Jón Gunnarsson, fyrrverandi ráðherra í ríkisstjórn sitjandi valdaflokka og þingmaður Sjálfstæðisflokksins, gagnrýnir Vinstri græn harðlega í færslu sem hann birti á Facebook í dag, þremur dögum eftir að ríkisstjórnarstarf flokks hans, Vinstri grænna og Framsóknarflokks var endurnýjað undir forsæti Bjarna Benediktssonar. Þar skrifar skrifar Jón: „Jæja það fer vel af stað samstarfið í nýrri ríkisstjórn. Forysta VG sendir samstarfsmönnum sínum í Sjálfstæðisflokki og Framsóknarflokki puttann.“

Tilefnið er forsíðufrétt Morgunblaðsins í morgun þar sem Kristján Loftsson, framkvæmdastjóri Hvals, segir útséð með hvalveiðar í sumar þar sem matvælaráðuneytið, undir stjórn Vinstri grænna, svari ekki umsóknum fyrirtækisins um veiðar á langreyðum. Þar er haft eftir Kristjáni að hann telji aug­ljóst „að mat­vælaráðuneytið, und­ir for­ystu ráðherra Vinstri-grænna, skeyt­ir engu um niður­stöðu umboðsmanns Alþing­is og held­ur skipu­lega áfram í sinni veg­ferð að reyna að leggja at­vinnu­starf­sem­ina af, þótt hún bygg­ist á lög­um.“

Jón hefur alla tíð verið afar gagnrýnin á ákvörðun Svandísar Svavarsdóttur, þáverandi matvælaráðherra, um að fresta hvalveiðum rétt áður en þær áttu að hefjast í fyrrasumar. Ákvörðun sem umboðsmaður Alþingis komst síðar að þeirri niðurstöðu um að væri ólögleg. Allt stefndi í kosið yrði um vantraust á Svandísi 22. janúar síðastliðinn vegna málsins og óljóst var um stuðning ýmissa þingmanna Sjálfstæðisflokks, meðal annars Jóns. Áður en atkvæðagreiðslan fór fram fór Svandís hins vegar í veikindaleyfi eftir að hafa greinst með krabbamein. Hún sneri aftur til starfa í byrjun mánaðar, rétt áður en Katrín Jakobsdóttir tilkynnti forsetaframboð.

Í uppstokkaðri ríkisstjórn færði Svandís sig til í innviðaráðuneytið og Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, flokksfélagi hennar, tók við matvælaráðuneytinu. Enn hefur ekki verið gefið út leyfi til hvalveiða og vitað er að vilji er til þess innan ráðuneytisins að gefa slíkt einungis út til eins árs í senn, verði það yfir höfuð gefið út. Svo lítill fyrirsjáanleiki gerir starfsemina, að mati Hvals, í raun óstarf­hæfa.

Hótar að verja Svandísi ekki vantrausti

Jón vitnar í upphafi færslu sinnar í orð sem faðir hans sagði einu sinni við sig. „Hann sagði, „mundu það Nonni minn að þegar lýðræðið og sósíalisminn mætast verður lýðræðið að víkja".   

Hann gagnrýnir svo fyrstu daga endurnýjaðs samstarfs og segir Vinstri græn vera að senda hinum stjórnarflokkunum puttann. „Það er eins gott fyrir fólk í þessu landi að láta sér ekki detta í hug að starfa við atvinnugreinar sem eru ekki þóknanlegar stjórnmálafólki úr þessum flokki og öðrum sem hafa lýst vilja til að banna starfsemi sem ekki er þóknanleg þeirra hugmyndafræði. Það eru margir sem enn og aftur missa tækifæri til að fara á vertíð og afla uppgrips tekna fyrir sig og sína. Venjulegt fólk sem var búið að reikna með þessum tekjum til að borga af íbúðinni, safna í útborgun og greiða fyrir námið sitt hérlendis og erlendis, svo eitthvað sé nefnt.“

Auk þess sé þetta ólögmæt ákvörðun og framkvæmd stjórnvalds. „En það skiptir þetta fólk engu máli, allt víkur fyrir þeirra sjónarmiðum og pólitískum skoðunum þess. Hvaða rök eru til staðar til að þingmenn verji ráðherra vantrausti sem fer fram með slíka valdníðslu?“

Bjarni í forsæti svo hann gæti „smalað villiköttum“

Fyrir liggur að Flokkur fólksins ætlar að leggja fram vantrauststillögu á Svandísi að nýju og vitað er að margir þingmenn Sjálfstæðisflokks vilja ekki verja hana gagnvart því. Í nýjasta tölublaði Heimildarinnar er ítarleg greining á því sem gekk á bakvið luktar dyr í þeim skammvinnu stjórnarmyndunarviðræður sem fóru fram um síðustu helgi, og á fyrstu dögum liðinnar viku. Þær sneru ekki um málefnavinnu, heldur því að tryggja að það næðist stjórnfesta til að klára kjörtímabilið. Til þess þyrfti að lægja óánægjuöldur innan stjórnarinnar og falla flokkanna sem að henni standa til að toga alla í sömu átt. Sú óánægja hefur fyrst og síðast verið innan Sjálfstæðisflokksins, hjá Jóni og fleirum. 

Viðmælendur Heimildarinnar innan ríkisstjórnarinnar gripu til lýsingar Jóhönnu Sigurðardóttur, sem var forsætisráðherra í ríkisstjórn Samfylkingar og Vinstri grænna, á árunum 2009 til 2013, þegar þeir hafa lýst stöðunni gagnvart Sjálfstæðisflokknum. Jóhanna sagði á þeim tíma að samstarfið við Vinstri græn væri eins og að smala villiköttum. Nú væru villikettirnir hins vegar í Sjálfstæðisflokknum. Bjarni yrði að ná að smala þeim saman. „Það getur ekki liðist að forsætisráðherra hafi ekki hemil á sínu fólki,“ sagði einn viðmælenda Heimildarinnar innan ríkisstjórnarinnar. 

Endurnýjað ríkisstjórnarsamstarf myndi ekki halda nema að Sjálfstæðisflokkurinn gengi í takt við ríkisstjórnina. Það myndi ekki gerast nema að formaður flokksins, Bjarni Benediktsson, yrði verkstjóri. Forsætisráðherra. Erfiðara væri fyrir sjálfstæðismenn að gagnrýna stjórn eigin formanns en stjórn sem flokkurinn sæti í undir forsæti annars leiðtoga. Því voru ekki mikil átök um það að Bjarni tæki, öðru sinni á sínum ferli, við forsætisráðuneytinu.

Engin eining innan þingflokks um samstarf

Því fór þó fjarri að eining væri innan þingflokks Sjálfstæðisflokks um hið endurnýjaða samstarf.

Á þingflokksfundi í Sjálfstæðisflokknum síðastliðinn þriðjudag þar sem afgreidd var tillaga um stjórnarsamstarf „í breiðu samhengi“ urðu átök og heitar umræður. Þar kom skýrt fram að sumir þingmenn flokksins vildu alls ekki halda áfram samstarfi við Vinstri græn og þeir komu þeirri óánægju á framfæri. Varaformaður flokksins, Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, ekki síst. En líka þingmenn sem hingað til hafa fylgt formanninum „eins og skugginn“ – til að mynda ofangreindur Jón Gunnarsson.