Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Þunna línan á milli þjóðernisstolts og oflátungsháttar

InDefence-hópurinn svokallaði beitti þjóðernislegri orðræðu í áróðursstríði við Breta, að mati Markúsar Þórhallssonar sagnfræðings. Sótt var í 20. aldar söguskoðun um gullöld og niðurlægingartímabil Íslendingasögunnar. 83 þúsund manns skrifuðu undir „Icelanders are not terrorists“-undirskriftalistann og hópurinn orsakaði fyrstu þjóðaratkvæðagreiðslu lýðveldistímans.

24. október 2018 · 07:00

Steindór Grétar Jónsson

steindor@heimildin.is

Barátta InDefence-hópsins svokallaða gegn Icesave-samningnum og beitingu breskra stjórnvalda á „hryðjuverkalögum“ gegn Landsbankanum nýtti sér þjóðernislega orðræðu sjálfstæðisbaráttunnar. Forsprakkar hópsins beittu viljandi og markvisst þjóðerniskenndinni, en sjaldgæft er að almennir borgarar skipti sér jafn ötullega af milliríkjadeilum. Þetta segir Markús Þórhallsson sagnfræðingur, sem flutti fyrirlestur um hópinn á ráðstefnu Háskóla Íslands, „Hrunið, þið munið“, í tilefni tíu ára frá hruni, 6. október síðastliðinn.

Hinn 8. október 2008, tveimur dögum eftir að Geir H. Haarde forsætisráðherra bað guð að blessa Ísland, gáfu bresk stjórnvöld út tilskipun um frystingu eigna Landsbankans á grundvelli „laga um hryðjuverk, glæpi og um öryggi“, sem oftast eru kölluð „hryðjuverkalögin“. Landsbankinn fór á lista á vefsíðu breska fjármálaráðuneytisins við hlið Al Qaeda, Talíbana, Norður-Kóreu og ríkja sem Bretland átti í átökum við fyrir botni Miðjarðarhafs.

InDefence-hópurinn var hugarfóstur Ólafs Elíassonar tónlistarkennara í kjölfar aðgerða Breta. Hópurinn setti upp vefsíðu í flýti í lok október 2008 þar sem …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Uppgjörið við uppgjörið

FréttirUppgjörið við uppgjörið

Hvað varð um lykilfólk hrunsins?

Tíu ár eru síðan að Geir H. Haarde bað guð að blessa Ísland og bankahrunið skall á. Stundin birtir af því tilefni yfirlit um helstu leikendur í hruninu, hvað þeir höfðu með málsatvik að gera og hvað hefur á daga þeirra drifið frá hruni.

GreiningUppgjörið við uppgjörið

Ísland ekki skilið út undan að ástæðulausu

25 af þeim 47 bankamönnum sem lentu í fangelsi vegna brota sem tengjast fjármálahruninu eru Íslendingar. Erlendir sérfræðingar horfðu gáttaðir upp á viðskiptahætti Íslendinga en stjórnvöld hunsuðu hættumerkin, hæddust að gagnrýnendum og leyfðu ósjálfbæru bankakerfi að blása út og hrynja.

ViðtalUppgjörið við uppgjörið

Ráðgáta af hverju Ísland var óviðbúið hruni

Svein Harald Øygard, norski hagfræðingurinn sem kallaður var til í Seðlabanka Íslands til að leysa af Davíð Oddsson árið 2009, segir að allir alþjóðlegir aðilar hafi séð í hvað stefndi fyrir hrun. „Ástarbréf“ Seðlabankans hafi valdið mestu tapi og bankarnir hafi verið ósjálfbærir frá 2007. Hann lýsir deilum við starfsmenn AGS og hvernig „gjaldþrotaleið“ Framsóknarflokksins hafi tafið fyrir afnámi hafta. Hann gefur út bók um hrunið með viðtölum við fjölda erlendra og innlendra aðila.

Mest lesið

Fréttir

Truflaði ávarp utanríkisráðherra og krafðist svara vegna Gaza

Kona kallaði að utanríkisráðherra á ráðstefnu í morgun og spurði hvers vegna stjórnvöld hefðu ekki fordæmt árásir Ísraelshers á Gazasvæðið. Ástþór Magnússon forsetaframbjóðandi var í salnum og klappaði fyrir konunni.

ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“

Starfsmenn Alvotech lýsa vinnuálaginu sem ómanneskjulegu og hafa leitað til stéttarfélaga út af ógreiddri yfirvinnu og fleiri málum. Vinnuaðstæðurnar hafa verið svona út af því að Alvotech hefur unnið að því að fá markaðsleyfi fyrir samheitalyf Humira í Bandaríkjunum. Fyrirtækið hefur veðjað öllu á þetta lyf en sala á því hefur dregist saman og samheitalyfjum þess hefur alls ekki gengið eins vel í Bandaríkjunum og reiknað var með.

Viðtal

„Við erum ekki í Amazon – við erum á Íslandi“

Stórtæk skógrækt á Íslandi gæti samkvæmt niðurstöðum nýrrar rannsóknar skilað litlum ef nokkrum ávinningi fyrir loftslagið. „Það er ekki hægt að gróðursetja bara tré og ætla þannig að redda málunum og bjarga heiminum,“ segir Pawel Wasowicz, doktor í grasafræði. Náttúran sé ekki einföld og á hana ekki hægt að leika.

FréttirPressa

Fjögur fræknustu í Pressu

Katrín, Baldur, Jón Gnarr og Halla Hrund mætast í fyrsta sinn í kappræðum í Pressu.

Greining

Sjálfstæðisflokkurinn mælst með minna en 20 prósent fylgi samfleytt í meira en ár

Vinstri græn hafa aldrei mælst með minna fylgi í könnun Maskínu og yrðu minnsti flokkurinn á þingi ef kosið yrði í dag, ef þau kæmust yfir höfuð inn. Samfylkingin mælist nú stærri en nokkru sinni áður á kjörtímabilinu og Miðflokkurinn er stöðugur í kjörfylgi sínu frá 2017.

Fólkið í borginni

Ég drap mig næstum á vinnu

Martyna Daniel lærði það þrítug að sama hversu áhugaverð og skemmtileg vinna er þá má hún ekki taka yfir alla hluta lífsins. Hún fór í kulnun og veikindaleyfi en fór svo að starfa á Borgarbókasafninu og vinnur í dag sem sérfræðingur fjölmenningarmála þar enda kann hún frönsku, spænsku, pólsku, ensku og íslensku.

Viðskipti

Vextir þriðjungs allra óverðtryggðra lána til heimila landsins losna brátt

Í nýjustu mánaðarskýrslu Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er sagt frá því að meirihluti eftirstandandi óverðtryggðra lána á föstum vöxtum munu koma til endurskoðunar á næstu misserum. Frá og með júlí og til og með ágúst á næsta ári munu vextir losna á óverðtryggðum lánum fyrir samanlagt 410 milljarða króna. Það er rúmlega þriðjungur af öllum óverðtryggðum lánum til heimila landsins.

Fréttir

Spyr hvort tengsl flóttafólks við hryðjuverkasamtök verði rannsökuð

Þingmaður Sjálfstæðisflokks vill fá að vita hvort til standi að rannsaka bakgrunn flóttafólks út frá mögulegum tengslum við hryðjuverkasamtök. Tæpur áratugur er síðan að annar þingmaður flokksins velti fyrir sér bakgrunnsskoðun á flóttafólki og var fordæmdur fyrir af allri flokksforystunni.

Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Elsku ráðherrar, hættið að gefa Ísland

Nú stendur til að gefa norskum laxeldisfyrirtækjum íslenska firði til eignar. Þegar er búið að gefa örfáum útgerðarfjölskyldum hundruð milljarða króna hið minnsta af fé sem ætti að hafa farið í samfélagslega uppbyggingu. Vilji er til þess að gefa einkaaðilum vindorku en enginn vilji til þess að rukka ferðaþjónustu fyrir nýtingu á almannagæðum. Hvað gengur íslenskum ráðamönnum eiginlega til?

Fréttir

Án endurgreiðslunnar hefði útgáfa íslenskra bóka sennilega hrunið

Salan á nýjum bókum í prentuðu formi hefur dregist mjög mikið saman og hratt. Sigþrúður Gunnarsdóttir, framkæmdastjóri Forlagsins, telur að án endurgreiðslunnar núna væri staðan skelfileg. Nýlega var tekin saman skýrsla á vegum Menningar- og viðskiptaráðuneytisins um áhrif þessara laga sem sýni ótvírætt: „að án endurgreiðslunnar hefði útgáfa íslenskra bóka sennilega hrunið.“

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

FréttirHjúkrunarheimilið Sóltún

Sóltún keypti jeppa fyrir forstjórann í uppsagnarhrinu

Hjúkrunarheimilið Sóltún hefur verið í hagræðingaraðgerðum og sagt upp starfsfólki á síðustu mánuðum.

