Þessi grein birtist fyrir rúmlega 8 mánuðum.

Þrátt fyrir hóflega kjarasamninga haldast stýrivextir óbreyttir

Seðla­bank­inn tel­ur að spenn­an í hag­kerf­inu geti leitt af sér launa­skr­ið þrátt fyr­ir ný­gerða kjara­samn­inga Þá gætu að­gerð­ir í rík­is­fjár­mál­um auk­ið eft­ir­spurn og verð­bólgu­þrýst­ing.

Þrátt fyrir hóflega kjarasamninga haldast stýrivextir óbreyttir
Seðlabankastjóri Stýrivextir hafa haldist óbreyttir mánuðum saman þrátt fyrir að verðbólga hafi farið lækkandi og að kjarasamningar hafi náðst á almennum vinnumarkaði til lengri tíma um hóflegar launahækkanir. Ásgeir Jónsson er seðlabankastjóri og formaður Peningastefnunefndar.

Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að halda stýrivöxtum sínum óbreyttum. Þeir verða því áfram 9,25 prósent.

Í yfirlýsingu hennar segir að verðbólga hafi minnkaði lítillega í febrúar og mældist 6,6 prósent. Undirliggjandi verðbólga hafi einnig hjaðnað en sé líkt og mæld verðbólga enn vel yfir verðbólgumarkmiði. Verðbólguvæntingar séu einnig yfir markmiði sem gæti bent til þess að verðbólga verði áfram þrálát. „Nýleg endurskoðun Hagstofu Íslands á þjóðhagsreikningum sýnir að hagvöxtur á síðustu árum var meiri en fyrri tölur bentu til. Spennan í þjóðarbúinu virðist því vera umfram það sem áður var talið. Áfram hægir þó á vexti efnahagsumsvifa enda er taumhald peningastefnunnar töluvert.“

Óvissa hafi minnkað eftir undirritun kjarasamninga á almennum vinnumarkaði, sem munu gilda í fjögur ár, snúast um hóflegar launahækkanir og hafa það meginmarkmið að ná niður vöxtum og verðbólgu. Peningastefnunefndin segir að spennan í þjóðarbúinu gæti leitt til þess að launaskrið verði meira en ella. „Einnig gætu aðgerðir í ríkisfjármálum aukið eftirspurn og verðbólguþrýsting. Mótun peningastefnunnar á næstunni mun sem fyrr ráðast af þróun efnahagsumsvifa, verðbólgu og verðbólguvæntinga.“

Hóflegir samningar

Á síðustu vikum hefur þorri almenna markaðarins skrifað undir langtímakjarasamninga. Þeir kallast „Stöðugleika- og velferðarsamningarnir“ og hafa það meginmarkmið að ná niður verðbólgu og stýrivöxtum. 

Launahækkunin sem samið var um er minnsti hlutinn af þessu. Samið var um lágmarkshækkun á mánuði upp á  23.750 krónur og svo áfram í hlutfalli við það upp launaflokka. Almennt verður launahækkunin 3,25 prósent í ár, 2024, en svo 3,5 prósent næstu þrjú ár. Ræstingafólk fær sérstakan kaupauka.

Á móti ætlar hið opinbera að leggja til 80 milljarða króna á samningstímanum í allskyns aðgerðir sem eiga að fjölga krónum í vasa launþega og létta þeim lífsbaráttuna með öðrum hætti.

Væntingar voru til þess að gerð samninganna myndi duga til að Seðlabankinn, sem hefur hækkað stýrivexti úr 0,75 prósent í 9,25 prósent frá því vorið 2021, og haldið þeim í þeim hæðum mánuðum saman, myndi hefja vaxtalækkunarferli. Af því varð ekki. 

Mikil hækkun á greiðslubyrði framundan

Það eru váleg tíðindi fyrir heimili og fyrirtæki landsins. Á fyrstu níu mánuðum síðasta árs greiddu heimili landsins til að mynda alls um 92 milljarða króna í vaxtagjöld, eða 32 milljörðum krónum meira en þau gerðu á sama tímabili árið áður. Þau hækkuðu um 54 prósent á milli ára. 

