni sínum Hunter Biden til varnar þegar Trump reyndi ítrekað að leiða umræðurnar að meintum greiðslum sem hann hefði fengið frá Rússlandi. Sagði Biden að forsetinn væri einfaldlega lygari og ekki væri hægt að taka mark á neinu sem hann segði. Mál sonar síns hefðu verið rannsökuð í þaula og ásaknirnar reynst byggðast á sandi. 

Það var greinilegt af öllu að mennirnir báru enga virðingu fyrir hvor öðrum og notuðu ýmis uppnefni. Þegar Biden gaf í skin að Trump væri illa gefinn brást hann hinn versti við og sagði: „Þú skalt ekki tala um gáfur við mig, það er ekkert gáfulegt við þig Joe!“

Brot úr kappræðunum

Sagði öfgahópum að bíða átekta

Það hefur vakið mikla athygli að þegar talið barst að öfgahópum á hægri væng bandarískra stjórnmála, sem styðja Trump, talaði hann beint til þeirra og sagði þeim meðal annars að bíða átekta.  

Wallace spurði sérstaklega um hóp sem kallast Proud Boys og hefur verið lýst sem öfgahóp sem aðhyllist meðal annars kynþátta- og kvenhatur auk þess að dreifa samsæriskenningum. Liðsmenn þeirra hafa undanfarið mætt vopnaðir á mótmæli Black Lives Matter samtakanna og hefur það leitt til harðra átaka. Wallace spurði hvort forsetinn væri tilbúinn að ávarpa slíka hópa og segja þeim að leggja niður vopn eða „stand down“ á frummálinu. 

Svipbrigði TrumpsForsetinn bar tilfinningarnar utan á sér eins og oft.

Trump sagði þá að skilaboð sín væru: „Stand back and stand by“ sem gæti útlagst sem „Stígið til baka og bíðið átekta.“ Liðsmenn Proud Boys fögnuðu þessu ákaft á Twitter og sagði einn áhrifamaður innan samtakanna að nú hefðu þeir fengið opinbert leyfi til að efla aðgerðir sínar: „Trump basically said to go fuck them up! this makes me so happy,“ Þá birti Telegram rás Proud Boys mynd af skjaldamerki sínu með orðunum „Stand back, stand by.“

Þetta vekur ekki síst áhyggjur í ljósi þess að í kappræðunum neitaði Trump að segja hvort hann myndi viðurkenna úrslit kosninganna og vildi ekki skuldbinda stuðningsmenn sína til þess að taka þeim þegjandi ef grunur vakni um að brögð væru í tafli. Fullyrti forsetinn að póstkosningar og atkvæði greidd utan kjörstaða væru ávísun á kosningasvindl og spáði því að hæstiréttur landsins þyrfti að skerast í leikinn. 

Trump hefur legið undir ámæli fyrir að virða ekki hinstu ósk hæstaréttardómarans Ruth Bader Ginsburg sem féll frá á dögunum og bað um að eftirmaður hennar yrði ekki skipaður fyrr en eftir kosningar. Allt útlit er fyrir að nýr og mun íhaldssamari dómari, Amy Coney Barrett, hljóti samþykki þingsins á þeim rúma mánuði sem er til kosninga þó að skipun dómara við hæstarétt hafi aldrei gengið svo hratt fyrir sig áður í sögu Bandaríkjanna. Til þess hefur Repúblikanaflokkurinn tilskilinn meirihluta og vegna nýlegra lagabreytinga í valdatíð Trumps geta Demókratar ekki lengur beitt málþófi til að stöðva ferlið. 

Sagðist hafa bjargað 1,8 milljón mannslífum

COVID-19 faraldurinn bar oft á góma í kappræðunum og sagði Biden að aðgerðarleysi Trumps gæti þýtt að tvö hundruð þúsund Bandaríkjamenn til viðbótar myndu deyja af völdum veirunnar á næstu mánuðum, til viðbótar við sama fjölda sem nú þegar hefur látist.  

Svipbrigði BidensFraman af reyndi Biden að brosa að framíköllum..

Trump sagði hins vegar að það væri alrangt og fullyrti að Biden hefði ekki getað staðið sig eins vel og hann gerði í að útvega öndunarvélar og hlífðarbúnað. Hafði hann eftir ónefndum sérfræðingum að allt að tvær milljónir hefðu farist af völdum COVID-19 ef ekki hefði verið gripið til þessara aðgerða, hann hafi því þvert á móti bjargað 1,8 milljón mannslífa. 

