Samtök atvinnulífsins kalla eftir róttækum breytingum á stjórnkerfi heilbrigðismála og vilja að byggt verði í stórauknum mæli á samkeppni, einkaframtaki og „útsjónarsemi einstaklinga“ auk þess sem fólk verði hvatt til að „bera í ríkari mæli ábyrgð á eigin heilsu“.

Áhersla á opinberan reksturSvandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra hefur sætt gagnrýni úr ýmsum áttum fyrir að leggja áherslu á að heilbrigðisþjónusta sé á hendi ríkisins fremur en einkaaðila.

Mynd: Bragi Þór Jósefsson

Þetta er á meðal þess sem fram kemur í umsögn SA, heildarsamtaka atvinnurekenda, um tillögu Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra til þingsályktunar um heilbrigðisstefnu til ársins 2030.

Í umsögninni, sem er undirrituð af Halldóri Benjamín Þorbergssyni framkvæmdastjóra, er gagnrýnt að tillagan fjalli nær alfarið um opinberan rekstur. „Virðist sem ætlunin sé að byggja heilbrigðisþjónustuna nær eingöngu á vegum hins opinbera,“ skrifar hann og bætir við: „Það mun verða til þess að kostnaður verði meiri en ella og er ekki til þess fallið að laða hingað hæft starfsfólk frá námi og störfum erlendis ef atvinnuveitandinn er einungis einn.“

SA gagnrýna að „ekki sé fjallað um sívaxandi og fyrirsjáanleg útgjöld til heilbrigðisþjónustu, að ekkert sé fjallað um gildi samkeppni, né um hlutverk einkareksturs, sjálfseignarstofnana og annarra þeirra sem veita heilbrigðisþjónustu og að nánast ekkert sé fjallað um þátt lýðheilsu, endurhæfingar og fyrirbyggjandi ráðstafana“. Þá kalla samtökin eftir „róttækum breytingum á stjórnkerfi heilbrigðismála“ þar sem stofnanir fái aukið sjálfstæði og ábyrgð.

„Samkeppni um veitingu heilbrigðis-
þjónustu þarf að ríkja sem víðast“

SA vilja að byggt sé í auknum mæli á „einkaframtaki, nýsköpun, rannsóknum og útsjónarsemi einstaklinga til að mæta sívaxandi eftirspurn eftir heilbrigðisþjónustu“. Ríkið eigi að vera kaupandi vel skilgreindrar þjónustu og nýta „samkeppni og fjölbreytt rekstrarform til að ná fram hagræðingu, aukinni hagkvæmni og gæðum“. Samtímis þessu þurfi að auka heilbrigðisfræðslu og hvetja fólk til að tileinka sér heilbrigða lífshætti og „bera í ríkari mæli ábyrgð á eigin heilsu“.

Fjármagna skuli heilbrigðisþjónustu óháð því hver veiti þjónustuna. „Samkeppni um veitingu heilbrigðisþjónustu þarf að ríkja sem víðast,“ segir í umsögninni auk þess sem hvatt er til stórátaks í heimahjúkrun og heilbrigðisþjónustu aldraðra. „Það með er unnt að skapa grundvöll fyrir samkeppni og aukið framboð á þjónustu við aldraða utan spítala ásamt hvata til að veita þjónustuna á hagkvæman hátt.“ 

Vikið er að ýmsu öðru í umsögninni. Hér má nálgast hana í heild.