Þá greindi Heimildin nýverið frá því að greiðslubyrði sumra lána heimila muni brátt tvöfaldast. Stór skerfur óverðtryggðra lána á föstum vöxtum mun ganga í gegnum vaxtaendurskoðun á næstu misserum. Á fyrri helmingi þessa árs munu vextir á óverðtryggðum íbúðalánum upp á samtals 67 milljarða króna losna. En það eru um 2,9 prósent af öllum útistandandi íbúðalánum heimila landsins. 

Í lok janúar voru vegnir meðalvextir óverðtryggðra íbúðalána á breytilegum vöxtum um 10,9 prósent. Til samanburðar eru vegnir meðalvextir óverðtryggðra lána á föstum vöxtum á fyrri hluta þessa árs 4,5 prósent.

Kjósa
10
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (3)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • JA
    Jón Arnarson skrifaði
    Er þetta ekki eðlileg niðurstaða í samfélagi sem hefur ráðamann með markmið að gera ekki neitt og því þurfi Seðlabankinn að nota sitt sitt eina vopn, án frekari endurskoðunar?
    0
  • ADA
    Anna Dóra Antonsdóttir skrifaði
    Peningastefnunefnd er komin á bólakaf í viðtengingaháttinn - “ ef að sé og ef að mundi, átján lappir á einum hundi” .
    Hverjar eru húsnæðisskuldir nefndarmanna? Og á hvaða kjörum?
    2
  • Axel Axelsson skrifaði
    lénsherra æemmef er sáttur við verð á snærisspottum og telur þá duga ágætlega til sjálfsmorðas heimilanna . . .
    0
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Grunaði að það ætti að reka hana
1
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.
Pólverjar æfir vegna ólígarkans okkar
3
FréttirÓlígarkinn okkar

Pól­verj­ar æf­ir vegna ólíg­ark­ans okk­ar

Áhrifa­mikl­ir pólsk­ir stjórn­mála­menn brugð­ust í vik­unni harka­lega við frétt­um af því að ólíg­arki frá Bela­rús, sem ít­rek­að hef­ur ver­ið reynt að beita við­skipta­þving­un­um, vegna tengsla hans við ein­ræð­is­stjórn­ina í Minsk, hefði kom­ið sér fyr­ir í Var­sjá. Um er að ræða ís­lenska kjör­ræð­is­mann­inn í Bela­rús, sem fer allra sinna ferða í skjóli vernd­ar sem sendi­full­trúi Bela­rús. Óá­sætt­an­legt er að hann sé full­trúi Ís­lands, seg­ir sér­fræð­ing­ur.

Mest lesið í mánuðinum

Lögreglan á nýrri slóð: Fundu skilaboð Þorsteins
1
AfhjúpunSamherjaskjölin

Lög­regl­an á nýrri slóð: Fundu skila­boð Þor­steins

Tækni­mönn­um á veg­um hér­aðssak­sókn­ara tókst á dög­un­um að end­ur­heimta á ann­að þús­und smá­skila­boð sem fóru á milli Þor­steins Más Bald­vins­son­ar og Jó­hann­es­ar Stef­áns­son­ar, á með­an sá síð­ar­nefndi var við störf í Namib­íu. Skila­boð­in draga upp allt aðra mynd en for­stjór­inn og aðr­ir tals­menn fyr­ir­tæk­is­ins hafa reynt að mála síð­ustu fimm ár.
Grunaði að það ætti að reka hana
4
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.
Missir húsið upp í skattaskuld fyrrverandi eiginmanns
6
Fréttir

Miss­ir hús­ið upp í skatta­skuld fyrr­ver­andi eig­in­manns

Fyrr­ver­andi eig­in­kona Sig­urð­ar Gísla Björns­son­ar í Sæ­marki sér fram á að missa fast­eign sína upp í skatta­skuld hans, eft­ir úr­skurð Hæsta­rétt­ar í síð­ustu viku. Hjóna­band­inu lauk fyr­ir rúm­um ára­tug og fjög­ur ár voru lið­in frá skiln­aði þeirra þeg­ar Sæ­marks-mál­ið, sem snýr að um­fangs­mikl­um skattsvik­um Sig­urð­ar, komst upp.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár