Þessi grein birtist fyrir rúmlega 10 mánuðum.

Nýtt risameginland eftir 250 milljón ár: Verður það helvíti á Jörð?

Nýtt risameginland eftir 250 milljón ár: Verður það helvíti á Jörð?
Stöðugar rauðar viðvaranir verða í gildi á Pangeu Ultima, vegna hita. En verður einhver til að leggja eyrun við?

Leggið ykkur og sofið í 250 milljón ár. Það er langur svefn en segjum að það sé hægt. Og hvað blasir þá við þegar þið vaknið aftur? Í sem skemmstu máli: Heimurinn væri gjörbreyttur. Ekki eitt einasta gamalt kort eða hnattlíkan gæti komið að gagni við að rata um þennan heim, því öll meginlönd hefðu þá færst hingað og þangað um heimskringluna og væru svo reyndar öll búin að raða sér upp í nýja risaheimsálfu.

Flest vitum við núorðið að fyrir tæplega 300 milljón árum voru öll meginlönd heimsins samankomin í einni gríðarstórri heimsálfu sem vísindamenn hafa kallað Pangeu.

Það var alls ekki í fyrsta sinn í jarðsögunni sem það gerðist. Aftar í tímanum má finna spor eftir aðrar og eldri risaheimsálfur: Rodiníu, Columbíu, Kenorland og Úr hafa menn nefnt sumar hina fyrri.

En eins og alltaf gerist öðruhvoru, þá verða heljaröflin í iðrum Jarðar til þess að stóru heimsálfurnar sundrast í smærri meginlönd sem fljóta svo um skeið á möttlinum eins og hvert annað kork í baðkari.

Núna erum við einmitt stödd á einskonar milliskeiði þar sem helstu landreksflekar Pangeu gömlu hafa dreifst nokkuð jafnt um annan helming jarðkúlunnar.

En bíðum bara — sú þróun er þegar hafin sem mun enda með nýrri risaheimsálfu eftir 250 milljón ár.

Afríka mun þrengja sér svo nærri Evrópu að Miðjarðarhafið hverfur. Ástralía mun renna saman við suðausturhluta Asíu. Suðurskautslandið tekur á rás norður Indlandshaf. Norður- og Suður-Ameríka munu stíga flókinn dans sem endar með að báðar taka að spana í austurátt og loka Atlantshafinu. Norður-Ameríka leggst að Norður-Afríku. Suður-Ameríka lokar Indhafshafinu að lokum. Það endar kannski sem risastórt stöðuvatn eða lokað innhaf.

Sjáið bara, þetta mun gerast svona:

Hugmyndin um Pangeu Ultima er ekki alveg ný.Hér má sjá hvernig hún myndast en er hér kölluð Pangea Proxima. Það sem er nýtt er hve hroðalegur hitinn verður þar, og lífsskilyrði ömurleg fyrir spendýr.

En segjum nú að þið gætuð í rauninni með einhverjum hætti sofið í 250 milljón ár og vöknuðuð aftur þegar nýja risaheimsálfan er tilbúin — Pangea Ultima eins og vísindamenn eru þegar farnir að kalla hana.

Segjum nú svo. Hvernig litist ykkur á?

Munuði þá ýta skútu úr vör og sigla um blíðar öldur innhafsins mikla? Munuði ráfa um blómlega hitabeltisfrumskóga Síberíu við miðbaug? Munuði svamla á hlýlegri baðströnd Svalbarða eða skoða ríkulegt dýralífið í mollulegum mýrarflákum Antartíku?

Nei.

Nei, það munuði ekki gera.

Í fyrsta lagi verður mannkynið löngu útdautt þá. Það segir sig bara sjálft. Engin margbrotin og margbreytileg dýrategund hjarir í 250 milljón ár.

En í öðru lagi verða aðstæður á Pangeu Ultima ekki hagstæðar hvorki okkur né spendýrum yfirleitt. 

Vísindamenn birtu á mánudaginn var niðurstöður sínar um ástand og horfur á Pangeu Ultima eftir 250 milljón ár.

Þið getið lesið niðurstöðurnar hér.

En ég skal rekja fyrir ykkur nokkrar þær helstu.

Ekki aðeins maðurinn verður útdauður, heldur sennilega öll spendýr yfirleitt.

Nema hugsanlega einhverjar tegundir í sjónum.

Því það verður svo djöfullega heitt á Pangea Ultima.

