Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en ári.

Eftirliti með undanþágum á úrvinnslugjaldi ábótavant

Þegar fyrirtæki fær undanþágu á greiðslu úrvinnslugjalds vegna útflutnings er því algjörlega treyst að ekkert af efninu sé notað innanlands. Í skýrslu Ríkisendurskoðunar er gagnrýnt að ekkert eftirlit sé með þessu ferli.

8. september 2022 · 22:18

Bjartmar Oddur Þeyr Alexandersson

bjartmar@heimildin.is

Fyrir stuttu birti Ríkisendurskoðun stjórnsýsluúttekt á starfsemi Úrvinnslusjóðs. Úttektin er afar dökk og er sjóðurinn sagður ekki geta staðið undir þeim lögbundu hlutverkum sem honum er ætlað að starfa eftir. Þá kemur fram að eftirlit sé í algjöru skötulíki innan sjóðsins, en sjóðurinn greiðir árlega um tvo milljarða króna á ári úr ríkissjóði til íslenskra endurvinnslufyrirtækja vegna úrvinnslu á úrgangi. Þessa tvo milljarða rukkar ríkið inn í formi svokallaðra úrvinnslugjalda. Ríkisendurskoðun telur að margir þeir sem eigi að greiða gjaldið séu í raun ekki að gera það, þar sem margar undanþágur eru veittar vegna umbúðaplasts sem er áætlað fyrir útflutning á íslenskum vörum ásamt því að lítið sem ekkert eftirlit sé með undanþágunum.

Hvað er Úrvinnslusjóður og úrvinnslugjald?

Þegar vörur eru annaðhvort framleiddar hér á landi eða fluttar inn til landsins, bera þær langflestar svokallað úrvinnslugjald sem Tollstjóri sér um að innheimta. Ástæða úrvinnslugjaldsins er til að standa undir þeim …

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð tvær fríar áskriftargreinar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 3.390 krónum á mánuði.

Leiðbeiningar má nálgast á heimildin.is/leidbeiningar.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Endurvinnsla á Íslandi

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Plastið fundið

FréttirPlastið fundið

Ennþá plast um allt á friðlýstu svæði í Krýsuvík

Enn má finna plast á friðlýstu svæði í Krýsuvík eftir að Terra losaði þar plastmengaða moltu. Fyrirtækið sagðist hafa hreinsað allt svæðið. Plastið hefur nú veðrast og brotnað í örplast sem er nánast ómögulegt að hreinsa.

RannsóknPlastið fundið

Heilbrigðiseftirlitið vissi víst af ólöglegri plasturðun við Skálholt

Heilbrigðiseftirlit Suðurlands vissi í meira en þrjú ár af lögbrotum endurvinnnslufyrirtækisins Terra án þess að aðhafast neitt í málinu. Framkvæmdastjóri eftirlitsins fékk sjálf senda ábendingu um málið en sagðist þremur árum seinna aldrei hafa heyrt af því áður. Hún segir ekki ástæðu til að beita viðurlögum gegn fyrirtækinu.

FréttirPlastið fundið

„Þessi úrgangsmál eiga að vera í lagi”

Auður Anna Magnúsdóttir, framkvæmdastjóri Landverndar, segir það brandara að endurvinnslufyrirtækið Terra hafi verið valið umhverfisfyrirtæki ársins 2020, á sama tíma og það var losa plastmengaðan úrgang á náttúruminjasvæði.

FréttirPlastið fundið

Leyndarmál Endurvinnslunnar

Íslensk endurvinnslufyrirtæki spöruðu sér tugi milljóna króna þegar þau brenndu þúsundir tonna af plasti í stað þess að senda það til endurvinnslu.

FréttirPlastið fundið

Terra ætlar að axla ábyrgð fjórum árum eftir brot

Plastmengaður úrgangur, sem endurvinnslufyrirtækið Terra losaði á náttúruminjasvæði, verður hreinsaður. Sveitarfélagið Bláskógabyggð benti fyrirtækinu á brotið árið 2018. Terra brást ekki við fyrr en fjórum árum síðar.

AfhjúpunPlastið fundið

Terra losaði plast ólöglega á náttúruminjasvæði í mörg ár

Endurvinnslufyrirtækið Terra hefur urðað plast á náttúruminjasvæði í tæpan áratug, þvert á lög. Sveitarfélagið Bláskógabyggð hefur rekið urðunarstaðinn án leyfis í fjölda ára. Úrgangurinn var skilinn þar eftir þrátt fyrir að ekkert starfsleyfi sé til staðar fyrir urðunarstaðinn.

