Þessi grein birtist fyrir rúmlega 11 mánuðum.

Heillandi hrímheimur

Góð og trú­verð­ug heims­sköp­un er ein af frum­for­send­um góðr­ar fant­as­íu og í þess­ari bók tekst Hildi Knúts­dótt­ur svo sann­ar­lega að skapa eft­ir­minni­leg­an heim.

Heillandi hrímheimur
Heimssköpun „Í þessari bók tekst Hildi Knútsdóttur svo sannarlega að skapa eftirminnilegan heim.“ Mynd: Davíð Þór
Bók

Hrím

Höfundur Hildur Knútsdóttir
Mál og menning
338 blaðsíður
Gefðu umsögn

Jófríður Karkadóttir er dóttir kennimanns í Mývatnsskaranum. Hún er eins og aðrir unglingar, hefur áhuga á fötum, perlusaumuðum yfirskyrtum úr kópaskinni, ástinni, en um hjarta hennar takast á æskuvinur hennar Bresi og hinn framandi Suðri úr Ljósavatnsskaranum, og svo veltir hún því líka fyrir sér hvað framtíðin ber í skauti sér og hvaða verkefni innan skarans munu falla henni í skaut þegar hún verður fullorðin. Við hittum Jófríði fyrst úti í hólma á Skjálfandafljóti, nálægt sumardvalarstað skarans hennar, þar sem hún er að safna ull af svokölluðum haðnautum áður en haldið er til Húsavíkur í sumarlok þar sem allir skararnir hittast, veiða saman, halda hátíð og skiptast á varningi áður en haustið rekur öll í vetrarbúðir úti á ísilögðum vötnum.  

Góð og trúverðug heimssköpun er ein af frumforsendum góðrar fantasíu og í þessari bók tekst Hildi Knútsdóttur svo sannarlega að skapa eftirminnilegan heim. Ekki síst vegna þess að hann er byggður á Suður-Þingeyjarsýslu með vötnum og ám og hæðum sem heita sömu nöfnum og í okkar heimi, landslagi sem er til í alvöru og mörg þekkja vel. Sá heimur sem hún skapar í nýjustu bók sinni, Hrím, er bæði kunnuglegur og framandi og framkallaður af mikilli sköpunargáfu og skáldagleði. 

Hildur Knútsdóttir hefur skrifað nokkrar bækur og bókaflokka þar sem fantasían vefst saman við þá heimsmynd sem við þekkjum og má þar nefna verðlaunabækurnar þríleikinn Ljónið, Nornin og Skógurinn og tvíleikinn Vetrarfrí og Vetrarhörkur. Í þessari bók er gengið lengra, lesendur kannast við landafræði og staðarheiti, mögulega hluta dýra- og jurtalífs, en sjónarhornið er framandi, samfélagið er safnara og veiðimanna sem ferðast um í nokkrum hópum sem kallast skarar, trúarbrögðin eru samtal við náttúruna sem er bæði lík og ólík þeirri náttúru sem við þekkjum á þessu svæði í dag, lífsbaráttan er ekki bænda og búaliðs heldur fer mun aftar í sögunni. Tilfinningin er að einhverju leyti forsöguleg, dýrin eru til að mynda bæði fjölbreyttari og miklu stærri en við eigum að venjast eða fólkið er miklu minna. Refir gegna hlutverki hunda og ná fólki upp að mitti, fjórar manneskjur þarf til að draga einn selkóp og laxar geta hæglega gleypt meðalmanneskju. Risavaxnir birnir og mórhirtir sem gætu verið það sem við köllum hreindýr leika lausum hala, að ógleymdum hinum skelfilegu ófreskjum, hrímsvelgjunum. 

Bakgrunnur sögunnar og sú þjóð- og mannfræði sem gerir söguna lifandi er einstaklega skemmtilega unnin.

Bakgrunnur sögunnar og sú þjóð- og mannfræði sem gerir söguna lifandi er einstaklega skemmtilega unnin. Lífi fólksins í skörunum er lýst á lifandi og áhugaverðan hátt, hvernig dagar þess líða við veiðar og söfnun, hvernig  fólk verslar og slúðrar og skemmtir sér, hvað er borðað, hvernig þau hita híbýli sín og lýsa þau, hvað er í matinn, hvernig húsaskipan er, hvað er dýrmætt og hvernig er hagkerfið og svo framvegis. Allt þetta er ljóslifandi fyrir hugskotssjónum lesandans sem sekkur sér niður í lífið í tjöldum og langhúsum, og hvernig það býður þrátt fyrir harðræði upp á ýmsar gjafir og gleði. 

