Þessi grein birtist fyrir meira en ári.

Staða fjölskyldna á leigumarkaði hríðversnar milli ára

Sam­kvæmt nið­ur­stöð­um leigu­könn­un­ar Hús­næð­is- og mann­virkja­stofn­un­ar versn­aði samn­ingstaða leigj­enda gagn­vart leigu­söl­um um­tals­vert milli ár­anna 2022 og 2023. Könn­un­in bend­ir einnig þess að bæði hafi leigu­verð hækk­að og fram­boð á hús­næði við hæfi dreg­ist sam­an milli ára. Þró­un­in leggst þyngst á fjöl­skyld­ur sem bjuggu við þrengri kost ár­ið 2023 í sam­an­burði við ár­ið 2022.

Staða fjölskyldna á leigumarkaði hríðversnar milli ára
Í tilkynningu Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar segir að meðalleiguverð fyrir fólk á aldursbilinu 35 til 44 ára hafi hækkað um 30.000 krónur frá 2022 til 2023. Mynd: Bára Huld Beck

Samningsstaða leigjenda gagnvart leigusölum versnaði í fyrra samanborið við árið 2022. Í nýlegri tilkynningu Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS) segir að leigjendur sem töldu sig vera í sterkri samningsstöðu gagnvart leigusala hafi fækkað um 20 prósent.

Árið 2022 töldu 50 prósent leigjenda sig vera í sterkri samningsstöðu, en ári seinna hafði þeim fækkað niður í 30 prósent. Mælingin byggir á spurningakönnun sem lögð hefur verið fyrir leigjendur á hverju ári síðan 2015.

Markaðsrannsóknarfyrirtækið Prósent framkvæmir könnunina þar sem leigjendur eru meðal annars spurðir um bakgrunn, fjárhag og viðhorf sín til leigumarkaðarins.   

Þróunin leggst þyngst á fjölskyldufólk

Þá kemur einnig fram í tilkynningunni að framboð á hentugu húsnæði hafi lækkað samfellt frá árinu 2020 og hafi frá upphafi mælinga aldrei mælst jafn lítið. Milli ára hækkaði meðalleiguverð um 9,2 prósent. 

Þessi samdráttur í framboði kemur verst niður á fólki sem er á aldrinum 35 til 44 ára. Sá hópur lýsir hröðum leiguverðshækkunum og umtalsverðum samdrætti í framboði á húsnæði. Yfir helmingur leigjenda úr þessum hópi lýsti erfiðleikum með að verða sér úti um húsnæði, samanborið við 46 prósent árið 2022.

Hærra verð og þrengri húsakostur

Árið 2022 var meðalfjárhæðin sem þessi hópur greiddi í leigu um 180.000 krónur á mánuði. Ári síðar hafði sú fjárhæð hækkað um 30.000 krónur – eða upp í ríflega 210.000 krónur á mánuði.

Þá kemur einnig fram í tilkynningunni að samfara verðhækkunum í leigu bendi leigukönnun HMS til þess húsakostur hafi einnig versnað milli ára.

Hjá aldurshópnum 35 til 44 ára fækkaði þeim sem búa í húsnæði sem er stærra en 100 fermetrar um sjö prósent milli áranna 2022 og 2023. Það er úr 42 prósentum niður í 35 prósent. Þá fjölgaði einnig meðalfjölda íbúa á heimili þessa hóps úr 2,2 íbúum í 2,8.   

Arðsemiskröfur leigusala bornar saman við kröfur fjárfesta

Guðmundur Hrafn Arngrímsson, formaður Leigjendasamtakanna, segir í aðsendri grein sem birt var á Vísi í morgun að staðan væri óboðleg.

Í greininni ber hann saman arðsemiskröfur leigusala og fjárfesta á almennum hlutabréfamarkaði og heldur því fram að kröfur leigusala sé um tífalt hærri en þeirra sem fjárfesta í fyrirtækjum og sjóðum hér á landi. 

