Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 3 árum.

Gefum loftslagsráði meiri tíma

Um­hverf­is- og auð­linda­ráð­herra tel­ur ekki tíma­bært að breyta eigi skip­an og hlut­verki lofts­lags­ráð þrátt fyr­ir gagn­rýni Land­vernd­ar og þing­manns.

Gefum loftslagsráði meiri tíma

Guðmundur Ingi Guðbrandsson, umhverfis- og auðlindaráðherra, segir að ekki þurfi að styrkja sjálfstæði ráðsins frá stjórnvöldum og hagsmunaaðilum þar sem ráðið sé nú þegar sjálfstætt í sínum störfum. Hann segir ráðið enn vera nýtt og að gefa þurfi ráðinu meiri tíma og reynslu. Því séu breytingar ótímabærar.

Ráðið er sjálfstætt

Í samtali við Stundina segir Guðmundur að samkvæmt lögum sé loftslagsráð sjálfstætt í sínum störfum og varðandi það hvort styrkja þurfi sjálfstæði ráðsins frá hagsmunaaðilum og stjórnvöldum, telji hann ráðið nógu sjálfstætt. 

Þá telur hann til kosta að í ráðinu sitji hagsmunaaðilar vegna þess að þá sé hægt að taka umræðuna um ráðgjöf og aðhald til stjórnvalda á breiðum grundvelli.

„Það eykur líka að mínu mati þekkingu og reynslu allra þessa aðila að vera í ráðinu og að taka til umfjöllunar þessi verkefni stjórnvalda sem verið er að rýna og gagnrýna,“ segir Guðmundur.

Loftslagsráð ekki það eina

Hann segir eðlilegt að umræða sé um það hverjir eigi að sitja í ráðinu og hvort það eigi að vera hreint fagráð. „Mín skoðun er sú að við eigum að gefa þessu aðeins meiri tíma, ráðið er búið að vera í eitt ár, “ segir hann þá. 

Aðspurður hvort ráðið hafi ekki verið starfrækt síðan 2018 segir hann að umgjörðina sem ráðið vinni eftir sé ársgömul þar sem ráðið var lögfest árið 2019.

Ráðið var stofnað árið 2018 á grundvelli þingsályktunartillögu en Guðmundur vildi setja ákvæði inn í lög til að skýra umgjörð þess sem var gert 2019. „Svo það færi ekki á milli mála í löggjöfinni hvert hlutverk ráðsins ætti að vera,“ segir hann. Ráðið hefur því starfað í tvö ár og hefur nú sinn þriðja starfsvetur.

Sömuleiðis nefnir hann í því samhengi að hann vilji fá meiri reynslu af ráðinu áður en teknar séu ákvarðanir um hvort ætti að breyta því. „Ég er ekki þar með að segja að við ættum að kíkja á þetta árið 2028 heldur miklu fyrr í tíma. Ef það yrði þá metið þannig að það gæti verið skynsamlegra að gera þetta með þeim hætti að það væri fagráð, meira í takt við það sem er á Norðurlöndunum, eða áfram eins og það er, eins og er að finna sums staðar annars staðar, þá er það umræða sem við ættum að taka og vera óhrædd við að gera breytingar ef við teljum það vera betra fyrir loftslagsmálin í heild sinni,“ segir hann. 

Frumvarp Andrésar

Eins og kemur fram í umfjöllun Stundarinnar hefur Andrés Ingi Jónsson, þingmaður utan flokka, lagt til frumvarp sem breyta á skipan og hlutverki loftslagsráðs. Guðmundur telur frumvarpið vera ótímabært vegna þeirrar skoðunar að gefa ætti ráðinu meiri tíma og reynslu. Þá segist hann einnig vera ósammála gagnrýni Landverndar að endurskipuleggja þurfi loftslagsráð að svo stöddu. 

Þá nefnir Andrés Ingi í umfjöllun Stundarinnar að betra væri að skipta núverandi loftslagsráði í tvo mismunandi vettvanga. Annars vegar væri þá loftslagsráð sem sinnti aðhaldshlutverki og hins vegar settur á stofn samráðsvettvangur hagsmunaaðila og umhverfissamtaka, því að hans mati sé hagsmunaaðilum illa komið fyrir í núverandi skipulagi, að það stangist á við aðhaldshlutverk ráðsins.