Mest lesið

Fréttir

Fékk ekkert að vita fyrr en of seint: „Þú verður að koma og hjálpa mér“

Ungur maður frá Venesúela sem er kominn með tilboð um starf með fötluðu fólki hér á landi fékk ekki að vita af því að vísa ætti honum úr landi fyrr en of seint var fyrir hann að kæra ákvörðunina. Hann segir að lögmaðurinn sem honum var skipaður hafi ekki svarað vikum saman. Ekkert bíður hans í Venesúela, líklega ekki einu sinni hans eigin móðir.

Faraldur einmanaleika

„Einveran öskrar á mann“

Hér á landi er fólk sem glímir við einangrun og einmanaleika, deyr eitt og liggur látið án þess að andlát þess uppgötvast. Um tvisvar í mánuði er fagfólk kallað á vettvang slíkra atburða. Fjölskylda í hefðbundnu íbúðahverfi óttaðist lengi um nágranna sinn og reyndi ítrekað að kalla eftir aðstoð, þar til hann lést. Íbúar í Hátúni 10 þekkja þessar aðstæður, og sameinast í baráttunni við sáran einmanaleikann.

Fréttir

Þingmaður mætti undir áhrifum í þáttinn

Egill Helgason henti einu sinni klukku út í sal eftir að lokað var fyrir útsendingu á Silfri Egils. Guðni Ágústsson keyrði Egil heim eftir á og róaði hann.

Skýring

Seðlar, gull og gjafir

Þau svifu á vængjum ástarinnar heimshorna á milli. Hann bað hennar með söng við Taj Mahal. En nú eru þau komin á hálan ís ef ekki kaldan klaka, öldungadeildarþingmaðurinn og konan sem hann giftist. Ef gullstangirnar, lúxusbílinn og allt reiðuféð er fannst á heimili þeirra voru ekki mútur líkt og saksóknari heldur fram – hvaðan í ósköpunum komu þessi miklu verðmæti?

Viðtal

Fer á puttanum um firðina

Jamie Lee, sem er fædd og uppalin í Hong Kong, féll kylliflöt fyrir Íslandi þegar hún kom hingað í ferðalag. Nú rekur hún fyrirtækið Fine Food Islandica sem ræktar beltisþara í Steingrímsfirði og syndir stundum út að línunum til að athuga með þarabörnin sín.

Fréttir

Snorri leitar að ríkum og vondum bakhjörlum

Snorri Másson, ritstjóri Snorra Mássonar ritstjóra, leitar nú að fjárframlögum frá „ríku og vondu fólki“ sem vill styðja við nýja fjölmiðilinn hans sem ber heitið „Snorri Másson ritstjóri“. Hann segir áskrifendur að miðlinum hrannast inn.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Ráðgátan um dularfullu samlokurnar

Við Íslendingar erum eins og maðurinn sem ásældist svo mjög föngulega konu að hann lét þess ógetið að hann kærði sig ekki um laxinn hennar.