FréttirLaxeldi

Ráðning stjórnanda til MAST vekur athygli: „Ég er fagmaður"

MAST tilkynnti starfsmönnum sínum um það á miðvikudaginn að búið væri að ráða Þorleif Ágústsson sem nýjan sviðsstjóra yfir meðal annars fiskeldisdeildina hjá stofnunina. Þorleifur hefur skrifað greinar þar sem hann talar fyrir laxeldi í sjókvíum. Þorleifur segist vera vísindamaður og að hann taki ekki afstöðu. Forstjóri MAST, Hrönn Jóhannesdóttir vill ekki ræða um ráðninguna þegar eftir því er leitað.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Á barmi skilnaðar

Værum við sáttari við hlutskipti okkar ef við værum ekki stöðugt með fyrir augunum skíðaferðir, fermingar og berar táslur á Tene?

FréttirLaxeldi

Ríkisstjórnin vill gefa kvótann í laxeldinu um aldur og ævi

Í frumvarpi matvælaráðherra um lagareldi er kveðið á um að laxeldisfyrirtækin í landinu hafi „ótímabundin“ rekstrarleyfi til að stunda sjókvíaeldi í íslenskum fjörðum. Hingað til hafa rekstrarleyfin verið tímabundin í 16 ár. Með þessu ákvæði munu stjórnvöld á Íslandi ekki geta bannað sjókvíaeldi án þess að baka sér skaðabótaskyldu gagnvart laxeldisfyrirtækjunum.

Greining

Sleppti máltíðum til þess að komast frá Ásbrú

„Stanslaust vonleysi vaknar um leið og þú mætir,“ segir ungur venesúelskur hælisleitandi um Ásbrú. Þar hafi verið ómögulegt fyrir hann, eða nokkurn mann, að aðlagast íslensku samfélagi – sem er atriði sem stjórnmálamenn þvert á flokka hafa sagt mikilvægt. Félags- og vinnumarkaðsráðherra hefur sagst vilja fleiri búsetuúrræði á borð við Ásbrú.

Fréttir

Truflaði ávarp utanríkisráðherra og krafðist svara vegna Gaza

FréttirPressa

Forsetaframbjóðendur mætast í Pressu

Fjórir frambjóðendur til embættis forseta Íslands mæta í beina úsendingu í Pressu á föstudag. Þátturinn verður sendur út klukkan 10.00 frá ritstjórnarskrifstofu Heimildarinnar. Katrín Jakobsdóttir, Baldur Þórhallsson, Jón Gnarr og Halla Hrund Logadóttir sitja fyrir svörum.

ViðskiptiKvika og Ortus

Fyrirtækið sem Kvika keypti kom að lánum til félags konu Ármanns

Breska fyrirtækið Ortus Capital, sem Ármann Þorvaldsson, núverandi forstjóri almenningshlutafélagsins Kviku, var hluthafi í var einn af lánveitendum breska kráarfyrirtækisins Red Oak Taverns, sem eiginkona Ármanns á hlut í. Þetta fyrirtæki varð síðar að Kviku Securities í Bretlandi og keypti það breskt lánafyrirtæki af viðskiptafélögum fyrir tveimur árum fyrir milljarða króna.

FréttirLaxeldi

Umsækjandi hjá MAST vill rökstuðning: „Ég er vonsvikinn“

Egill Steingrímsson dýralæknir var annar af umsækjendunum um sviðsstjórastarf hjá Matvælastofnun sem meðal annars snýst um eftirlit með laxeldi. Fiskalífeðlisfræðingurinn Þorleifur Ágústsson var ráðinn fram yfir hann og vakti ráðningin athygli innan MAST vegna jákvæðra skrifa hans um laxeldi hér á landi.

GreiningFjármálaáætlun 2025-2029

Öryrkjar borga fyrir kjarasamninga og tugir milljarða settir í borgarlínu

Ríkissjóður verður rekinn í halla í næstum áratug samfleytt áður en viðsnúningur næst. Til að fjármagna tugmilljarða króna útgjöld vegna Grindavíkur og kjarasamninga á meðal annars að fresta greiðslum til örorkulífeyriskerfisins, selja eignir fyrir tugi milljarða króna og lækka framlög í varasjóð. Framkvæmdum sem áður hefur verið frestað er frestað á ný en peningar settir í nýja þjóðarhöll og tugir milljarða króna verða tiltækir í borgarlínu og tengd verkefni. Vaxtabyrðin á ríkissjóði verður þó þung. Á næsta ári mun hann borga 121 milljarð króna í slíka.

Mest lesið í mánuðinum

Viðtal

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarnason bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á vegum Akureyrarbæjar. Hann bankaði oft ítrekað og grét áður en starfsfólk opnaði fyrir honum. Móðir hans gerði endurteknar athugasemdir við að hann væri læstur inni og segir son sinn hafa verið vanræktan. Fyrr á þessu ári greip hún til þess örþrifaráðs að flytja hann búferlum í annan landshluta til að fá mannsæmandi aðbúnað fyrir hann. Mál Sveins varpar ljósi á alvarlegar brotalamir í þjónustu við fatlað fólk á Íslandi og sýnir hvernig mannréttindi hafa verið virt að vettugi árum saman.

Viðtal

Voru orðin lífsreynd og tilbúin fyrir betra líf saman

Bárður Sigurgeirsson húðlæknir er 68 ára gamall en gleymir sér við leik og gleði, ásamt eiginkonunni Lindu Björgu Árnadóttur. Fimmtán ára aldursmunur er á þeim hjónum, sem kynntust á Tinder fyrir sjö árum síðan.

FréttirHjúkrunarheimilið Sóltún

Sóltún keypti jeppa fyrir forstjórann í uppsagnarhrinu

Hjúkrunarheimilið Sóltún hefur verið í hagræðingaraðgerðum og sagt upp starfsfólki á síðustu mánuðum.

ViðtalForsetakosningar 2024

Eina leiðin til að halda lífinu áfram var að koma út

Baldur Þórhallsson bældi niður eigin kynhneigð frá barnsaldri og fannst hann ekki geta verið hann sjálfur. Fyrir 28 árum tók hann ákvörðun um að koma út úr skápnum, það var ekki annað í boði ef hann ætlaði að halda áfram með lífið. Nú stefna þeir Felix Bergsson á Bessastaði. „Við eigum 28 ára ástríkt samband að baki og höfum ekkert að fela,“ segir Felix.

FréttirForsetakosningar 2024

Hefur gengið á eftir Ástþóri í 19 ár vegna ógreidds reiknings

Árið 2005 sendi Steinþór Grímsson athafnamanninum Ástþóri Magnússyni reikning upp á rúmar 30 þúsund krónur á þávirði. Hann hefur ekki enn fengist greiddur þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir í áranna rás. Ástþór þvertekur fyrir að skulda manninum, sem og öðrum, nokkuð.

ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“

Jón Gnarr er kominn í forsetaframboð. Hann segir meiri þörf á gleði og húmor í lýðræðinu og samfélaginu þar sem offramboð sé á leiðindum og er sannfærður um að þjóðin sé að leita sér að manneskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætlar sér að mýkja freka kallinn með kærleikann að vopni og lofar að vera hvorki ofstopamanneskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hefur hann alltaf dreymt um að búa í Garðabæ.

Fréttir

Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu

Frá árinu 2009 hefur hjúkrunarheimilið Sóltún fengið tæplega 20 milljarða króna frá íslenskra ríkinu. Um 90 prósent af tekjum Sóltúns koma frá ríkinu. Eigendurnir hafa tekið á þriðja milljarð króna út úr rekstrinum með því að selja fasteignir og lóðir og lækka hlutafé fyrirtækisins. Allur reksturinn byggir hins vegar á umdeildum samningi við íslenska ríkið sem gerður var árið 2000.

Fréttir

Íbúð í miðbænum gerð út fyrir 700 þúsund krónur á mánuði

Í vikunni voru fimm herbergi í íbúð í miðbænum auglýst til leigu fyrir samtals 700.000 krónur á mánuði. Mikil aðsókn hefur verið í þau að sögn leigusalans. En hann segist hafa miðað verðið við markaðinn. Formaður leigjendasamtakanna segir þetta grimmilega og miskunnarlausa sjálftöku.

Aðsent

Ole Anton Bieltvedt

Af hverju er Halla Hrund Logadóttir kjörin og rétt í forsetaembættið?

Ole Anton Bieltvedt segir að forsetinn verði að vera þjóðlegur og alþjóðlegur í senn. Umhverfis- og náttúruverndarsinni. Með tandurhreinan bakgrunn, flekklaust einkalíf, mikla og góða menntun og reynslu að sama skapi.

FréttirLaxeldi

Ráðning stjórnanda til MAST vekur athygli: „Ég er fagmaður"