„Ég fékk taugaáfall þarna á staðnum,“ sagði hjúkrunarfræðingur af Landspítalanum fyrir dómi í morgun, þar sem hún svaraði til saka fyrir meint manndráp af gáleysi.
Aðalmeðferð fer nú fram fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur. Hjúkrunarfræðinginn, sem neitaði sök við fyrirtöku í málinu, var leiddur í skýrslutöku fyrr í morgun.
Málið er sérstakt fyrir þær sakir að aldrei áður hefur Landspítalinn og starfsmaður stofnunarinnar verið ákærðir fyrir slíkar sakir. Málið kom upp í október árið 2012 en hjúkrunarfræðingurinn er sakaður um að hafa gert mistök sem leiddu til dauða sjúklingsins.
„Þegar ég mætti á spítalann fór ég að skynja eitthvað skrítið andrúmsloft.“
Hjúkrunarfræðingurinn segir daginn eftir atvikið hafi hún verið kölluð á fund þar sem farið var yfir vaktina. Hún var spurð út hvort hún hefði fylgt öllu verklagi. Þegar komið því hvort hún hefði tæmt loftið úr kraga talventilsins sjúklingsins mundi hún ekki hvort hún hefði gert það. Daginn eftir atvikið mætti hún í vinnuna og hóf sjálfsásakanir. „Þegar ég mætti á spítalann fór ég að skynja eitthvað skrítið andrúmsloft. Þau biðja mig að fara í gegnum vaktina. En þegar komið var að loftinu þá mundi ég það bara ekki. Ég fór strax í þessa sjálfsásökun. Ég fékk taugaáfall þarna á staðnum,“ sagði konan.
Að loknum skýrslutökum gekk konan fram á gang og brotnaði sýnilega niður. Hún faðmaði aðra hjúkrunarfræðinga sem höfðu gefið skýrslu sem vitni.
Framkvæmdi ekki öryggiseftirlit
Í ákærunni eru mistök hennar sögð felast í því að á kvöldvakt láðist henni að tæma loft úr „kraga (belg) barkaraufarrennu (barkaraufartúbu) þegar hún tók Y úr öndunarvél og setti talventil á barkaraufarrennuna. Ákærðu var vel kunnugt um að henni bar að tæma loftið úr kraganum, líkt og vinnulýsing um notkun talventilsins kveður á um. Afleiðingar þessara vanrækslu urðu þær að Y gat einungis andað að sér lofti en ekki frá sér, fall varð á súrefnismettun og blóðþrýstingi Y og hann lést skömmu síðar.“
Í ákæru kemur fram að hjúkrunarfræðingurinn hafði unnið dagvakt á undan kvöldvaktinni. „Þegar ákærða kom á umrædda kvöldvakt og tók við umönnun Y framkvæmdi hún ekki öryggiseftirlit á vaktara (monitor) sem mælir súrefnismettun í blóði, en ákærða veitti því ekki athygli að slökkt var á öryggishljóði vaktarans, sem ella hefði gefið til kynna þegar Y fór að falla í súrefnismettun. Nefnt eftirlit var hluti af starfsskyldum ákærðu samkvæmt verklagsreglum spítalans sem ákærða þekkti vel til,“ segir í ákæru sem má lesa í heild sinni hér.
„Við erum ekki bara hjúkra sjúklingi heldur líka fjölskyldunni.“
Í réttarsal sagði hjúkrunarfræðingurinn að ástæða þess að hún veitti því ekki athygli að slökkt væri á öryggishljóði vaktarans hefði verið að eiginkona sjúklingsins sat við hlið hans. Hún vildi ekki trufla samverustund þeirra. „Ég komst ekki að skjánum. Ég taldi mikilvægara að konan gæti verið þarna og talað við hann. Við erum ekki bara hjúkra sjúklingi heldur líka fjölskyldunni,“ sagði hjúkrunarfræðingurinn.
Heilbrigðisstarfsmenn uggandi
Málið hefur vakið nokkuð hörð viðbrögð meðal heilbrigðisstarfsmanna. Fyrrum landlæknir, Geir Gunnlaugsson setti til að mynda spurningarmerki við að farið væri dómstólaleiðina þegar heilbrigðisstarfsmaður gerði mistök. „Ákæran er ákveðin stefnubreyting sem vekur okkur til umhugsunar um hvernig við viljum taka á þessum málum. Ég er ekki viss um að með dómsleiðinni aukist gæði og öryggi heilbrigðisþjónustunnar,“ var haft eftir Geir á Vísi í fyrra.
Í fyrra sendi sömuleiðis Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga frá sér ályktun. „Í ljósi ákæru á hendur hjúkrunarfræðingi vill FÍH benda á að hjúkrunarfræðingar standa frammi fyrir nýjum veruleika sem mun hafa umtalsverð áhrif á störf þeirra til framtíðar. Mikilvægt er að komið sé í veg fyrir að alvarleg atvik í meðferð sjúklinga geti átt sér stað. FÍH hefur um árabil barist fyrir því að starfsumhverfi hjúkrunarfræðinga sé þess eðlis að þeir geti veitt sjúklingum örugga hjúkrun. Slíkt starfsumhverfi felur í sér nægjanlegt fjármagn, góða mönnun hjúkrunarfræðinga, nægjanlegan hvíldartíma og minna vinnuálag en til staðar er í dag,“ segir í ályktuninni.
Í samtali við Vísi í fyrra sagði Ólafur Guðbjörn Skúlason, formaður FÍH, að heilbrigðisstarfsmenn væru uggandi vegna málsins og taldi hann að málið yrði mögulega til þess að heilbrigðisstarfsmenn myndu hylma yfir mistök sín af ótta við að vera dregið fyrir dóm.
Athugasemdir