Þegar risaheimsálfan tekur að skella saman fyrir alvöru og landreksflekar rifna og kuðlast saman af æ meiri krafti, þá mun eldvirkni aukast. Öll þau eldgos sem við þekkjum verða ekki einu sinni barnaleikur í samanburði við þau ósköp.

Sums staðar mun gjósa nær samfellt jafnvel í milljónir ára.

Koltvísýringur mun fylla loftið. 

Hamfarahlýnun nýtímans verður sem smámunir einir.

Strandlengja hinnar nýju ofurheimsálfu verður mun styttri en strandlengja hinna ólíku heimsálfa nú. Það þýðir að þau efnahvörf milli sjávar og fjörukletta sem nú binda heilmikinn koltvísýring minnka að mun.

Gróðurhúsaáhrifin aukast enn.

Kannski verða eyðimerkurdýr eins og nakta moldvörpurottan síðustu spendýrinsem lifa af ofsahitann í miðri Pangeu Ultima.

Og svo verður sólarbirtan sterkari þá. Eftir 250 milljón ár mun sólin skína með sem nemur 2,5 prósent meira afli en nú. Það eykur hitann og geislunina og hellist yfir Jörðina. 

Inni á miðju hinu mikla flæmi Pangeu Ultima gæti hitinn náð 60 gráðum svona yfirleitt. Það þýðir auðvitað að nærri öll risaheimsálfan verður nær aldauða eyðimörk. Stóra innhafið, leifarnar af Indlandshafi, gæti orðið allt að því sjóðandi á stundum.

Meðalhiti á allri Jörðinni gæti náð 25 gráðum, nærri 10 gráðum hærri en nú. Og hita- og rakasveiflur yrðu slíkar að engin blóðheit spendýr gætu lifað það af.

Hugsanlega fáeinar tegundir út við strendurnar en líklegast samt að einhverjir nýir kynstofnar dýra yrðu til sem hreinlega ryddu spendýrunum úr vegi.

Kannski endurvaktar risaeðlur, kannski eitthvað allt annað sem við getum ekki enn látið okkur detta í hug.

Einhverjar nýjar tegundir og ættkvíslir dýra sem gætu þolað hitavítið sem Pangea Ultima myndi vera í okkar augum, ef við fengjum einhvern tíma að sjá hana.

Sem við munum þó sem sagt ekki gera.

Það skemmtilega er að þó veðurfræðingar eigi stundum erfitt með að ráða í veðrið á morgun eða hinn daginn, þá er lítill vafi á því að spá þeirra um veðrið á Pangeu Ultima mun rætast — í stórum dráttum.

Brennandi, brennandi sólin.

Við getum ekkert og munum ekkert geta til að sporna við því heitasta helvíti sem Pangea Ultima verður.

Eina huggunin er sú að það er langt þangað til.

Gæti Amasia orðið ofan á?Eini möguleikinn til þess að hryllingsspáin um Pangeu Ultima rætist ekki er sú að heimsálfurnar raðist upp á annan hátt. Einn möguleikinn er Amasia en svo kalla vísindamenn risaheimsálfu sem myndi þjappa sér um norðurpólinn, ekki miðbaug. En hvort þar yrði lífvænlegra en á Pangeu Ultima, það er óvíst.

Kjósa
20
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Flækjusagan

Mest lesið

Sér erfiðleika foreldra og hugsar: „Þetta vil ég ekki“
5
Úttekt

Sér erf­ið­leika for­eldra og hugs­ar: „Þetta vil ég ekki“

Ing­unn Lára Kristjáns­dótt­ir er rúm­lega þrí­tug og hef­ur aldrei fund­ið löng­un til barneigna. Hún tel­ur að inn í það spili ónóg­ur stuðn­ing­ur við barna­fjöl­skyld­ur í ís­lensku sam­fé­lagi. Aðjunkt í fé­lags­fræði seg­ir ástæð­urn­ar fyr­ir fallandi fæð­ing­ar­tíðni gríð­ar­lega flókn­ar en að kerf­ið hafi að hluta brugð­ist fjöl­skyld­um, ekki síst mæðr­um.
Verðbólga hækkar meira en væntingar gerðu ráð fyrir
8
FréttirEfnahagsmál