Guðmundur segir að gengið sé út frá því að núverandi uppbygging ráðsins sé slæm og því er hann ekki sammála. „Það sem Andrés hefur lagt fram er ein leið og núverandi staða er önnur leið. Leyfum þessu að fá meiri meltingartíma. En gleymum því ekki að loftslagsráð með sitt aðhaldshlutverk og ráðgjafahlutverk er ekki það eina sem er að gerast í loftslagsmálum. Það er mín tilfinning að fókusinn sé þannig í þessari umræðu,“ segir hann.

Umræða á þingi

Í umræðu á þingi um loftslagsmál, dagsett 20. október síðastliðinn, sagði Guðmundur að hann fagnaði aðhaldi og að loftslagsráð hefði það hlutverk. „En ég tel að þar megi skerpa á, ég tek undir með háttvirtum þingmanni, Andrési Inga Jónssyni með það.“

Andrés hafði þá tekið til máls á undan honum og nefndi þá frumvarp sitt um aukið aðhaldshlutverk loftslagsráðs. „Ríkisstjórnin hefur jafnframt sett fram metnaðarfulla loftslagsstefnu, segir ráðherrann. Það væri nú gott að geta metið það af einhverjum óháðum aðila,“ sagði hann og hélt svo áfram.

„Mig langar að nefna frumvarp mitt um aukið aðhaldshlutverk loftslagsráðs, sem ég mælti fyrir í gær, sem snýst akkúrat um það að loftslagsráð geti lagt mat á trúverðuleika áætlana stjórnvalda. Ekki er vanþörf á þegar fjórum mánuðum eftir framlagningu loftslagsáætlunar í vor var allt í einu hætt við urðunarskatt, sem er ein af aðgerðunum í þeirri áætlun.“

Takmörkuð vitund um ráðið

Varðandi það að í skýrslu Capacent komi fram að vitund um ráðið, hlutverk þess og eðli sé mjög takmarkað, bæði hvað varðar stjórnsýsluna og almenning segir Guðmundur í samtali við Stundina það vera vegna þess hve nýtt ráðið er. „Maður hefur heyrt rugling í umræðunni (um ráðið), sumir halda að loftslagsráð sé að vinna að aðgerðaráætlun stjórnvalda í loftslagsmálum, sem er alls ekki raunin. Ráðið rýnir þær áætlanir til að geta svo komið með mat á þeim og til að aðstoða stjórnvöld til að gera betur. Ég held að með tímanum ætti loftslagsráð að verða þekktara og fólk muni skilja betur hvert hlutverk þess er. Það er alveg óháð því hvernig það er saman sett. Ráðið þarf að taka sér meira rými.“

„Mér finnst ekki rétt að ég svari því.“

Aðspurður um það hvernig ráðið veiti stjórnvöldum aðhald segir hann besta dæmið vera rýni ráðsins á aðgerðaráætlun stjórnvalda og gerð úttektar á stjórnsýslu í loftslagsmálum. „Sú áætlun sem við gáfum út í júní fór á fyrri stigum til ráðsins, sem ég tel mjög gott. Við fengum athugasemdir frá ráðinu um ákveðna þætti sem þyrfti að veita meiri athygli og í kjölfarið tókum við athugasemdir til greina sem breytti lokaútkomu áætluninnar. Mér finnst þetta gott aðhald. Ég vil líka nefna gerð stjórnsýsluúttektarinnar. Þegar ég kem inn í ráðuneytið og er að koma loftslagsmálum á fót, beini ég ákveðnum verkefnum til ráðsins og eitt af þeim verkefnum var að fara yfir stjórnsýslu loftslagsmála því hún er flókin, það er staðreynd.“

Þá vísar hann til þess að úttekt Capacent á stjórnsýslu loftslagsmála hjálpi til við yfirsýn á málaflokknum.