„Arðsemi af útleigu leiguhúsnæðis í formi leigugreiðslna hefur undnafarin ár verið á bilinu 6-7% af virði húsnæðis, á meðan að arðsemi af fjárfestingunum í hlutabréfum hefur verið í kringum 0.4 - 0.7% af virði þeirra.“

Í grein sinni veltir Guðmundur Hrafn fyrir sér afhverju arðsemiskröfur leigusala fái að viðgangast í samfélaginu, og telur að enga réttlætingu sé að finna fyrir tíðum verðhækkunum leigusala sem leggist þungt á fjölskyldufólk. 

Hann telur að athæfið megi fyrst og fremst rekja til siðleysis leigusala og normalíseringu á framferði þeirra hjá stjórnvöldum. 

„Því miður hafa þeir sér til haldreipis og hvatningar ýmsa „málsmetandi” aðila, bæði innan stjórnvalda og hagsmunasamtaka fjármagnsins sem sefa allar efasemdir um eigið siðferði.“

Í pistlinum segir Guðmundur Hrafn að nú sé mál að linni, vinda þurfi ofan af  þessari þróun sem hann telur vera komin út fyrir öll velsæmismörk. Hann hvetur fólk á leigumarkaði til þess að skrá sig í Leigjendasamtökin.  

Kjósa
10
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • Hlynur Jörundsson skrifaði
    Og allir blaðra og blaðra og "fjalla" um vandamálið.... en enginn setur reglur né gerir neitt í málum.. bara fiska vinsældir og atkvæði. Þetta var fyrirsjáanlegt fyrir 2 áratugum og versnar og versnar... en líkt og baráttan við spillingu er bara talað... og allt fjarlægt sem gæti hindrað þessa óskastöðu fjárfesta. Til að kóróna dusilmennskuna er farið í að lögleiða búsetu í iðnaðarhúsnæðum, fjárhúsum og öðrum stöðum sem uppfylla ekki lágmarksskilyrðin sem hafa verið við lýð. Núna lækka menn viðmið... þökk sé Degi og íslenskum ráðamönnum og höfðingum með 2 millur á mánuði og slegið ryk í augu fólks að þetta ástand sé AirBnB og einhverjjum "öðrum" að kenna.

    En þetta er skipulagsyfirvöldum, ríki og sveitarfélögum að kenna ... ekki fégráðugum byggingaraðilum eða fjárfestum að kenna. Reglurnar eru ekki settar af þeim... heldur Alþingi og yfirvöldum.
    0
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Leigumarkaðurinn

Telja mikið eignarhald hagnaðardrifinna leigufélaga skýra skarpar verðhækkanir á Suðurnesjum
FréttirLeigumarkaðurinn

Telja mik­ið eign­ar­hald hagn­að­ar­drif­inna leigu­fé­laga skýra skarp­ar verð­hækk­an­ir á Suð­ur­nesj­um

Leigu­verð held­ur áfram að hækka víð­ast hvar á land­inu sam­kvæmt nýj­asta mán­að­ar­riti Hús­næð­is- og mann­virkja­stofn­unn­ar. At­hygli vek­ur að verð fyr­ir leigu­íbúð­ir á Suð­ur­nesj­um hef­ur hækk­að óvenju hratt á síð­ustu sex mán­uð­um. Telja skýrslu­höf­und­ar að það megi rekja til óvenju hás hlut­falls leigu­íbúða í eigu ein­stak­linga og hagn­að­ar­drif­inna leigu­fé­laga.
Stjórnarformaður Ölmu segir breytingar á húsaleigulögum óþarfar
FréttirLeigumarkaðurinn

Stjórn­ar­formað­ur Ölmu seg­ir breyt­ing­ar á húsa­leigu­lög­um óþarf­ar

Gunn­ar Þór Gísla­son, stjórn­ar­formað­ur Ölmu íbúð­ar­fé­lags seg­ir frum­varp inn­viða­ráð­herra um breyt­ing­ar á húsa­leigu­lög­um vera gegn­sýrt for­ræð­is­hyggju og skriffinnsku sem vegi að samn­inga­frels­inu. Í um­sögn sem Alma sendi til vel­ferð­ar­nefnd­ar Al­þing­is er lagst gegn öll­um helstu meg­in­at­rið­um frum­varps­ins.
Óheyrilegar verðhækkanir á leigumarkaði: „Þeir eru eins og óðir hanar í mannaskít“
NeytendurLeigumarkaðurinn

Óheyri­leg­ar verð­hækk­an­ir á leigu­mark­aði: „Þeir eru eins og óð­ir han­ar í manna­skít“

Aug­lýs­ing sem birt­ist á fast­eigna­vefn­um Igloo hef­ur vak­ið mikla at­hygli og um­ræðu. Þar er fjög­urra her­bergja íbúð í Reykja­vík aug­lýst til leigu fyr­ir 550.000 krón­ur á mán­uði. Guð­mund­ur Hrafn Arn­gríms­son, formað­ur Leigj­enda­sam­tak­anna, seg­ir stöð­una vera grafal­var­lega. Hann seg­ir mörg heim­ili á leigu­mark­aði búi í dag við grimmi­lega og kerf­is­bundna fjár­kúg­un.

Mest lesið

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Á ekki möguleika á að fá réttláta málsmeðferð“
3
Fréttir

„Á ekki mögu­leika á að fá rétt­láta máls­með­ferð“

Nauðg­un­ar­kær­an var felld nið­ur, en um­boðs­mað­ur Al­þing­is tek­ur und­ir að­finnsl­ur við rann­sókn lög­reglu, varð­andi at­riði sem hefðu getað skipt máli við sönn­un­ar­mat. Eft­ir at­hug­un á máli Guðnýj­ar S. Bjarna­dótt­ur sendi um­boðs­mað­ur Al­þing­is einnig rík­is­sak­sókn­ara ábend­ingu varð­andi varð­veislu gagna í saka­mál­um og árétt­aði mik­il­vægi þess að ákær­andi hafi öll gögn und­ir hönd­um þeg­ar hann tek­ur af­stöðu.

Mest lesið í mánuðinum

Forsprakki útifundar játaði fjárdrátt á leikskólanum Klettaborg
1
Fréttir

Forsprakki úti­fund­ar ját­aði fjár­drátt á leik­skól­an­um Kletta­borg

Sig­fús Að­al­steins­son, stofn­andi hóps­ins Ís­land - þvert á flokka, sem stend­ur fyr­ir úti­fund­um um hæl­is­leit­end­ur, ját­aði á sig fjár­drátt frá leik­skól­an­um Kletta­borg þeg­ar hann var for­stöðu­mað­ur þar. Hann vill ekki dæma hvort brot af því tagi séu nógu al­var­leg til að inn­flytj­end­ur sem gerð­ust sek­ir um þau ætti að senda úr landi.
Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna
5
Úttekt

Ein­hverf­ir á vinnu­mark­aði: Starfs­manna­skemmt­an­ir bara ólaun­uð yf­ir­vinna

Í at­vinnu­aug­lýs­ing­um er gjarn­an kraf­ist mik­illa sam­skipta­hæfi­leika, jafn­vel í störf­um þar sem þess ekki er þörf. Þetta get­ur úti­lok­að fólk, til að mynda ein­hverfa, sem búa yf­ir öðr­um mik­il­væg­um styrk­leik­um. Bjarney L. Bjarna­dótt­ir gerði tíma­mót­a­rann­sókn á þessu og legg­ur áherslu á að at­vinnu­rek­end­ur efli fötl­un­ar­sjálfs­traust.
Drengir kvörtuðu undan kennara og var meinað að sitja kennslustundir
6
Úttekt

Dreng­ir kvört­uðu und­an kenn­ara og var mein­að að sitja kennslu­stund­ir

Tólf ára gaml­ir dreng­ir leit­uðu til skóla­stjóra vegna meints of­beld­is af hálfu kenn­ara. Í kjöl­far­ið var þeim mein­að að sitja kennslu­stund­ir hjá kenn­ar­an­um. Ann­ar baðst af­sök­un­ar eft­ir tvær vik­ur og fékk þá að koma aft­ur í tíma. Hinn sætti út­skúf­un í tvo mán­uði, áð­ur en skól­an­um var gert að taka dreng­inn aft­ur inn í tíma. For­eldr­ar drengs­ins segja kerf­ið hafa brugð­ist barn­inu og leit­uðu að lok­um til lög­reglu.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár