Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.
Spurningaþrautin

760. spurningaþraut: Himinhnettir og fleiri fyrirbæri

760. spurningaþraut: Himinhnettir og fleiri fyrirbæri
Illugi Jökulsson
skrifar

Þessi þemaþraut snýst um himinhnetti í eða við sólkerfi okkar, nema aukaspurningar sýna fyrirbæri í enn fjarlægari heimshlutum. Og fyrri aukaspurning er því svona:

Hvað má sjá á myndinni hér að ofan?

***

Aðalspurningar:

1.  Hvað heitir þessi reikistjarna?

***

2.  En þessi hér?

***

3.  En hvað er að sjá hérna?

***

4.  Hvaða himinhnöttur er hér kominn?

***

5.  Hjartalaga svæðið á hnettinum hér að neðan er víst ekki nema rúmir 1.000 kílómetrar á breidd. Hnötturinn er því ekki stór, en hvað nefnist hann? Tekið skal fram að litirnir eru ögn ýktir, en engin ósköp þó.

***

6.  Hvað nefnist þessi skýjaði nágranni?

***

7.  Hvaða fallega bláa reikistjarna er þetta, raunar sú fjarlægasta frá sólu af hinum eiginlegu reikistjörnum? Allt þetta bláa er raunar ekki sjór, þótt svo mætti kannski ætla af litnum — og jafnvel af nafni plánetunnar.

***

8.  Ekki virkar þessi pláneta mjög svipmikil. En hvað heitir hún?

***

9.  Og hvað er þetta?

***

10.  Og loks þessi hér! — af svolítið öðru tagi en hinir himinhnettirnir en raunar sá fjarlægasti (núorðið) af öllum þeim sem aðalspurningarnar fjalla um. En hvað heitir hann? Svarið þarf EKKI að vera nákvæmt!

***

Seinni aukaspurning:

Hvað er þessi stjörnuþoka nefnd? Vísindamenn hafa gefið henni hið opinbera heiti M104 en hún er alltaf kölluð svolítið annað. Hér má nota það heiti sem notað er í hinum (mestmegnis) enskumælandi vísindaheimi.

***

Svör við aðalspurningum:

1.  Júpíter.

2.  Merkúr.

3.  Mars.

4.  Jörðin.

5.  Plútó, dvergpláneta.

6.  Venus.

7.  Neptúnus.

8.  Úranus.

9.  Satúrnus.

10.  Þetta er Voyager 2 en þar sem Voyager 1 lítur nánast eins út, þá dugar að nefna Voyager.

***

Svör við aukaspurningum:

Á efri myndinni er svarthol í miðri Vetrarbrautinni okkar.

Á neðri myndinni er „Sombrero“ stjörnuþokan.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Tengdar greinar

Spurningaþrautin

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Margeir fær milljónir í bætur – Hafði áreitt samstarfskonu hjá lögreglunni
4
Fréttir

Mar­geir fær millj­ón­ir í bæt­ur – Hafði áreitt sam­starfs­konu hjá lög­regl­unni

Ís­lenska rík­ið þarf að greiða Mar­geiri Sveins­syni að­stoð­ar­yf­ir­lög­reglu­þjóni miska­bæt­ur fyr­ir að hafa færð­ur til í starfi eft­ir að sam­starfs­kona hans sak­aði hann um of­beldi og áreitni. Lög­reglu­stjóri til­kynnti hér­aðssak­sókn­ara um hugs­an­lega refsi­verða hátt­semi Mar­geirs en mál­inu var vís­að frá.
Lifum á tímum mikilla upplýsinga en aldrei verið óupplýstari
6
ViðtalGrunnstoðir heilsu

Lif­um á tím­um mik­illa upp­lýs­inga en aldrei ver­ið óupp­lýst­ari

Geir Gunn­ar Markús­son nær­ing­ar­fræð­ing­ur seg­ir að auk­in tíðni lífs­stíls­sjúk­dóma kalli á heil­næm­ara fæði, meiri hreyf­ingu, næg­an svefn og streitu­minni lífs­stíl. Hann tel­ur að fæða okk­ar í dag sé að mörgu leyti verri en fyr­ir um 30 ár­um og að við höf­um flækt mataræð­ið. Þrátt fyr­ir mik­ið magn upp­lýs­inga þá gæti mik­ill­ar upp­lýs­inga­óreiðu þeg­ar kem­ur að nær­ingu. Geir Gunn­ar vill að fólk borði morg­un­mat til að stuðla að jafn­ari blóð­sykri og orku út dag­inn en morg­un­mat­ur­inn er á veru­legu und­an­haldi.