Mest lesið

1
Fréttir
3
Fékk ekkert að vita fyrr en of seint: „Þú verður að koma og hjálpa mér“
Ungur maður frá Venesúela sem er kominn með tilboð um starf með fötluðu fólki hér á landi fékk ekki að vita af því að vísa ætti honum úr landi fyrr en of seint var fyrir hann að kæra ákvörðunina. Hann segir að lögmaðurinn sem honum var skipaður hafi ekki svarað vikum saman. Ekkert bíður hans í Venesúela, líklega ekki einu sinni hans eigin móðir.
2
Faraldur einmanaleika
3
„Einveran öskrar á mann“
Hér á landi er fólk sem glímir við einangrun og einmanaleika, deyr eitt og liggur látið án þess að andlát þess uppgötvast. Um tvisvar í mánuði er fagfólk kallað á vettvang slíkra atburða. Fjölskylda í hefðbundnu íbúðahverfi óttaðist lengi um nágranna sinn og reyndi ítrekað að kalla eftir aðstoð, þar til hann lést. Íbúar í Hátúni 10 þekkja þessar aðstæður, og sameinast í baráttunni við sáran einmanaleikann.
3
Fréttir
Þingmaður mætti undir áhrifum í þáttinn
Egill Helgason henti einu sinni klukku út í sal eftir að lokað var fyrir útsendingu á Silfri Egils. Guðni Ágústsson keyrði Egil heim eftir á og róaði hann.
4
Skýring
Seðlar, gull og gjafir
Þau svifu á vængjum ástarinnar heimshorna á milli. Hann bað hennar með söng við Taj Mahal. En nú eru þau komin á hálan ís ef ekki kaldan klaka, öldungadeildarþingmaðurinn og konan sem hann giftist. Ef gullstangirnar, lúxusbílinn og allt reiðuféð er fannst á heimili þeirra voru ekki mútur líkt og saksóknari heldur fram – hvaðan í ósköpunum komu þessi miklu verðmæti?
5
Viðtal
1
Fer á puttanum um firðina
Jamie Lee, sem er fædd og uppalin í Hong Kong, féll kylliflöt fyrir Íslandi þegar hún kom hingað í ferðalag. Nú rekur hún fyrirtækið Fine Food Islandica sem ræktar beltisþara í Steingrímsfirði og syndir stundum út að línunum til að athuga með þarabörnin sín.
6
Fréttir
1
Snorri leitar að ríkum og vondum bakhjörlum
Snorri Másson, ritstjóri Snorra Mássonar ritstjóra, leitar nú að fjárframlögum frá „ríku og vondu fólki“ sem vill styðja við nýja fjölmiðilinn hans sem ber heitið „Snorri Másson ritstjóri“. Hann segir áskrifendur að miðlinum hrannast inn.
7
Pistill
3
Sif Sigmarsdóttir
Ráðgátan um dularfullu samlokurnar
Við Íslendingar erum eins og maðurinn sem ásældist svo mjög föngulega konu að hann lét þess ógetið að hann kærði sig ekki um laxinn hennar.
8
Pistill
1
Bragi Páll Sigurðarson
Stríðið um athygli þína og reiði
Við töpuðum. Án þess að við tækjum eftir því var háð stríð um athygli okkar og við áttum ekki séns.
9
Leiðari
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
Þegar einveran öskrar á mann en þú mætir brosi í Bónus
Faraldur einmanaleika og félagslegrar einangrunar herjar á heiminn.
10
FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi
3
Elliði hefur áður varið sig gegn spurningum með því að hann sé ekki „pólitíkus“
Minnihlutinn í sveitarstjórn Ölfuss hefur ákveðið að vísa húsamáli Elliða Vignissonar bæjarstjóra til siðanefndar Sambands íslenskra sveitarfélaga. Elliði hefur varið sig í málinu með því að hann sé ekki kjörinn fulltrúi og þurfi þar af leiðandi ekki að ræða viðskipti sín í smáatriðum.

Mest lesið í vikunni

Fréttir

Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík

Egill Helgason hefur haft dagskrárvald í umræðum um íslenska pólitík í meira en tvo áratugi. Fyrst á Skjá einum, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hættur. En ýmislegt hefur gengið á yfir árin.

Úttekt

Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar

Fólk sem notar hjólastól er ítrekað sett í hættulegar aðstæður þegar það ferðast með flugvélum. Viðmælendur Heimildarinnar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flugferð. Þeir kalla eftir breytingum, betri þjálfun fyrir starfsfólk og möguleika á að þeir geti setið í sínum eigin stólum í flugi.

Fréttir

Fékk ekkert að vita fyrr en of seint: „Þú verður að koma og hjálpa mér“

Faraldur einmanaleika

„Einveran öskrar á mann“

Fréttir

Þingmaður mætti undir áhrifum í þáttinn

Egill Helgason henti einu sinni klukku út í sal eftir að lokað var fyrir útsendingu á Silfri Egils. Guðni Ágústsson keyrði Egil heim eftir á og róaði hann.

Fréttir

Reiknistofa bankanna varði tugum milljóna í greiðslulausn sem aldrei var notuð

Reiknistofa bankanna vann að þróun á nýrri greiðslulausn á árunum 2017 til 2019. Lausnin hét Kvitt og átti að virka þannig að fólk gæti borgað með henni í verslunum með beingreiðslum af bankareikningi. Lausnin hefði getað sparað neytendum stórfé í kortanotkun og færslugjöld. Hún var hins vegar aldrei notuð þar sem viðskiptabankarnir vildu það ekki.

Skýring

Seðlar, gull og gjafir

Mest lesið í mánuðinum

ViðtalBrot Kjartans Adolfssonar

Bera ör barnæskunnar ævilangt: „Við vorum með sár úti um allt“

Linda ólst upp á heimili með dæmdum barnaníðingi og konu sem var síðar dæmd fyrir misþyrmingar gagnvart börnunum. Frá því að alsystir hennar leitaði til lögreglu leið eitt og hálft ár þar til Linda komst í fóstur. Á þeim tíma versnuðu aðstæður á heimilinu. Enn lengri tími leið þar til yngri systkini þeirra voru fjarlægð þaðan.

Viðtal

„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“

Egill Helgason er á tímamótum. Hann er hættur með Silfrið sem lengi var kennt við hann sjálfan, helsta pólitíska umræðuþátt landsins. Hann segist í upphafi hafa skolfið eins og lauf í vindi þegar hann var í sjónvarpi en elski nú að vera í beinni. Egill kynntist eiginkonu sinni á nektarstað og þau eignuðust son ári síðar. Hann rifjar upp þegar ölvaður þingmaður mætti til hans í settið og þegar hann fleygði vatnskönnu út í sal í reiðikasti. Egill hefur háð sína glímu við kvíða og þunglyndi, og upplifði sinn versta tíma þegar Trump var kosinn forseti Bandaríkjanna.

Viðtal

Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar

Að hafa jákvæðni að leiðarljósi getur létt lundina, auðveldað daglegar athafnir og hjálpað okkur að takast á við lífið og tilveruna. En það er ekki alltaf jákvætt að vera jákvæður. Jákvæðni getur nefnilega verið eitruð.

FréttirHinsegin bakslagið

Reykjavíkurborg tilkynnir Samtökin 22 til lögreglu

Skóla- og frístundaráð Reykjavíkur hefur gert skólastjórnendum í grunnskólum Reykjavíkur viðvart um að óboðnir gestir frá Samtökunum 22 hafi komið í Langholtsskóla síðastliðinn fimmtudag. Eru skólastjórnendur beðnir að undirbúa starfsfólk fyrir slíkar uppákomur. Fólkið frá samtökunum 22 tók meðal annars upp myndbönd af starfsfólki skólans. Málið hefur verið tilkynnt til lögreglu.

FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss

Í siðareglum kjörinna fulltrúa í Ölfusi kemur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefndum og ráðum á vegum sveitarfélagsins. Elliði Vignisson situr í nefndum á vegum bæjarstjórnar Ölfuss auk þess sem hann situr alla bæjarstjórnar- og bæjarráðsfundi. Hann telur sig samt vera undanþeginn siðareglum kjörinna fulltrúa sem koma eiga í veg fyrir hagsmunaárekstra.

Fréttir

Skaðlegar snyrtivörur: „Fólk er að veikjast“

Una Emilsdóttir umhverfislæknir segir að í hillum verslana á Íslandi sé „allt morandi í skaðlegum snyrtivörum“. Rannsóknir á langtímaáhrifum óæskilegra efna í snyrtivörum séu fáar og Una segir að afleiðingarnar séu þegar farnar að koma fram. Fólk sé farið að veikjast.

ÚttektJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Leynd yfir viðskiptum Elliða við námufjárfesta í Ölfusi: „Það er bara mitt mál“

Íbúar Ölfuss standa nú frammi fyrir því að ákveða hvort Þorlákshöfn eigi að verða námubær til framtíðar. Stærðarinnar mölunarverksmiðja þýska steypurisans Heidelberg er plönuð í túnfætinum. Samhliða á Elliði Vignisson bæjarstjóri í fasteignaviðskiptum við námufjárfestana Einar Sigurðsson og Hrólf Ölvisson sem eru sveipuð leynd.