Chris Wallace spurði út í fullyrðingar Trumps þess efnis að bóluefni yrði tilbúið til dreifingar á allra næstu vikum en ekki næsta sumar eins og heilbrigðisyfirvöld og lyfjafyrirtæki hafa sagt. Gat forsetinn ekki fært neinar sannanir fyrir mái sínu en vitnaði í samtöl við ónefnda áhrifamenn í lyfjaiðnaðinum sem hefðu sagt sér að bóluefnið gæti verið tilbúið fyrir kosningar. Hann myndi skipa hernum að dreifa því til landsmanna til að flýta ferlinu. 

Skattamál Trumps vöktu einnig heitar umræður en nýlegur leki til bandarískra fjölmiðla er sagður sýna að hann hafi greitt lítinn sem engan skatt af tekjum sínum og beitt bókhaldsbrellum til að koma út á sléttu. Rétt fyrir kappræðurnar sendi Biden fjölmiðlum afrit af sínum skattskýrslum og eiginkonu sinnar nokkur ár aftur í tímann sem virðast ekki sýna neitt af sama tagi. 

Trump sagði Biden og Wallace fara með rangt mál, lekinn væri byggður á lygum og í raun greiddi hann milljónir dollara í allskyns skatta á ári hverju.

Reynt að stilla til friðarChris Wallace, umræðustjóri og þáttarstjórnandi af Fox News, hefur verið harðlega gagnrýndur fyrir að missa tök á kappræðunum.

Allt í steik

Það er óhætt að segja að kappræðurnar hafi vakið sterk viðbrögð á samfélagsmiðlum strax og þær hófust. Þegar þeim lauk eftir rúmlega 90 mínútur voru fréttaskýrendur á einu máli um að algjör upplausn hafi einkennt kvöldið. Margir vildu kenna Trump um hvernig fór, aðrir sögðu Wallace hreinlega hafa verið talaðan í kaf. Stjórnandi umræðanna hafi verið sá sem stóð sig verst, þótt honum hafi verið nokkur vorkunn. 

Í miðri orrahríðinni skrifaði rithöfundurinn Jill Filopovic á Twitter að hún vorkenndi Hillary Clinton að horfa á átökin eftir að hafa verið ráðlagt að halda sig til hlés í kappræðum við Trump fyrir fjórum árum. Clinton svaraði um hæl: „You have no idea.“ 

Fréttaskýrendur stóru sjónvarpsstöðvanna voru helur ómyrkir í máli.  „It was a shit show,“ sagði til dæmis Dana Bash, stjórnmálaskýrandi CNN. „That debate was a disgrace,“ kappræðurnar voru hneysa, svaraði Jake Tapper, fréttaþulur á sömu stöð. Breska blaðið Guardian segir Wallace sæta sérstaklega harðri gagnrýni og vitnar í holskelfu skilaboða á Twitter frá ýmsum fréttaskýrendum bæði í Bretlandi og Bandaríkjunum. 

Peter Spiegel, fréttastjóri Financial Times í Bandaríkjunum, lýsti kappræðunum í beinni á vef blaðsins ásamt kollegum sínum. Skrifar hann meðal annars: „Já, þetta var ‘toxic’. Já, Wallace missti stjórnina. Og, já, Biden hélt ró sinni. En verður þetta slæmt fyrir Trump? Málið með Trump er að hann snýr öllu á haus í pólitík. Frammistaða kvöldsins gerir sjóaða fréttaskýrendur eins og okkur í Washington alveg brjálaða en gæti þessu verið vel tekið í þeim ríkjum sem hann þarf mest á að halda?“

Í lok kvöldsins tók Spiegel undir vangaveltur um að þessar kappræður yrðu þær síðustu og seinni umferðinni yrði hreinlega aflýst eftir þessa flugeldasýningu í nótt.

Kappræðurnar í heild sinniHér má horfa á kappræður Bidens og Trumps í nótt í fullri lengd.

Fréttastöðin CNN tók saman lista yfir það góða og slæma í kappræðunum eða „hits and misses“. Í flokknum hits er hins vegar ekkert, þar stendur einfaldlega: „[Þessu plássi er meðvitað haldið auðu. Þetta voru fullkomlega hræðilegar kappræður sem gerðu ekkert til þess að upplýsa almenning um frambjóðendurna tvo og hvað þeir myndu gera ef þeir fengju fjögur ár til þess að þjóna sem forseti Bandaríkjanna. Þetta voru, án nokkurs vafa, alverstu kappræðurnar sem ég hef fjallað um í tvo áratugi í þessu starfi. Það, að þær hafi átt sér stað þegar meira en 200 þúsund Bandaríkjamenn hafa dáið úr Covid-19 og spár gera ráð fyrir því að fjöldi látinna tvöfaldist fyrir 1. janúar gerir skrípalætin enn meira sláandi og sársaukafull. Þarna var lýðræðinu gerður óleikur.“