Verð­bólga hækk­ar meira en vænt­ing­ar gerðu ráð fyr­ir

Vísi­tala neyslu­verðs hækk­aði um 0,46% frá því í júní. Ár­s­verð­bólga mæl­ist nú 6,3 pró­sent en var kom­in nið­ur í 5,8 pró­sent síð­asta mán­uði. Það er meiri hækk­un en spár við­skipta­bank­anna gerðu ráð fyr­ir. Auk­in verð­bólga þýð­ir að minni lík­ur eru á því að stýri­vaxta­hækk­an­ir muni eiga sér stað á þessu ári eins og von­ast var til.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Uppskera íslenskra kartaflna skemmdist á 48 tímum: „Aldrei séð annað eins“
1
FréttirNeytendamál

Upp­skera ís­lenskra kart­aflna skemmd­ist á 48 tím­um: „Aldrei séð ann­að eins“

Heit­ar um­ræð­ur sköp­uð­ust á Face­book í gær eft­ir að Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir greindi frá því að heill poki af nýj­um kart­öfl­um hefði reynst skemmd­ur. Gunn­laug­ur Karls­son, for­stjóri Sölu­fé­lags garð­yrkju­manna, seg­ist aldrei hafa séð ann­að eins. Upp­sker­an hafi skemmst á tveim­ur sól­ar­hring­um.
Öskraði í sturtu því hún mátti ekki hitta dóttur sína
2
Viðtal

Öskr­aði í sturtu því hún mátti ekki hitta dótt­ur sína

Guð­laug Elísa­bet Ólafs­dótt­ir, kúa­bóndi og leik­kona, er orð­in goði. Nýi goð­inn hef­ur upp­lif­að gleði og sorg­ir og varð líf­ið hel­víti lík­ast þeg­ar hún fékk ekki að um­gang­ast barn­unga dótt­ur sína, sem frændi henn­ar og mað­ur hans höfðu ætt­leitt. Stúlk­an vildi fyr­ir nokkr­um ár­um hitta móð­ur sína og eru sam­skipt­in við feð­urna góð í dag en lær­dóm­ur­inn var mik­ill: „Ég hef trú á að það hjálpi mér við að um­gang­ast fólk í djúpu og miklu sorg­ar­ferli.“
„Enginn sem tekur við af mér“
5
Viðtal

„Eng­inn sem tek­ur við af mér“

Það er barn­ing­ur fyr­ir marga að vera sjálf­stætt for­eldri á ein­um tekj­um. En hver er stað­an ef for­eldr­ið er al­far­ið eitt með barn­ið? Hvað ef barn­ið glím­ir við sér­tæk­ar grein­ing­ar? Alma Hrönn Hrann­ar­dótt­ir og Diljá Ámunda­dótt­ir Zoëga eru báð­ar ein­ar á vakt­inni, alltaf. Mæð­urn­ar hafa glímt við heilsu­brest vegna álags, með­vit­að­ar um að ef eitt­hvað kem­ur fyr­ir þær er eng­inn sem tek­ur við af þeim.

Mest lesið í mánuðinum

Uppskera íslenskra kartaflna skemmdist á 48 tímum: „Aldrei séð annað eins“
1
FréttirNeytendamál

Upp­skera ís­lenskra kart­aflna skemmd­ist á 48 tím­um: „Aldrei séð ann­að eins“

Heit­ar um­ræð­ur sköp­uð­ust á Face­book í gær eft­ir að Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir greindi frá því að heill poki af nýj­um kart­öfl­um hefði reynst skemmd­ur. Gunn­laug­ur Karls­son, for­stjóri Sölu­fé­lags garð­yrkju­manna, seg­ist aldrei hafa séð ann­að eins. Upp­sker­an hafi skemmst á tveim­ur sól­ar­hring­um.
Þau sem hafa hagnast ævintýralega á Þorpinu
2
FréttirHúsnæðismál

Þau sem hafa hagn­ast æv­in­týra­lega á Þorp­inu

Ár­ið 2021 keypti hóp­ur fjár­festa í gegn­um eign­ar­halds­fé­lag­ið Þorp­ið 6 ehf. lóð­ir og bygg­ing­ar­rétt­indi á Ár­túns­höfða í Reykja­vík fyr­ir 7,4 millj­arða króna. Fyrr á þessu ári voru lóða­rétt­ind­in seld fyr­ir ell­efu millj­arða króna án þess að nokk­uð hafi ver­ið byggt á svæð­inu. Við­skipt­in sýna vel hvernig fjár­fest­ar geta hagn­ast æv­in­týra­lega með því að kaupa og selja lóð­ir og bygg­ing­ar­rétt­indi á til­tölu­lega skömm­um tíma.
Greiddu 17 milljónir fyrir skýrslu um stöðu drengja
4
Fréttir

