Þriðja mánuðinn í röð mælist Samfylkingin sem stærsti flokkur landsins í Þjóðarpúlsi Gallup. Nú mælist fylgi flokksins 25,1 prósent og eykst lítillega milli mánaða. Alls hefur Samfylkingin bætt við sig 15,2 prósentustigum frá síðustu kosningum. Hún er ein af fimm flokkum sem hafa bætt við sig fylgi það sem af er kjörtímabili. Samanlagt hafa hinir fjórir: Píratar, Viðreisn, Miðflokkurinn og Sósíalistaflokkur Íslands bætt við sig 3,4 prósentustigum. Því er fylgisaukning Samfylkingarinnar frá síðustu kosningum, sem stökkbreyttist eftir að Kristrún Frostadóttir tók við flokknum í fyrra, sér á báti í íslenskum stjórnmálum.
Stjórnarflokkarnir þrír hafa allir tapað fylgi á kjörtímabilinu. Mestu hefur Framsóknarflokkurinn tapað, eða 7,4 prósentustigum, en fylgi hans, 9,9 prósent, mælist nú í fyrsta sinn undir tíu prósentum í könnun Gallup frá því að kosið var síðast.
Vinstri græn höfðu mælst með 6,8 prósent fylgi í þremur könnunum í röð, en það er lægsta fylgi sem flokkurinn hefur nokkru sinni mælst með í könnunum Gallup, sem ná aftur til ársins 2004. Flokkur forsætisráðherra bætir lítillega við sig milli mánaða og nú segjast 7,1 prósent styðja Vinstri græn. Sú breyting er þó vel innan skekkjumarka. Alls hafa Vinstri græn tapað 5,5 prósentustigum frá síðustu kosningum.
Sjálfstæðisflokkurinn mælist nú með 22,3 prósent fylgi sem er 2,1 prósentustigi minna en hann fékk í kosningunum í september 2021. Hann er því áfram sem áður sá stjórnarflokkur sem tapar minnstu á því ríkisstjórnarsamstarfi sem er við lýði. Ef mælingin í könnun Gallup yrði niðurstaða kosninga væri það þó versta niðurstaða Sjálfstæðisflokksins frá upphafi.
Einn andstöðuflokkur hefur tapað fylgi
Fylgi Pírata dalar umtalsvert milli mánaða og mælist nú 9,4 prósent sem er samt tæpu prósentustigi meira en flokkurinn fékk í síðustu kosningum. Viðreisn hressist vel milli mánaða og mælist nú með 9,1 prósent fylgi, sem er líka tæpu prósentustigi meira en flokkurinn fékk haustið 2021. Miðflokkurinn bætir við sig prósentustigi milli mánaða og alls segjast nú 6,3 prósent aðspurðra styðja flokkinn. Þetta er í fyrsta sinn á kjörtímabilinu sem fylgi Miðflokksins mælist yfir sex prósent hjá Gallup. Áður hafði það mest farið 0,1 prósentustigi yfir kjörfylgi, sem var 5,5 prósent.
Eini stjórnarandstöðuflokkurinn sem hefur tapað fylgi á kjörtímabilinu er Flokkur fólksins. Hann fékk 8,9 prósent atkvæða þegar síðast var kosið en nú segjast 5,6 prósent styðja hann. Sósíalistaflokkurinn mælist svo með 5,1 prósent en hann náði ekki inn í síðustu kosningum, þegar flokkurinn fékk 4,1 prósent atkvæða.
Allir stjórnarflokkarnir tapað fylgi
Stuðningur við ríkisstjórnina heldur líka áfram að dala og mælist nú um 41 prósent. Hann hefur aldrei mælst minni. Þegar ríkisstjórnin tók við síðla árs 2017 mældist stuðningur við hana 74 prósent og eftir að hún endurnýjaði stjórnarsamstarfið haustið 2021 mældist hann 62,2 prósent. Síðan þá hefur hann hríðfallið.
Stuðningurinn mælist þó enn aðeins meiri en samanlagt fylgi ríkisstjórnarflokkanna, sem er nú komið í 39,3 prósent. Það er í fyrsta sinn sem samanlagt fylgi flokkanna þriggja fer undir 40 prósent könnun Gallup frá því að þeir tóku við völdum árið 2017. Samanlagt hafa flokkarnir þrír tapað 15 prósentustigum frá síðustu kosningum, eða litlu minna en að sem Samfylkingin hefur ein bætt við sig á sama tímabili.
Ríkisstjórnin er því kolfallinn miðað við þessa stöðu. Hún fengi sennilega ekki nema 25 þingmenn, og myndi þá tapa tólf.
Níu flokkar mælast inni
Ástæða þess er meðal annars sú að miðað við nýjustu könnun Gallup þá mælast níu flokkar með yfir fimm prósent fylgi, sem þarf til að fá jöfnunarsæti á þingi. Fjórir minnstu flokkarnir, Vinstri græn (4), Miðflokkur (4), Flokkur fólksins (3) og Sósíalistaflokkur Íslands (3) myndu fá samanlagt tíu þingmenn. Engin tveggja flokka ríkisstjórn yrði möguleg eins og stendur. Jafnvel þótt Samfylkingin (16) og Sjálfstæðisflokkur myndu vilja vinna saman þá myndu flokkarnir tveir einungis fá 31 þingmann, einum færri en þarf til að vera með meirihluta á Alþingi.
Hægt yrði að mynda miðjustjórn Samfylkingar, Framsóknarflokks, Pírata og Viðreisnar sem myndi vera með 34 þingmenn. Auk þess væri hægt að skipta Viðreisn út fyrir Vinstri græn og mynda þá stjórn með minnsta mögulega meirihluta sem liti út fyrir að vera meira til vinstri. Fáir raunhæfir möguleikar eru á hægri stjórn eins og er. Ef Sjálfstæðisflokkur, Viðreisn og Miðflokkur myndu leggja sína þingmenn saman við þingmenn Framsóknarflokksins þá myndu flokkarnir sennilega ekki ná nema 31 þingmanni.
Könnunin var gerð 1. mars til 2. apríl. Heildarúrtak var 11.228 manns og helmingur tók þátt. Af þeim sögðust tæp tíu prósent mundu skila auðu eða ekki kjósa ef gengið yrði til kosninga nú.
Athugasemdir