Mest lesið í mánuðinum

1
ViðtalBrot Kjartans Adolfssonar
7
Bera ör barnæskunnar ævilangt: „Við vorum með sár úti um allt“
Linda ólst upp á heimili með dæmdum barnaníðingi og konu sem var síðar dæmd fyrir misþyrmingar gagnvart börnunum. Frá því að alsystir hennar leitaði til lögreglu leið eitt og hálft ár þar til Linda komst í fóstur. Á þeim tíma versnuðu aðstæður á heimilinu. Enn lengri tími leið þar til yngri systkini þeirra voru fjarlægð þaðan.
2
Viðtal
1
„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“
Egill Helgason er á tímamótum. Hann er hættur með Silfrið sem lengi var kennt við hann sjálfan, helsta pólitíska umræðuþátt landsins. Hann segist í upphafi hafa skolfið eins og lauf í vindi þegar hann var í sjónvarpi en elski nú að vera í beinni. Egill kynntist eiginkonu sinni á nektarstað og þau eignuðust son ári síðar. Hann rifjar upp þegar ölvaður þingmaður mætti til hans í settið og þegar hann fleygði vatnskönnu út í sal í reiðikasti. Egill hefur háð sína glímu við kvíða og þunglyndi, og upplifði sinn versta tíma þegar Trump var kosinn forseti Bandaríkjanna.
3
Viðtal
Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar
Að hafa jákvæðni að leiðarljósi getur létt lundina, auðveldað daglegar athafnir og hjálpað okkur að takast á við lífið og tilveruna. En það er ekki alltaf jákvætt að vera jákvæður. Jákvæðni getur nefnilega verið eitruð.
4
FréttirHinsegin bakslagið
11
Reykjavíkurborg tilkynnir Samtökin 22 til lögreglu
Skóla- og frístundaráð Reykjavíkur hefur gert skólastjórnendum í grunnskólum Reykjavíkur viðvart um að óboðnir gestir frá Samtökunum 22 hafi komið í Langholtsskóla síðastliðinn fimmtudag. Eru skólastjórnendur beðnir að undirbúa starfsfólk fyrir slíkar uppákomur. Fólkið frá samtökunum 22 tók meðal annars upp myndbönd af starfsfólki skólans. Málið hefur verið tilkynnt til lögreglu.
5
FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi
5
Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss
Í siðareglum kjörinna fulltrúa í Ölfusi kemur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefndum og ráðum á vegum sveitarfélagsins. Elliði Vignisson situr í nefndum á vegum bæjarstjórnar Ölfuss auk þess sem hann situr alla bæjarstjórnar- og bæjarráðsfundi. Hann telur sig samt vera undanþeginn siðareglum kjörinna fulltrúa sem koma eiga í veg fyrir hagsmunaárekstra.
6
Fréttir
1
Skaðlegar snyrtivörur: „Fólk er að veikjast“
Una Emilsdóttir umhverfislæknir segir að í hillum verslana á Íslandi sé „allt morandi í skaðlegum snyrtivörum“. Rannsóknir á langtímaáhrifum óæskilegra efna í snyrtivörum séu fáar og Una segir að afleiðingarnar séu þegar farnar að koma fram. Fólk sé farið að veikjast.
7
ÚttektJarðefnaiðnaður í Ölfusi
8
Leynd yfir viðskiptum Elliða við námufjárfesta í Ölfusi: „Það er bara mitt mál“
Íbúar Ölfuss standa nú frammi fyrir því að ákveða hvort Þorlákshöfn eigi að verða námubær til framtíðar. Stærðarinnar mölunarverksmiðja þýska steypurisans Heidelberg er plönuð í túnfætinum. Samhliða á Elliði Vignisson bæjarstjóri í fasteignaviðskiptum við námufjárfestana Einar Sigurðsson og Hrólf Ölvisson sem eru sveipuð leynd.
8
Fréttir
4
Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík
Egill Helgason hefur haft dagskrárvald í umræðum um íslenska pólitík í meira en tvo áratugi. Fyrst á Skjá einum, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hættur. En ýmislegt hefur gengið á yfir árin.
9
Úttekt
1
Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar
Fólk sem notar hjólastól er ítrekað sett í hættulegar aðstæður þegar það ferðast með flugvélum. Viðmælendur Heimildarinnar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flugferð. Þeir kalla eftir breytingum, betri þjálfun fyrir starfsfólk og möguleika á að þeir geti setið í sínum eigin stólum í flugi.
10
Leiðari
2
Þórður Snær Júlíusson
Aðför gegn neytendum (staðfest)
Á síðustu dögum höfum við aftur og aftur fengið staðfestingar um að fákeppnisumhverfið og eftirlitsleysið sem ríkir á Íslandi, og er byggt inn í kerfin sem ráðandi öfl beita öllum kröftum sínum til að verja, bitnar fyrst og síðast á almenningi í landinu.