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Forsetatíð Donalds Trump

Mest lesið

Tugir sjúklinga dvöldu á bráðamóttökunni lengur en í 100 klukkustundir
3
HlaðvarpÁ vettvangi

Tug­ir sjúk­linga dvöldu á bráða­mót­tök­unni leng­ur en í 100 klukku­stund­ir

Vegna pláss­leys­is á legu­deild­um Land­spít­al­ans er bráða­mót­tak­an oft yf­ir­full og því þurftu 69 sjúk­ling­ar að dvelja á bráða­mót­tök­unni leng­ur en í 100 klukku­stund­ir í sept­em­ber og októ­ber. Þetta kem­ur fram í þáttar­öð­inni Á vett­vangi sem Jó­hann­es Kr. Kristjáns­son vinn­ur fyr­ir Heim­ild­ina. Í fjóra mán­uði hef­ur hann ver­ið á vett­vangi bráða­mótt­tök­unn­ar og þar öðl­ast ein­staka inn­sýni í starf­sem­ina, þar sem líf og heilsa fólks er und­ir.
Mataræði er vanræktur þáttur í svefnvanda
4
Viðtal

Mataræði er van­rækt­ur þátt­ur í svefn­vanda

Góð­ur svefn er seint of­met­inn en vanda­mál tengd svefni eru al­geng á Vest­ur­lönd­um. Tal­ið er að um 30 pró­sent Ís­lend­inga sofi of lít­ið og fái ekki end­ur­nær­andi svefn. Ónóg­ur svefn hef­ur áhrif á dag­legt líf fólks og lífs­gæði. Svefn er flók­ið fyr­ir­bæri og margt sem get­ur haft áhrif á gæði hans, má þar nefna lík­am­lega og and­lega sjúk­dóma, breyt­inga­skeið, álag, kvíða, skort á hreyf­ingu og áhrif sam­fé­lags­miðla á svefn­gæði. Áhrif nær­ing­ar og neyslu ákveð­inna fæðu­teg­unda á svefn hafa hins veg­ar ekki vak­ið at­hygli þar til ný­lega.
Glamúrvæðing áfengis í íslensku raunveruleikasjónvarpi: „Freyðivínið alltaf við höndina“
5
Viðtal

Glamúr­væð­ing áfeng­is í ís­lensku raun­veru­leika­sjón­varpi: „Freyði­vín­ið alltaf við hönd­ina“

Guð­björg Hild­ur Kol­beins byrj­aði að horfa á raun­veru­leika­þætt­ina Æði og LXS eins og hverja aðra af­þrey­ingu en blöskr­aði áfeng­isneysla í þátt­un­um. Hún setti upp gler­augu fjöl­miðla­fræð­ings­ins og úr varð rann­sókn sem sýn­ir að þætt­irn­ir geta hugs­an­lega haft skað­leg áhrif á við­horf ung­menna til áfeng­isneyslu enda neysl­an sett í sam­hengi við hið ljúfa líf og lúx­us hjá ungu og fal­legu fólki.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Hann sagðist ekki geta meir“
1
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Síðasta tilraun Ingu Sæland
3
ViðtalFormannaviðtöl

Síð­asta til­raun Ingu Sæ­land

Flokk­ur fólks­ins var stofn­að­ur til að út­rýma fá­tækt á Ís­landi, sem Inga Sæ­land, formað­ur flokks­ins, þekk­ir af eig­in raun. Hún boð­ar nýtt hús­næð­is­kerfi með fyr­ir­sjá­an­leika og nið­ur­skurð í öllu því sem heita að­gerð­ir gegn lofts­lags­breyt­ing­um. Græn­asta land í heimi eigi að nota pen­ing­ana í heil­brigðis­kerfi og aðra inn­viði sem standi á brauð­fót­um.
Svanhildur Hólm með áberandi minnsta reynslu af utanríkismálum
5
Fréttir

Svan­hild­ur Hólm með áber­andi minnsta reynslu af ut­an­rík­is­mál­um

Ljóst er að Svan­hild­ur Hólm, sendi­herra í Banda­ríkj­un­um, sker sig úr hópi koll­ega sinna frá Norð­ur­lönd­un­um hvað varð­ar tak­mark­aða reynslu á vett­vangi ut­an­rík­is­mála. Stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd bíð­ur enn svara frá ut­an­rík­is­ráðu­neyt­inu um vinnu­brögð ráð­herra við skip­un á sendi­herr­um í Banda­ríkj­un­um og Ítal­íu.

Mest lesið í mánuðinum

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
„Hann sagðist ekki geta meir“
3
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Grunaði að það ætti að reka hana
4
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár