Á fyrsta degi ársins 2024 tilkynnti Guðni Th. Jóhannesson, sitjandi forseti Íslands, í nýársávarpi sínu að hann hygðist ekki sitja annað kjörtímabil á Bessastöðum. Hann hafði þá verið forseti frá árinu 2016.
Í framhaldinu stigu fjölmargir fram og freistuðu þess að gerast arftakar hans. Halla Tómasdóttir, forstjóri B Team, endaði þó á að bera sigur úr býtum í gríðarlega spennandi kosningabaráttu.
Strax í fyrstu viku janúarmánuðar höfðu þjóðþekktir einstaklingar svo sem athafnamaðurinn Ástþór Magnússon og hæstaréttarlögmaðurinn og varaþingmaðurinn Arnar Þór Jónsson tilkynnt um framboð sín til embættisins. Talsvert fleiri áttu eftir að bætast í hópinn, en þegar upp var staðið bárust tólf gild framboð til forseta Íslands.
Fáeinum dögum áður en Baldur Þórhallsson tilkynnti framboð sitt hafði forstjórinn Halla Tómasdóttir sagst ætla að bjóða sig fram í annað skiptið. Hún hafði lotið í lægra haldi fyrir Guðna Th. í kosningunum 2016. Þá gáfu leikarinn Jón Gnarr og orkumálastjórinn Halla Hrund Logadóttir einnig kost á sér þegar á leið vorið.
Stórtíðindi þóttu þegar forsætisráðherrann Katrín Jakobsdóttir tilkynnti í apríl að hún hygðist biðjast lausnar fyrir sig og sitt ráðuneyti til þess að gefa kost á sér til forseta. Þessi ákvörðun hafði það í för með sér að Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, varð í annað sinn forsætisráðherra.
Eftir að Katrín bauð sig fram mældist hún, samkvæmt skoðanakönnunum, vera sigurstranglegasti forsetaframbjóðandinn. Hún átti þó erfiðara uppdráttar eftir því sem á leið kosningabaráttuna, meðal annars vegna þeirra óvinsælda sem ríkisstjórnin, sem hún hafði leitt, hafði bakað sér.
Umtalsverðar sviptingar urðu á fylgi frambjóðenda á meðan kosningabaráttunni stóð. Í lok apríl mældist Katrín með mest fylgi en Baldur Þórhallsson mældist rétt fyrir neðan hana. Þegar komið var fram í maí hafði Halla Hrund hins vegar tekið fram úr þeim báðum. Það fylgi átti þó eftir að dala allverulega og hafnaði hún að lokum í þriðja sæti.
Þegar komið var á kjördag hafði Halla T náð til sín öðru sætinu í skoðanakönnunum á eftir Katrínu. Útséð virtist að önnur hvor þeirra myndi verða næsti forseti lýðveldisins.
Umtalsverð spenna var áður en kosningavakan hófst að kvöldi 1. júní. Eftir að tölur fóru að berast varð þó fljótlega ljóst hvernig úrslitin myndu ráðast.
Þegar klukkan var orðin eitt um nótt hafði Halla Tómasdóttir fengið flest atkvæði í öllum kjördæmum. Eftir að fyrstu tölur höfðu verið kunngjörðar sagði Katrín að sér sýndist stefna í að Halla Tómasdóttir yrði næsti forseti Íslands. Óskaði forsætisráðherrann fyrrverandi keppinauti sínum til hamingju.
Halla Tómasdóttir var sett í embætti þann 1. ágúst.
Athugasemdir