„Ég held að úttektin, sem var algjörlega unnin á forsendum loftslagsráðs, ég bað þau um að gera þetta en síðan fara þau í þessa vinnu og þetta er loka úttektin, þetta hjálpar okkur að vinna áfram og halda betur utan um alla þræði stjórnsýslunnar því loftslagsmálin eru bæði í mörgum ráðuneytum og stofnunum,“ segir hann. 

Einnig nefnir hann skýrslu ráðsins um aðlögun að loftslagsmálum og greinargerðir um kolefnishlutleysi. Verkefni sem ráðherra fól ráðinu. Hvað varðar frumkvæði ráðsins að sinna verkefnum segir hann ráðið hafa fullt sjálfdæmi að gera það sem þau vilja og láta kanna það sem þau vilja kanna. „En það er líka gert ráð fyrir því í lögunum að ráðherra geti falið þeim verkefni. Þau geta tekið þá ákvörðun, af því að þau eru sjálfstæð, að vinna ekki tiltekin verkefni.“

Aðspurður hvaða verkefni ráðið hefur unnið að sínu frumkvæði segir hann ekki rétt að hann svari fyrir það heldur sé það í hlutverki ráðsins. „Mér finnst ekki rétt að ég svari því,“ segir hann.

Ánægður með formanninn

Hvað varðar hlutleysi formannsins sem óformlegur ráðgjafi núverandi og fyrrum ríkisstjórna segir Guðmundur að fyrir það fyrsta hafi formaðurinn enga stöðu sem formlegur eða óformlegur ráðgjafi ríkisstjórnarinnar, hann sé formaður loftslagsráðs. Hins vegar sé mikið leitað til hans vegna yfirburðarþekkingar hans á málaflokknum og svo hafi fyrrum ríkisstjórnir einnig gert.

„Mér finnst Halldór hafa staðið sig vel sem formaður loftslagsráðs í því hlutverki að veita stjórnvöldum ráðgjöf og aðhald.“

„Mér finnst Halldór hafa staðið sig vel sem formaður loftslagsráðs í því hlutverki að veita stjórnvöldum ráðgjöf og aðhald. Það er mikið leitað til hans og mér finnst það ekkert óeðlilegt miðað við þekkingu hans og reynslu. Ég held að hann sem formaður loftslagsráðs hafi ákveðin sveigjanleika til að tala við stjórnvöld og ráðleggja þeim. Þegar ég hef talað við Halldór hefur hann gefið ráð með þeim hætti að verður til þess að við stöndum okkur betur í loftslagsmálum. Hann er ekki að vinna gegn þeim, hann er að vinna að því að við gerum betur,“ segir hann.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Loftslagsbreytingar

Vísindanefndin: Sambúð fólks við náttúruna þarf að breytast
GreiningLoftslagsbreytingar

Vís­inda­nefnd­in: Sam­búð fólks við nátt­úr­una þarf að breyt­ast

Um­bylt­ing­ar er þörf í lífs­hátt­um og um­gengni við nátt­úr­una, seg­ir í skýrslu vís­inda­nefnd­ar um áhrif lofts­lags­breyt­inga á Ís­landi. Snark í gróð­ureld­um, suð í moskítóflug­um og smit frá skóg­armítl­um gæti orð­ið hvers­dags­legt áð­ur en langt um líð­ur og sjáv­ar­flóð, skriðu­föll og lægða­gang­ur tíð­ari.
Fimm ástæður fyrir því að þú ættir að hafa áhyggjur af stöðu loftslagsmála á Íslandi
Þorgerður María Þorbjarnardóttir
SkoðunLoftslagsbreytingar

Þorgerður María Þorbjarnardóttir

Fimm ástæð­ur fyr­ir því að þú ætt­ir að hafa áhyggj­ur af stöðu lofts­lags­mála á Ís­landi

Lofts­lags­breyt­ing­ar eru neyð­ar­ástand og þær krefjast að­gerða, skrif­ar formað­ur Land­vernd­ar. „Að­lög­un að lofts­lags­breyt­ing­um snýst ekki bara um að laga sig að áhrif­um þeirra held­ur felst í henni að­lög­un að sam­fé­lagi sem lif­ir án þess að ganga á og skaða nátt­úr­una og lofts­lag­ið þar með.“

