Um 14% fólks á aldrinum 25 til 34 ára býr í foreldrahúsum á Íslandi en hlutfallið er um og undir 6% hjá nágrannalöndum okkar. Leiða má líkur að því að staðan hér á landi sé að miklu leyti sökum skorts á húsnæði sem hæfir ungu fólki til kaups eða leigu, að mati Íbúðalánasjóðs.
Spurningar eru uppi um hvort á Íslandi séu skýr viðmið um hvað teljist vera sanngjörn og eðlileg leiga, að mati Unu Jónsdóttur, deildarstjóra leigumarkaðar hjá Íbúðalánasjóði. Á fundi sjóðsins um húsnæðisleigufélög í gær vakti hún máls á því að samkvæmt íslenskum húsaleigulögum sé áskilið að leiga skuli að jafnaði vera sanngjörn og eðlileg í garð beggja aðila.
„Í Svíþjóð eru til að mynda starfrækt samtök leigjenda sem semja árlega um leiguverð við leigusala, og þar er kveðið á um að leiguverð skuli vera sanngjarnt,“ sagði Una. „Viðmiðið um hvað teljist sanngjarnt verð byggist á samræmdri aðferð við að meta kosti húsnæðisins. Hægt er að skjóta síðan ágreiningi til húsaleigunefndar sem getur ákveðið nýtt leiguverð.“
Hún bætti því við að almenna reglan í Noregi sé sú að leigusamningar séu ekki gerðir til skemmri tíma en þriggja ára og óheimilt sé að hækka leigu nema vegna vísitöluhækkana, og þá aðeins einu sinni á ári.
Hlutfall ungs fólks í foreldrahúsum hefur farið hækkandi á Íslandi síðustu ár. Frá 2005 til 2015 fjölgaði hlutfall 20 til 24 ára í foreldrahúsum til dæmis úr 48% í 57%.
Eygló Harðardóttir, þáverandi félags- og húsnæðismálaráðherra, vakti nokkra athygli árið 2015 þegar hún lagði til að ungt fólk mætti húsnæðisvandanum með því að spara og búa lengur hjá foreldrum.
Athugasemdir