Greiddu 17 millj­ón­ir fyr­ir skýrslu um stöðu drengja

Skýrsla um stöðu drengja í skóla­kerf­inu sem unn­in var að beiðni mennta- og barna­mála­ráð­herra og há­skóla-, iðn­að­ar- og ný­sköp­un­ar­ráð­herra kostaði sam­an­lagt um 13,7 millj­ón­ir króna auk virð­is­auka­skatts og hljóð­ar heild­ar­upp­hæð­in því upp á rúm­ar 17 millj­ón­ir. Tryggvi Hjalta­son, grein­andi hjá CCP, er eini höf­und­ur skýrsl­unn­ar. Í sam­tali við Heim­ild­ina seg­ist hann hafa unn­ið að skýrsl­unni sam­hliða öðr­um störf­um en vinn­an tók um eitt og hálft ár.
Hulduheildsali flytur inn hundruð tonna af kjöti
5
RannsóknSamkeppnisundanþága í Landbúnaði

Huldu­heild­sali flyt­ur inn hundruð tonna af kjöti

Ris­ar á ís­lensk­um kjöt­mark­aði, sem fengu í vor um­deild­ar und­an­þág­ur frá sam­keppn­is­lög­um til þess að verj­ast sam­keppni að ut­an, verða á þessu ári um­fangs­mest­ir í kjöt­inn­flutn­ingi og því keppi­naut­ar sjálfs sín. „Von­brigði,“ seg­ir formað­ur at­vinnu­vega­nefnd­ar. Um­fangs­mik­il heild­sala á hundruð­um tonna af inn­fluttu kjöti virð­ist fyrst og síð­ast leiktjald fyr­ir öfl­ug­asta hags­muna­afl­ið gegn inn­flutn­ingi land­bún­að­ar­vara.
Öskraði í sturtu því hún mátti ekki hitta dóttur sína
6
Viðtal

Öskr­aði í sturtu því hún mátti ekki hitta dótt­ur sína

Guð­laug Elísa­bet Ólafs­dótt­ir, kúa­bóndi og leik­kona, er orð­in goði. Nýi goð­inn hef­ur upp­lif­að gleði og sorg­ir og varð líf­ið hel­víti lík­ast þeg­ar hún fékk ekki að um­gang­ast barn­unga dótt­ur sína, sem frændi henn­ar og mað­ur hans höfðu ætt­leitt. Stúlk­an vildi fyr­ir nokkr­um ár­um hitta móð­ur sína og eru sam­skipt­in við feð­urna góð í dag en lær­dóm­ur­inn var mik­ill: „Ég hef trú á að það hjálpi mér við að um­gang­ast fólk í djúpu og miklu sorg­ar­ferli.“
„Ég var bara niðurlægð“
9
Viðtal

„Ég var bara nið­ur­lægð“

Séra Agnes M. Sig­urð­ar­dótt­ir, bisk­up Ís­lands, vill skila skömm­inni til kirkju­þings þar sem hún upp­lifði nið­ur­læg­ingu eft­ir að óvissa varð uppi um lög­mæti embætt­is­gjörða henn­ar. Hún seg­ir að kirkju­þing hafi átt að greiða úr mál­inu og eyða óvissu um stöðu henn­ar. Agnes tel­ur að karl­kyns bisk­up hefði aldrei þurft að þola slíka fram­komu af hálfu kirkju­þings en hún er fyrsta kon­an sem er kjör­in bisk­up.
Þurftu að kalla fólk niður af fjalli til að færa bílana
10
Fréttir

Þurftu að kalla fólk nið­ur af fjalli til að færa bíl­ana

Daní­el Freyr Jóns­son, svæð­is­sér­fræð­ing­ur í nátt­úru­vernd­art­eymi, seg­ir stans­laus­ar tepp­ur hafa ver­ið á bíla­stæð­um við Land­manna­laug­ar áð­ur en far­ið var að inn­heimta bíla­stæða­gjöld á álags­tím­um í sum­ar. Kalla hafi þurft bíl­stjóra nið­ur af fjöll­um til að færa bíl­ana til að greiða leið fyr­ir rút­um. Nýja fyr­ir­komu­lag­ið hafi hlot­ið góð við­brögð hjá gest­um.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár

Loka auglýsingu