Mest lesið

Skipulagðir glæpahópar herja á Græna skáta
2
Fréttir

Skipu­lagð­ir glæpa­hóp­ar herja á Græna skáta

Bí­ræfn­ir dósa­þjóf­ar sem starfa í skjóli myrk­urs hafa um hátt í tveggja ára skeið herj­að á söfn­un­ar­gáma Grænna skáta á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Mál­ið fékk á sig al­var­legri blæ fyr­ir nokkr­um dög­um þeg­ar starfs­manni skát­anna var hót­að. Krist­inn Ólafs­son, fram­kvæmda­stjóri Grænna skáta, seg­ir rök­studd­an grun fyr­ir því að þarna sé um skipu­lagða glæpa­hópa er­lend­is frá að ræða.
Gagnrýndi skurðlækninn á Klíníkinni í bréfi: „Veit ekkert hvaða áhrif þessi ákvörðun mun hafa á líf mitt“
3
FréttirKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Gagn­rýndi skurð­lækn­inn á Klíník­inni í bréfi: „Veit ekk­ert hvaða áhrif þessi ákvörð­un mun hafa á líf mitt“

Geir­þrúð­ur Gunn­hild­ar­dótt­ir greind­ist með krabba­mein í árs­byrj­un 2021 og fór þrem­ur dög­um seinna í maga­ermis­að­gerð hjá Að­al­steini Arn­ars­syni á Klíník­inni. Nokkr­um mán­uð­um síð­ar, þeg­ar hún var bú­in að jafna sig að­eins á sjokk­inu sem hún varð fyr­ir, skrif­aði hún hon­um bréf og gagn­rýndi lækn­is­með­ferð­ina sem hún fékk.
Miðflokkurinn étur upp hægra fylgi og Vinstri græn við það að detta af þingi
4
Greining

Mið­flokk­ur­inn ét­ur upp hægra fylgi og Vinstri græn við það að detta af þingi

Mikl­ar breyt­ing­ar virð­ast í far­vatn­inu í ís­lensk­um stjórn­mál­um. Fylgi Sam­fylk­ing­ar hef­ur næst­um þre­fald­ast á kjör­tíma­bil­inu og flokk­ur­inn stefn­ir á mynd­un mið-vinstri stjórn­ar. Flokk­ur for­sæt­is­ráð­herra hef­ur aldrei mælst með jafn­lít­ið fylgi og Sjálf­stæð­is­flokk­ur­inn ekki held­ur. Hann glím­ir við þá stöðu að Mið­flokk­ur­inn er að hirða af hon­um hægra fylgi.
„Þetta er stanslaus leikur kattarins að músinni“
7
VettvangurÁ vettvangi í Úkraínu

„Þetta er stans­laus leik­ur katt­ar­ins að mús­inni“

Í upp­hafi stríðs­ins í Úkraínu var Azovstal-verk­smiðj­an í Mariupol um­set­in og und­ir stans­laus­um árás­um Rússa svo mán­uð­um skipti. Þá flugu þyrlu­áhafn­ir með vist­ir til þeirra sem sátu fast­ir í verk­smiðj­unni. Ósk­ar Hall­gríms­son, ljós­mynd­ari Heim­ild­ar­inn­ar, hitti þær á stærð­ar­inn­ar túni, um­kringd­ur hest­um.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Lýsir Klíníkinni sem verksmiðju: „Ekki verið að hugsa um manneskjuna heldur peninginn“
2
ViðtalKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Lýs­ir Klíník­inni sem verk­smiðju: „Ekki ver­ið að hugsa um mann­eskj­una held­ur pen­ing­inn“

Geir­þrúð­ur Gunn­hild­ar­dótt­ir, 48 ára göm­ul kona sem greind­ist með krabba­mein ár­ið 2021, fór í maga­ermis­að­gerð á Klíník­inni. Hún seg­ist ekki hafa hitt neinn starfs­mann Klíník­ur­inn­ar fyr­ir að­gerð­ina og ekki feng­ið neina eft­ir­með­ferð. Geir­þrúð­ur þurfti að nýta þjón­ustu rík­is­rekna Sjúkra­hót­els­ins og leita til Land­spít­al­ans eft­ir að­gerð­ina af því hún var svo veik.
Starfskonur íslensku lögreglunnar pöntuðu strippara í fræðsluferð til Auschwitz
4
Fréttir

Starfs­kon­ur ís­lensku lög­regl­unn­ar pönt­uðu stripp­ara í fræðslu­ferð til Auschwitz

Þrjár starfs­kon­ur hjá embætti lög­regl­unn­ar á höf­uð­borg­ar­svæð­inu pönt­uðu þjón­ustu karl­kyns stripp­ara þeg­ar þær voru í fræðslu­ferð um hat­ursáróð­ur á veg­um mennta- og starfs­þró­un­ar­set­urs lög­regl­unn­ar í síð­asta mán­uði. „Mál­ið er lit­ið al­var­leg­um aug­um,“ seg­ir kynn­ing­ar­full­trúi lög­regl­unn­ar.
Bonaqua virðist á köldum Klaka eftir nafnbreytingu
5
Fréttir

Bon­aqua virð­ist á köld­um Klaka eft­ir nafn­breyt­ingu

Þátta­skil urðu á ís­lenska sóda­vatns­mark­að­in­um í sum­ar, eft­ir að Topp­ur breytt­ist í Bon­aqua. Því fylgdu tæki­færi fyr­ir sam­keppn­is­að­il­ann Klaka, sem kveðst nú vera með um 25 pró­sent hlut­deild á mark­að­in­um. Fyrr­ver­andi ís­lensku­pró­fess­or sem gagn­rýndi nafn­breyt­ingu Topps seg­ir gleði­efni að er­lend nafn­gift virð­ist hafa vak­ið svo sterk við­brögð.
Töldu hættu á að Edda myndi sleppa
10
FréttirMál Eddu Bjarkar

Töldu hættu á að Edda myndi sleppa

Hér­aðs­dóm­ur í Vest­fold í Nor­egi taldi ástæðu til þess að ótt­ast að ef Edda Björk Arn­ar­dótt­ir yrði ekki færð í gæslu­varð­hald myndi hún kom­ast und­an. Barns­fað­ir henn­ar seg­ist hneyksl­að­ur á um­ræð­unni sem bein­ist, að hans mati, frek­ar að rétt­ind­um Eddu en rétt­ind­um drengj­anna. Edda sagði fyr­ir dóm á föstu­dag að þeir hefðu ekki vilj­að fara frá Ís­landi með pabba sín­um.

Mest lesið í mánuðinum

Pressa: Fyrsti þáttur
2
Pressa#1

Pressa: Fyrsti þátt­ur

Í þætti dags­ins verð­um við á póli­tíska svið­inu. Breyt­ing­ar á kvóta­kerf­inu og fisk­veið­um, stjórn­mála­ástand­ið og áskor­an­ir sem stjórn­ar­meiri­hlut­inn stend­ur frammi fyr­ir. Einnig verð­ur rætt um þögla einka­væð­ingu heil­brigðis­kerf­is­ins. Við­mæl­end­ur eru Svandís Svavars­dótt­ir mat­væla­ráð­herra, Jón Gunn­ars­son, þing­mað­ur Sjálf­stæð­is­flokks, Stefán Vagn Stef­áns­son, þing­mað­ur Fram­sókn­ar, og Jó­hann Páll Jó­hanns­son, þing­mað­ur Sam­fylk­ing­ar.
Íslenskur karlmaður bauð „einstæðri móður með barn“ aðstoð
3
FréttirJarðhræringar við Grindavík

