Vinirnir Brynjar Darri Sigurðsson Kjerúlf og Dagrún Drótt Valgarðsdóttir hafa síðastliðin tvö ár framleitt og selt drykki úr íslenskum jurtum og skógarafurðum. Frumkvöðlafyrirtækið þeirra heitir Könglar og eru þau Brynjar og Dagrún bæði að austan, eða nánar tiltekið úr Fljótsdalshéraði. Framleiðslan fer fram á Hallormsstað, þar sem hugmyndin fæddist fyrir um fimm árum síðan og er markmið þeirra að hefja sína eigin verkun á næstu misserum.
„Við erum með þrjá drykki í framleiðslu; rabarbaragos, skessujurtalímonaði og túnfífils-íste. Eins og er þá eigum við við það lúxusvandamál að etja að geta ekki framleitt nógu mikið, við seljum til útvalinna veitingastaða hér á Austurlandi, í kringum Lagarfljótið, en markmiðið er að reyna að koma okkur upp eigin verkun og framleiða meira. Sem stendur erum með aðstöðu hjá öðru fyrirtæki sem framleiðir sultur og síróp, við fáum afnot af verkuninni þeirra þegar þau eru ekki að nota hana,“ segir Brynjar Darri.
Lykilatriði að rabarbarinn sé súr
Samkvæmt Brynjari gætu þau framleitt rabrabara og skessujurt allt árið ef þau hefðu aðstöðu, en þau vantar lager og verkun sem fyrr segir. Hann segir að hægt væri að frysta blöðin af túnfíflinum en þó gæti hann misst eitthvert bragð við það. En rabarbarann má ekki frysta að sögn Brynjars, við það missi hann sýruna en lykilatriðið sé að hann sé súr.
„Við förum út í náttúruna, tökum það sem hún býður og gerum drykki úr því“
Brynjar bætir við að hann hafi áform um að hreinsa til í gömlu húsnæði heima hjá sér sem sé ekki notað í neitt, en hvort það verði lager eða verkun veit hann ekki enn og bætir við að þau þyrftu helst að komast í 200 fm húsnæði.
„Við förum út í náttúruna, tökum það sem hún býður og gerum drykki úr því. Þessi hráefni eru bara fáanleg á sumrin, þannig að til að mynda endist það sem við eigum núna eitthvað inn í veturinn, en svo er þetta bara búið. Þessir drykkir eru í raun afurð góða veðursins hér fyrir austan, þegar það er svona gott veður þá þarf að hafa svalandi drykki til að kæla sig niður,“ segir Brynjar og hlær.
„Strangheiðarlegur rabarbari“
Brynjar segir að ef ekki hefði verið fyrir Matvælasjóð þá hefðu þau aldrei farið áfram með þessa hugmynd, en þau fengu góðan rannsóknarstyrk til að koma sér af stað. Þau segjast líka hafa verið heppin að fá styrki frá Sóknaráætlun Austurlands sem og sveitarfélagi sínu. „Viðtökurnar hafa verið mjög góðar, enda er það sjálfsagt mál þegar maður er með svona góða drykki. Íslendingar eru oft íhaldssamir þegar kemur að nýju, sérstaklega mat, en þetta er til dæmis strangheiðarlegur rabarbari, það er bara eins og þú sért með sykurkrúsina frá ömmu þinni og rabarbarann að japla á þessu.
Oft er litið framhjá matarferðaþjónustu en túristinn er mjög hrifinn af þessu og þau leitast eftir drykkjum af svæðinu. Og á mörkuðum þá er fólk mjög hrifið og þetta selur sig nánast sjálft. Við höfum til þessa bara selt þetta á veitingastöðum en svo á næsta ári mun Hús handanna byrja að selja þetta og svo er líka hægt að kaupa bara beint af okkur, það er auðvitað ódýrast þannig.“
„Það er bara eins og þú sért með sykurkrúsina frá ömmu þinni og rabarbarann að japla á þessu“
Að sögn Brynjars er skessujurtalímonaðið algjör bylting í íslenskri drykkjargerð. Hann segir að erfitt sé að útskýra hvernig þetta bragðist, en að sumir haldi því fram að þetta bragðist eins og sellerí, en skessujurtin hefur einmitt verið notuð í stað sellerís í kjötsúpu fyrir austan samkvæmt Brynjari.
Túnfífils-íste á tveimur dögum
Hann segir að ferlið frá því að jurtirnar séu tíndar þar til drykkurinn sé kominn á flösku sé svona þrír til fjórir dagar að jafnaði. Hluti af vinnunni sé að tína jurtirnar, skera þær og skola en að svo þurfi að kolsýra drykkina. „Ég gæti græjað fyrir þig túnfífils-íste á tveimur dögum. En varðandi hina drykkina, þá fara alveg tveir dagar í kolsýringu. Við myndum gjarnan vilja hafa náttúrugos, náttúrugerjun með villigeri, en höfum bara ekki haft tíma til að gera það. Það er líka svolítið erfitt að stjórna því og því höfum við verið að skjóta kolsýru ofan í þetta. Og varðandi rabarbarann, þá tínum við alveg hundruð kílóa og förum með það heim.
Við erum með 98% íslenskt hráefni í þessu, þessi tvö prósent eru vegna þess að við erum með sítrónusafa í einum drykknum. Það er erfitt að fá sítrónur á Íslandi og það er líka notað sem rotvarnarefni. Rotvarnarefni er komið með ljótt orðspor á sig, en þetta er bara náttúrulegt rotvarnarefni. Ég veit ekki um neinn sem einbeitir sér svona mikið að íslensku náttúrunni.
Markmiðið með þessu hjá okkur var líka, fyrir utan að hafa eitthvað nýtt, spennandi og íslenskt, að fólk átti sig á því að það sé hægt að nota náttúruna meira og því markmiði hefur verið náð, tel ég. Ég hef séð að brugghús hér á svæðinu eru farin að nota túnfífla í framleiðsluna sína eða hrútaberjasultu, þannig að það er góð breyting,“ segir Brynjar að lokum.
Athugasemdir