Mest lesið í mánuðinum

Hefði ekki dottið í hug að ráða sjálfan sig
2
Viðtal

Hefði ekki dott­ið í hug að ráða sjálf­an sig

Bogi Ág­ústs­son hef­ur birst lands­mönn­um á skján­um í yf­ir fjóra ára­tugi og flutt Ís­lend­ing­um frétt­ir í blíðu og stríðu. Hann seg­ir heim­inn hafa breyst ótrú­lega mik­ið til batn­að­ar á þess­um ár­um en því mið­ur halli á ógæfu­hlið­ina í rekstri fjöl­miðla á Ís­landi. Af öll­um þeim at­burð­um sem hann hef­ur sagt frétt­ir af lögð­ust snjóflóð­in fyr­ir vest­an ár­ið 1995 þyngst á hann. Enn þann dag í dag man hann hvernig var að þurfa að lesa upp nöfn þeirra sem dóu í flóð­inu á Flat­eyri.
Hver er Jón Óttar? - „Ég hef sjálfur fylgst með fólki mánuðum saman“
3
Fréttir

Hver er Jón Ótt­ar? - „Ég hef sjálf­ur fylgst með fólki mán­uð­um sam­an“

Jón Ótt­ar Ólafs­son, einn þeirra sem stund­aði njósn­ir fyr­ir Björgólf Thor Björgólfs­son ár­ið 2012, gaf út glæpa­sögu ári síð­ar þar sem að­al­sögu­hetj­an er lög­reglu­mað­ur sem stund­ar hler­an­ir. Jón Ótt­ar vann lengi fyr­ir Sam­herja, bæði á Ís­landi og í Namib­íu, en áð­ur hafi hann ver­ið kærð­ur af sér­stök­um sak­sókn­ara, sem hann starf­aði fyr­ir, vegna gruns um að stela gögn­um.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Draumar, huldufólk og rökkrin: Þjóðsagnir íslenskra kvenna
Þjóðhættir#64

Draum­ar, huldu­fólk og rökkrin: Þjóð­sagn­ir ís­lenskra kvenna

Gest­ur þátt­ar­ins er Júlí­ana Þóra Magnús­dótt­ir doktor í þjóð­fræði, en doktors rann­sókn Júlí­önu bar yf­ir­skrift­ina „Með eig­in rödd­um: Sagna­hefð­ir ís­lenskra kvenna und­ir lok nítj­ándu ald­ar og í byrj­un tutt­ug­ustu ald­ar“. Í þætt­in­um seg­ir Júlí­ana frá rann­sókn sinni, en hún greindi sagn­ir 200 kvenna, sem varð­veitt­ar eru í hljóð­rita­safni Árna­stofn­unn­ar. Þetta eru sagn­ir sem Hall­freð­ur Örn Ei­ríks­son safn­aði þeg­ar hann ferð­að­ist um land­ið. Hann safn­aði þó ekki bara sögn­un­um held­ur líka mik­il­væg­um upp­lýs­ing­um um sam­hengi þeirra, sem Júlí­ana greindi í rann­sókn­um sín­um.
Virði í gömlum verksmiðjubyggingum
Viðtal

Virði í göml­um verk­smiðju­bygg­ing­um

Bók­in Húsa­kost­ur og hí­býlaprýði sem kom út ár­ið 1939 var inn­blástur­inn að Hí­býla­auði, sem er allt í senn hóp­ur, sam­starfs­vett­vang­ur og verk­efni. Anna María Boga­dótt­ir arki­tekt seg­ir það bæði áskor­un og tæki­færi að tengja strand­byggð­ina við byggð­ina sem fyr­ir er í ná­gren­inni. Passa þurfi vel upp á sjón­lín­ur, nátt­úru­gæði og eldri bygg­ing­ar, sem eru upp­lagð­ar til end­ur­nýt­ing­ar.

Mest lesið undanfarið ár

Morgunpósturinn

Morgunpóstur Heimildarinnar berst alla morgna og er fyrir öll þau sem hafa áhuga á fréttum og þjóðfélagsumræðu.

Áskrift hefur áhrif

Almenningur hefur viðhaldið Stundinni og Kjarnanum með áskriftum og styrkjum í áratug. Með því að kaupa áskrift að Heimildinni styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
Sjá meira
© 2025 Sameinaða útgáfufélagið ehf. Allur réttur áskilinn. Notkun á efni miðilsins er óheimil án samþykkis.