Dómsmálaráðuneytið ætlar ekki að fylgja ákvæðum upplýsingalaga við afgreiðslu á upplýsingabeiðni Stundarinnar um málsmeðferð og embættisfærslur ráðherra í málunum sem leiddu til þess að stjórnarsamstarfi var slitið í september. 

Þetta er ljóst af samskiptum Stundarinnar við upplýsingafulltrúa ráðuneytisins, Jóhannes Tómasson, sem sagði um eftirmiðdaginn í dag að ólíklegt væri að ráðuneytið myndi afgreiða beiðni blaðsins fyrir lok vinnudags. „Það verður þá ekki fyrr en eftir helgi,“ sagði Jóhannes. 

Aðspurður hvort ráðuneytið, þ.e. yfirstjórn þess, væri meðvitað um að lögbundinn frestur til að svara upplýsingabeiðninni hefði runnið út fyrr í vikunni játti Jóhannes því. Hann sagðist ekki geta gefið neinar ástæður fyrir því að beiðnin væri afgreidd með þessum hætti. 

Ákvæði um málshraða ekki fylgt

Frestur vegna afgreiðslu upplýsingabeiðni er 20 dagar samkvæmt 3. mgr. 17. gr. upplýsingalaga. Alls hafa 29 dagar, þar af 21 virkur dagar, liðið síðan Stundin sendi ráðuneytinu beiðni um aðgang að gögnum er snerta málsmeðferð og embættisfærslur ráðherra og samskipti milli ráðuneyta í tengslum við veitingu uppreistar æru og upplýsingagjöf þar um, einkum hvað varðar mál þeirra Roberts Downey og Hjalta Sigurjóns Haukssonar. 

Beiðnin er birt í heild hér að neðan en hún er útbúin í samráði við lögfræðing. Farið er farið fram á aðgang að gögnum sem telja má ljóst að ráðuneytinu beri lagaleg skylda til að veita á grundvelli upplýsingalaga en jafnframt er óskað eftir því að 11. ákvæði upplýsingalaga, um aukinn aðgang, verði virkjað. Umrætt ákvæði felur í sér heimild heimild stjórnvalda til að veita aðgang að gögnum í ríkari mæli en skylt er.

Að því er fram kemur í 2. mgr. 17. gr. upplýsingalaga ber stjórnvaldi að skýra fyrirspyrjanda frá ástæðum tafa og hvenær ákvörðunar sé að vænta ef beiðni hefur ekki verið afgreidd innan sjö daga frá því að hún berst. Ráðuneytið hefur ekki fylgt þessari reglu í samskiptum við Stundina og ekki svarað þremur ítrekunarpóstum þar sem vísað var sérstaklega til umræddra lagaákvæða. 

Mynd: Pressphotos

Eftirfarandi upplýsingabeiðni var send starfandi ráðherra, ráðuneytisstjóra, upplýsingafulltrúa, ritara ráðherra og staðgengli upplýsingafulltrúa þann 29. september:

Stundin óskar eftir aðgangi að neðangreindum gögnum og upplýsingum á grundvelli 5. gr. upplýsingalaga nr. 140/2012. Í ljósi atburða og umræðu undanfarinna vikna vísar Stundin jafnframt til 11. gr. laganna um aukinn aðgang, þ.e. heimild stjórnvalda til að veita aðgang að gögnum í ríkari mæli en skylt er.  

1. Óskað er eftir minnisblaði dómsmálaráðuneytis til dómsmálaráðherra, með viðkvæmum persónuupplýsingum afmáðum ef þess þarf, þar sem mælt var með því að maður, sem fékk 18 mánaða fangelsisdóm fyrir brot gegn 1. og 2. mgr. 202. gr. almennra hegningarlaga, fengi uppreist æru. Spurt er hvenær umsóknin barst ráðuneytinu, hvenær mælt var með því við dómsmálaráðherra að skrifa undir tillögu um uppreist æru mannsins og hvenær ráðherra tók þá ákvörðun að skrifa ekki að svo stöddu undir tillöguna.

2. Óskað er eftir öllum málsgögnum er varða ákvörðun dómsmálaráðherra um að veita ekki fleiri einstaklingum uppreist æru og hefja endurskoðun á lagaákvæðum er varða uppreist æru sbr. 1. og 2. tl. 2. mgr. 5. gr. upplýsingalaga nr. 140/2012. Sérstaklega er óskað upplýsinga um tímasetningu þess þegar ráðherra hóf vinnuna. Óskað er eftir tölvupóstum, minnisblöðum, dagbókarfærslum, fundargerðum eða öðrum gögnum sem staðfesta að ráðherra hafi sett vinnuna af stað, eða lagt drög að henni með einhverjum hætti, áður en umræða hófst um mál Roberts Downey þann 15. júní 2017. 

3. Óskað er eftir dagbókarfærslum, fundargerðum, minnisblöðum, tölvupóstum og öðrum sambærilegum gögnum er varða samskipti dómsmálaráðherra við forsætisráðherra þar sem forsætisráðherra var tilkynnt að faðir hans væri á meðal meðmælenda Hjalta Sigurjóns Haukssonar.

4. Óskað er eftir öllum tiltækum gögnum, dagbókarfærslum, fundargerðum, minnisblöðum, tölvupóstum eða öðru, um þá ákvörðun ráðuneytisins að birta engar upplýsingar um mál Roberts Downey og meðmælendur hans. 

5. Í 20. gr. laga nr. 115/2011 um Stjórnarráð Íslands segir að ráðherra skuli leita álits ráðuneytis til að tryggja að ákvarðanir og athafnir hans samræmist lögum. Óskað er eftir öllum tiltækum gögnum um lögfræðilega ráðgjöf sem ráðherra kann að hafa fengið innan ráðuneytisins áður en ráðherra ákvað að hafa samband við forsætisráðherra þann 21. júlí og greina honum frá því að Benedikt Sveinsson væri einn af meðmælendum Hjalta Sigurjóns Haukssonar. 

6. Í ljósi umræðu um að samskiptin við forsætisráðherra þann 21. júlí hafi verið til komin vegna rannsóknarskyldu ráðherra er óskað eftir öllum tiltækum gögnum um þá athugun sem fram fór af hálfu ráðherra sjálfs, eða í ráðuneytinu almennt, á hugsanlegri aðkomu forsætisráðherra að veitingu uppreistar æru til Roberts Downey eða annarra. 

7. Óskað er eftir öllum tiltækum upplýsingum, með viðkvæmum persónuupplýsingum afmáðum ef þess þarf, um afgreiðslu ráðuneytisins á fyrirspurn Stundarinnar sem send var þann 6. september 2017 og ítrekuð margsinnis. Sérstaklega er óskað eftir afritum af tölvupóstum vegna málsins eða áframsendingum umrædds tölvupósts. Þá er óskað eftir upplýsingum um samskipti dómsmálaráðherra og/eða aðstoðarmanns hans við forsætisráðherra og/eða aðstoðarmanna hans vegna málsins, efni þeirra samskipta, hvenær samskiptin fóru fram og með hvaða hætti.