Ís­lensk­ur karl­mað­ur bauð „ein­stæðri móð­ur með barn“ að­stoð

Ís­lensk­ur karl­mað­ur setti inn um­deilda Face­book-færslu í hóp­inn Að­stoð við Grind­vík­inga, þar sem fólki í neyð er boð­in marg­vís­leg að­stoð frá hjálp­fús­um Ís­lend­ing­um. Með­lim­ir hóps­ins brugð­ust illa við þeg­ar mað­ur­inn bauðst til að að­stoða ein­stæða móð­ur með barn. „Skamm­astu þín karl fausk­ur.“
Valdablokkir í Matador um Marel
4
Rannsókn

Valda­blokk­ir í Mata­dor um Mar­el

Það geis­ar stríð í ís­lensku við­skipta­lífi. Stærstu eig­end­ur stærsta fjár­fest­inga­fé­lags lands­ins, Eyr­is In­vest, telja einn stærsta banka lands­ins, Ari­on banka, vera að reyna að tryggja Sam­herja og Stoð­um yf­ir­ráð í Mar­el. Enn vakna spurn­ing­ar um hvort eðli­legt sé að hefð­bund­in banka­starf­semi og fjár­fest­inga­banka­starf­semi, eigi yf­ir­höf­uð sam­an. Leik­flétt­an fel­ur í sér næt­ur­fundi, veðkall, af­sögn og á end­an­um greiðslu­stöðv­un sem ætl­að er að kaupa tíma fyr­ir þá sem gripn­ir voru í ból­inu.
Lýsir Klíníkinni sem verksmiðju: „Ekki verið að hugsa um manneskjuna heldur peninginn“
5
ViðtalKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Lýs­ir Klíník­inni sem verk­smiðju: „Ekki ver­ið að hugsa um mann­eskj­una held­ur pen­ing­inn“

Geir­þrúð­ur Gunn­hild­ar­dótt­ir, 48 ára göm­ul kona sem greind­ist með krabba­mein ár­ið 2021, fór í maga­ermis­að­gerð á Klíník­inni. Hún seg­ist ekki hafa hitt neinn starfs­mann Klíník­ur­inn­ar fyr­ir að­gerð­ina og ekki feng­ið neina eft­ir­með­ferð. Geir­þrúð­ur þurfti að nýta þjón­ustu rík­is­rekna Sjúkra­hót­els­ins og leita til Land­spít­al­ans eft­ir að­gerð­ina af því hún var svo veik.
Fjárfestingaklúbbur Kaupþingskvenna
6
RannsóknLeyndarmál Kýpur

Fjár­fest­inga­klúbb­ur Kaupþings­kvenna

Eig­in­kon­ur þriggja fyrr­um stjórn­enda hins fallna Kaupþings banka eru um­svifa­mikl­ir fjár­fest­ar í fast­eigna­verk­efn­um á Spáni og víð­ar. Pen­ing­ar sem geymd­ir eru í fé­lög­um á Tor­tóla og Kýp­ur eru not­að­ir til að byggja lúxus­í­búð­ir. Hundruð millj­óna króna hagn­að­ur hef­ur orð­ið til í þess­um af­l­ands­fé­lög­um. Ein þeirra hef­ur einnig fjár­fest með hópi Ís­lend­inga í bresk­um hjúkr­un­ar­heim­il­um.
Hvernig peningaslóð stjórnenda Kaupþings og maka þeirra liggur til Tortólu
10
Skýring

Hvernig pen­inga­slóð stjórn­enda Kaupþings og maka þeirra ligg­ur til Tor­tólu

Notk­un eig­in­kvenna fyrr­ver­andi stjórn­enda Kaupþings­banka á fé­lög­um á af­l­ands­svæð­inu Kyp­ur er enn eitt dæm­ið um það að þess­ir að­il­ar hafi not­ast við slík fé­lög í við­skipt­um sín­um eft­ir efna­hags­hrun­ið 2008. Hreið­ar Már Sig­urðs­son, fyrr­ver­andi for­stjóri Kaupþings, og eig­in­konu hans tengd­ust til dæm­is fé­lög­um í Pana­maskjöl­un­um og ár­ið 2019 var sagt frá Tor­tóla­fé­lagi sem not­að var til að halda ut­an um eign­ir á Ís­landi sem tengd­ust þeim.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár