Greining Fasteignamarkaðurinn

Ófyrirséð mannfjölgun og vaxtalækkanir eiga þátt í sögulega háu fasteignaverði

Jónas Atli Gunnarsson, hagfræðingur hjá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun segir vaxtalækkanir í Covid og óvænt mannfjölgun síðasta áratuginn hafa átt þátt í því að keyra upp húsnæðisverð. Leiguverð hefur hækkað talsvert meira á Íslandi en á hinum Norðurlöndunum og leigumarkaðurinn tvöfaldast á síðustu tveimur áratugum.

13. september 2025 13:00

Ragnhildur Helgadóttir

ragnhildurh@heimildin.is

Í sögulegu samhengi er íbúðaverð hátt á Íslandi, sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu. Ungt fólk, fyrstu kaupendur og þau sem hafa einhverra hluta vegna dottið út af markaðnum, eiga erfitt með að komast inn á hann aftur. Fasteignaverð hefur verið drífandi þáttur í mikilli verðbólgu síðustu ára og hafa vextir verið keyrðir upp sem viðbragð við því.

Í Heimildinni í dag er rætt við sérfræðinga um ástæðurnar fyrir sögulega háu fasteignaverði og við ungt fólk um afleiðingarnar.

Vantar íbúðir

Jónas Atli Gunnarsson, hagfræðingur hjá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun, segir að þetta megi helst rekja til gríðarlegrar fólksfjölgunar síðasta áratuginn. „Það er eiginlega grundvallarástæðan af hverju íbúðaverð er svona hátt. Höfuðborgarsvæðið er ákjósanlegur staður að búa á og margir vilja búa þar. Það hafa ekki verið byggðar nógu margar íbúðir fyrir þetta fólk.“

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

PB

Peik Bjarnason skrifaði
25. september 2025 20:51

Samkvæmt þessari grein má draga þá ályktun að ef fólki fækkaði á Íslandi þá myndi fasteignaverð lækka og draga úr nýbyggingum. Þá er einnig freistandi að álykta að byggingaaðilar gætu farið að snúa sér að því að vinna upp aðrar innviðaskuldir.

0

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Fasteignamarkaðurinn

ViðtalFasteignamarkaðurinn

Finnst „mjög ólíklegt“ að geta keypt húsnæði ein

Sandra H. Smáradóttir verður þrítug síðar á árinu og leigir ásamt vinkonu sinni. Hún sér ekki fram á að geta komist inn á fasteignamarkað ein síns liðs. „Þetta á að vera hægt. Ef þetta er á annað borð stefnan – að allir þurfa að eiga sitt – þá á þetta að vera hægt,“ segir hún.

ViðtalFasteignamarkaðurinn

Keyptu íbúð en geta ekki flutt inn vegna hárra afborgana

Páll Kristinn Stefánsson festi kaup á fyrstu íbúð í sumar ásamt kærustu sinni. Þau hafa búið hjá foreldrum Páls undanfarið á meðan þau hafa safnað pening. Parið var spennt að flytja í eigið húsnæði en hafa ekki efni á því. „Það er ekkert smá svekk þegar maður er búinn að kaupa sér íbúð að hafa ekki tök á að búa í henni,“ segir hann.

ViðtalFasteignamarkaðurinn

Skráði sig í sambúð með vini sínum til að standast greiðslumat

Hannes Árni Hannesson keypti sína fyrstu íbúð með vini sínum árið 2021. Hvorugur gat staðist greiðslumat einn og sér og gripu þeir því til þess ráðs að skrá sig í sambúð. Vinunum gekk vel að búa saman þar til báðir eignuðust kærustur. Mánuði eftir að þær fluttu inn seldi Hannes sinn hlut til vinar síns og þau fóru í íbúðarleit að nýju.

NeytendurFasteignamarkaðurinn

Hversu erfitt er að kaupa fasteign?

Ung einhleyp manneskja á meðallaunum þyrfti að eiga 18,4 milljónir í útborgun til að standast greiðslumat á lítilli íbúð á höfuðborgarsvæðinu.

FréttirFasteignamarkaðurinn

Þurfum að byggja eignir fyrir eldra fólk

Ólafur Margeirsson hagfræðingur segir það misskilning að hægt sé að byggja ódýrar íbúðir. Losa þurfi um regluverk, efla starfsemi félaga sem byggja húsnæði til að leigja og gefa eldra fólki kost á að minnka við sig innan hverfis.

ViðtalFasteignamarkaðurinn

„Þetta er frekar grimm framtíð fyrir marga“

Má Wolfgang Mixa, dósent í viðskiptafræði við HÍ, finnst óskiljanlegt að verðtryggð fasteignalán hafi ekki verið tengd við húsnæðisvísitölu. Hann segir möguleika almennings að komast á fasteignamarkaðinn svipaða og árið 2011, þegar allt var í kaldakoli í íslensku efnahagslífi.