Þunglyndi og kvíði getur haft ýmis neikvæð áhrif á lífsgæði þeirra sem við það glíma og geta í verstu tilfellunum leitt til ótímabærs dauða sjúklinga. Þótt sum áhrif þessara sjúkdóma séu nokkuð vel þekkt og í sjálfu sér augljós flestum er ýmislegt sem er enn óvitað um það hvernig líkaminn bregst við álaginu sem þeim fylgir til lengri tíma.
Meðal þess sem rannsóknir hafa sýnt fram á er að einstaklingar sem þjást af kvíða eða þunglyndi eru líklegri til að greinast með elliglöp seinna á lífsleiðinni en aðrir. Í rannsókn sem gerð var við Sussex-háskóla á Bretlandi er kafað dýpra í sambandið á milli þessara þátta með því að kanna tengsl kvíða og þunglyndis við öldrun heilans.
Hrörnun hraðari hjá þunglyndum einstaklingum
Rannsóknarhópurinn framkvæmdi yfirgreiningu á 34 langtímarannsóknum sem allar áttu það sameiginlegt að leita tengsla á milli kvíða, þunglyndis og hrörnunar vitsmunalegrar getu. Allt í allt tók rannsóknin til niðurstaðna frá fleiri en 71.000 þátttakendum í 34 rannsóknum. Meðalaldur þátttakenda voru 72,15 ár og var þeim fylgt eftir í að meðaltali 6,61 ár. Þátttakendur höfðu ýmist einkenni þunglyndis eða voru greindir með þunglyndi. Til samanburðar voru svo þátttakendur sem ekki höfðu einkenni þunglyndis.
Litið var til þess hvernig vitsmunaleg geta breyttist eftir því sem þátttakendur eltust með tilliti til þess hvort þeir höfðu glímt við þunglyndi eða kvíða. Til að meta þetta voru þættir á borð við minnisleysi, hversu hratt einstaklingar gátu meðtekið upplýsingar og tekið ákvarðanir skoðaðir.
Meðal þess sem greiningin leiddi í ljós var að þeir einstaklingar sem glímdu við þunglyndi sýndu marktækt hraðari vitsmunalega hrörnun en þeir sem ekki glímdu við þunglyndi. Ekki tókst að bera kennsl á marktæk tengsl á milli kvíða og hraðari hrörnunar.
Mikilvægt að þekkja áhættuþætti
Yfirgreiningar líkt og þessi rannsókn takmarkast af gæðum þeirra rannsókna sem þær greina. Höfundarnir taka fram að greinarnar sem notast var við voru heldur fáar. Alls voru greinarnar 34, þar af voru aðeins fimm sem fjölluðu um kvíða en 32 sem fjölluðu um þunglyndi. Meðal annarra annmarka mátti finna misræmi í þeim aðferðum sem notaðar voru til að greina geðsjúkdómana á milli birtinga.
Þrátt fyrir annmarka telja höfundarnir niðurstöðurnar vera mikilvægar. Í því samhengi benda þeir á að aðdragandi elliglapa er gjarnan langur og getur jafnvel varað í nokkra áratugi áður en greining á sér stað. Með því að þekkja áhættuþætti fyrir elliglöpum betur er hægt að auka líkur á því að hægt sé að grípa inn í ferlið fyrr til að bæta líðan einstaklinga. Auk þess gæti ávinningur verið fólginn í því að fylgjast sérstaklega með breytingum á vitsmunalegri getu þeirra sem glíma við þunglyndi, að sögn höfundanna.
Með aukinni þekkingu mætti segja að verið væri að slá tvær flugur í einu höggi þar sem að vissulega væri félagslegur ávinningur af því að finna leiðir til að sporna gegn bæði elliglöpum og þunglyndi mikill. Að lokum benda höfundar greinarinnar á mikilvægi þess að hlúa vel að andlegri heilsu almennt og nefna sérstaklega fimm leiðir til þess:
1. Borða holla fæðu
2. Vera virkur út ævina eins og hægt er
3.Verja tíma með vinum og fjölskyldu
4. Stunda núvitund eða hugleiðslu
5. Leita til sérfræðinga ef langvarandi streita eða einkenni þunglyndis gera vart við sig
Athugasemdir