Er hin gríðarlega mikla og sívaxandi misskipting að valda því að fólk snýr sér í síauknum mæli að popúlískum hægri öfgaflokkum? Þetta var á meðal þeirra spurninga sem stjórnmálamenn og viðskiptajöfrar spurðu sig á árlegum fundi World Economic Forum, WEF, í Davos í Sviss í janúar síðastliðnum. Christine Lagarde, fyrrverandi forstjóri Alþjóða gjaldeyrissjóðsins, benti meðal annars á að hún hefði einmitt varað við þróuninni á sama vettvangi árið 2013 en þá hefðu fáir hlustað. Nú, fjórum árum síðar, í kjölfar Brexit og kjörs Donalds Trump í embætti Bandaríkjaforseta, hefði efasemdarröddunum hins vegar fækkað snarlega.
Í sérstakri skýrslu WEF, sem 700 sérfræðingar unnu að í tilefni ráðstefnunnar, og fjallar um helstu hættur sem steðja að mannkyninu, er hin aukna misskipting einmitt nefnd sem helsta ógnin. Er það álit sérfræðinganna að hin aukna misskipting hafi leitt til Brexit og kjörs Donalds Trump. Þá vara þeir sérstaklega við gervigreindarbyltingunni sem fram undan er en talið er að hún muni leiða til þess að fjöldi starfa verði óþörf á næstu áratugum þar sem róbótar munu hreinlega taka þau yfir. Verði ekkert gert til þess að bregðast við þessu má búast við fjöldaatvinnuleysi með enn meiri misskiptingu.
Misskipting á alþjóðavísu eykst nú þegar hratt með hverju árinu. Snemma árs 2016 greindu alþjóðlegu hjálparsamtökin Oxfam frá því að 62 einstaklingar ættu jafn mikið og fátækari helmingur mannkyns. Ári síðar, þ.e. í byrjun árs 2017, greindi Oxfam svo frá því að nú ættu átta menn jafn mikið og helmingur mannkyns. Sé tekið mið af þeirri aðferðafræði sem Oxfam notast sjálft við má ætla að þessi tala sé nú komin niður í sex manneskjur. Ástæður þessara hröðu breytinga eru einkum tvær; annars vegar er helmingur mannkyns (og raunar fleiri) einfaldlega að verða fátækari og hins vegar eru þeir langsamlega ríkustu sífellt að eignast meira. Ýmsir hafa gagnrýnt þessa þróun harðlega, meðal annars Frans páfi sem kallar eftir algjörri enduruppstokkun á efnahagskerfi heimsins.
Athugasemdir