Hildur nýtir sér íslenskuna og orðaforða hennar í Hrími enda dýrmætt að geta kafað í sjóði Snorra-Eddu og þjóðsagna Jóns Árnasonar þegar íslensk fantasía er skrifuð. Persónurnar heita nöfnum eins og Kneif, Eirfinna og Auðni, ættbálkarnir kallast skarar og foreldrar kalla börn sín „jóðið mitt“ á elskulegan hátt en fyrir þau sem ekki vita þá er skari orð yfir hóp og jóð þýðir barn, allavega í krossgátum. Íslenskan er full af skemmtilegum orðum og samheitum og nákvæmlega engin ástæða til að láta þau liggja óbætt hjá garði. 

Þótt heimssköpunin taki töluvert pláss í Hrími er bókin þó fyrst og fremst þroskasaga Jófríðar og hvernig hún tekst á við ýmis hlutverk er fylgja því að vaxa úr grasi. Rómantík fær sinn skerf með stjörnustari og leynifundum í heitum laugum og hún lendir í þeirri sígildu klemmu að þurfa að velja milli tveggja stráka, æskuvinarins Bresa og hins meira framandi Suðra, sem báðir hafa ýmislegt sér til ágætis en setja henni þó ákveðna afarkosti. Sambandi hennar við bestu vinkonuna Eirfinnu eru líka gerð góð skil og Eirfinna með skemmtilegri persónum í bókinni. Á meðan kallar framtíðin og þau hlutverk sem bjóðast þar ekki endilega þau sem Jófríður myndi velja sér sjálf. Hún leggur í eins konar kvendómsvígsluferð, ein í hríðarbyl að sinna lífsnauðsynlegum erindum og fær á meðan tækifæri til að hugsa sinn gang, hlusta á sína innri rödd og velja sjálf þá leið sem hún ætlar sér að feta. 

Eins og ég sagði áðan þá er höfundur Hríms þekkt fyrir að láta ekki eina bók nægja þegar hún kafar á annað borð í aðra heima og það má vissulega hugsa sem svo að það væri synd að láta þessa nostursamlegu heims- og persónusköpun ekki teygja sig í fleiri bækur. Sagan af Jófríði stendur þó alveg sjálfstætt og fyrir sínu þó ég hefði samt ekkert á móti því að heimsækja Hrímland aftur. 

Kjósa
3
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

„Þetta var eins og það væri verið að taka af mér barnið mitt“
1
Fréttir

„Þetta var eins og það væri ver­ið að taka af mér barn­ið mitt“

Ásta María H. Jen­sen seg­ir það hafa ver­ið mik­ið áfall þeg­ar hunda­rækt­andi mætti á heim­ili henn­ar og tók af henni hvolp sem hún hafði keypt. Ástæð­an var sú að rækt­and­inn hafði frétt að Ásta væri með geð­sjúk­dóm og treysti henni ekki leng­ur fyr­ir hund­in­um. Kær­u­nefnd vöru- og þjón­ustu­kaupa komst að þeirri nið­ur­stöðu að þessi fyr­ir­vara­lausa rift­un selj­and­ans hafi ver­ið ólög­mæt en Ásta fékk eng­ar bæt­ur, og held­ur ekki hvolp­inn sinn til baka
Endalokin eru ekki í ruslatunnunni
4
ViðtalLoftslagsvá

Enda­lok­in eru ekki í rusla­tunn­unni

Sjálf­bærni er meg­in­stef í lífi Hrefnu Bjarg­ar Gylfa­dótt­ur, teym­is­þjálfa hjá Mar­el. Sem barn fannst henni skrít­ið að henda hlut­um í rusl­ið, það áttu ekki að vera enda­lok­in. Sjálf­bærni­veg­ferð Hrefnu Bjarg­ar hófst með óbilandi áhuga á end­ur­vinnslu. Hún próf­aði að lifa um­búða­lausu lífi sem reynd­ist þraut­in þyngri en hjálp­aði henni að móta eig­in sjálf­bærni.
Yazan og fjölskylda ekki flutt úr landi
7
Fréttir

Yaz­an og fjöl­skylda ekki flutt úr landi

„Mið­að við þann tím­aramma sem al­mennt er gef­inn til und­ir­bún­ings er ljóst að ekki verð­ur af flutn­ingi fjöl­skyld­unn­ar að svo komnu þar sem frá og með næst­kom­andi laug­ar­degi, þann 21. sept­em­ber, mun fjöl­skyld­an geta ósk­að eft­ir efn­is­legri með­ferð um­sókn­ar sinn­ar um al­þjóð­lega vernd hér á landi,“ seg­ir í til­kynn­ingu frá rík­is­lög­reglu­stjóra.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Sérfræðingar senda út neyðarkall: Hafa aldrei farið nær mörkunum
7
GreiningLoftslagsvá

Sér­fræð­ing­ar senda út neyð­arkall: Hafa aldrei far­ið nær mörk­un­um

Á sama tíma og hita­met voru sleg­in víða í sum­ar og vís­inda­fólk tal­aði um for­dæma­lausa hita af völd­um hlýn­un­ar jarð­ar voru gul­ar og app­el­sínu­gul­ar við­v­arn­ir í gildi á Ís­landi, með­al ann­ars vegna snjó­komu. Veð­ur­stofa Ís­lands tel­ur „vel mögu­legt“ að vegna hugs­an­legr­ar trufl­un­ar á varma­flutn­ingi inn á hluta af Norð­ur-Atlants­hafi kólni hér á með­an hitn­ar víð­ast hvar ann­ars stað­ar.
Illugi Jökulsson
10
Pistill

Illugi Jökulsson

Sigr­aði VG Sjálf­stæð­is­flokk­inn? Nei, all­ir töp­uðu og Yas­an líka

Hinni ótrú­legu at­burða­rás gær­kvölds­ins — þeg­ar lög­reglu­menn mættu á sjúkra­hús til þess að vísa úr landi 11 göml­um fötl­uð­um og veik­um dreng og fluttu hann með valdi suð­ur á Kefla­vík­ur­flug­völl — henni lauk sem bet­ur fer með því að hætt var við allt sam­an. Mað­ur get­ur haft ýms­ar skoð­an­ir á mál­efn­um út­lend­inga og hæl­is­leit­enda en brott­vís­un Yas­ans litla — og...

Mest lesið í mánuðinum

Óli Þórðar græddi pening en tapaði heilsunni
5
FréttirHátekjulistinn 2024

Óli Þórð­ar græddi pen­ing en tap­aði heils­unni

„Já ég seldi und­an mér vöru­bíl­inn og er hrein­lega ekki að gera neitt,“ seg­ir Ólaf­ur Þórð­ar­son, knatt­spyrnugoð­sögn og vöru­bif­reið­ar­stjóri á Skag­an­um. Óli dúkk­aði nokk­uð óvænt upp á há­tekju­lista árs­ins eft­ir að fjöl­skyldu­fyr­ir­tæk­ið var selt. Hann gæti virst sest­ur í helg­an stein. Það er hann þó ekki, í það minnsta ekki ótil­neydd­ur.
Tilgangsleysi og gáleysi lýst í rannsókn slyssins í Grindavík
10
AfhjúpunFéll í sprungu í Grindavík

Til­gangs­leysi og gá­leysi lýst í rann­sókn slyss­ins í Grinda­vík

Það svar­aði ekki kostn­aði að fara í fram­kvæmd­ir við að bjarga hús­inu við Vest­ur­hóp 29 í Grinda­vík, sam­kvæmt skýrslu tveggja mats­manna sem skoð­uðu hús­ið rúm­um mán­uði áð­ur en að verktaki lést við sprungu­fyll­ingu við hús­ið. Nátt­úru­ham­fara­trygg­ing vís­ar ábyrgð á und­ir­verk­taka sinn, Eflu, sem seg­ir eng­ar kröf­ur hafa ver­ið gerð­ar um áhættumat á verkstaðn­um. Lög­regla hafði lok­ið rann­sókn en hóf hana aft­ur, af ókunn­um ástæð­um.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár