Frítekjumörk húsnæðisbóta hækka frá 1. september vegna breytinga á örorkulífeyriskerfinu sem taka gildi sama dag.
Inga Sæland, félags- og húsnæðismálaráðherra, sagði eftir að hún undirritaði reglugerð um hækkun frítekjumarksins að það hefði verið nauðsynleg aðgerð „til að koma í veg fyrir að lífeyrisþegar lendi í því að húsnæðisbætur þeirra skerðist vegna hækkunarinnar,“ og bætti við: „Það hef ég nú gert“.
ÖBÍ réttindasamtök benda á að hækkun frítekjumarka húsnæðisbóta nemur 0,7% sem er sambærileg hækkun og fyrir þann hóp sem hefur engar aðrar tekjur og fær óskertan örorkulífeyri, þar með talda heimilisuppbót, frá Tryggingastofnun ríkisins.
„Vegur þessi hækkun frítekjumarka ekki til að mæta þeim hækkunum“
„Lægstu hækkanirnar eru álíka og hækkun frítekjumarka vegna húsnæðisbóta. Fyrir langflesta aðra örorkulífeyristaka hækkar lífeyrir meira en 0,7% og vegur þessi hækkun frítekjumarka ekki til að mæta þeim hækkunum. Því munu húsnæðisbætur langflestra örorkulífeyristaka skerðast við gildistöku breytts örorkulífeyriskerfis,“ segir í svari ÖBÍ réttindasamtaka við fyrirspurn Heimildarinnar vegna málsins.
Þá taka samtökin fram að hækkun örorkulífeyris frá 1. september sé aðallega tilkomin vegna minni tekjuskerðinga í nýju kerfi. Þannig muni fólk sem fær allt að 100 þúsund krónum ekki verða fyrir tekjuskerðingum frá TR.
„Hækkun frítekjumarka húsnæðisbóta nær að tryggja þeim örorkulífeyristökum sem fá óskertar greiðslur frá TR, áfram fullar húsnæðisbætur. Þessi hópur er ekki fjölmennur,“ segir í svari samtakanna.
Í fjármálaáætlun 2024-2028 sem lögð var fram í tíð fyrri ríkisstjórnar segir að beina þarf stuðningi í enn ríkari mæli til þeirra sem mest þurfa, til dæmis í húsnæðisbótakerfinu. Svipaðar áherslur mátti lesa í fjárlögum 2024 þar sem meðal annars kom fram að markmið um aukið húsnæðisöryggi þar sem húsnæðisstuðningi er beint til þeirra sem standa höllustum fæti á húsnæðismarkaði og sköpuð verði skilyrði til að öll hafi aðgengi að öruggu og góðu húsnæði með viðráðanlegum húsnæðiskostnaði.
„Einungis þau sem fá óskertan örorkulífeyri fái stuðning en þau sem hafa það aðeins betur verði af stuðningi vegna íþyngjandi húsnæðiskostnaðar“
„Vert er að velta fyrir sér merkingu þessara áherslna, og hvort það sé markmið stjórnvalda að þrengja rammann svo mikið að einungis þau sem fá óskertan örorkulífeyri fái stuðning en þau sem hafa það aðeins betur verði af stuðningi vegna íþyngjandi húsnæðiskostnaðar. Ekkert kerfi er hafið yfir gagnrýni og breytingar en mikilvægt er að öll slík áform verði uppi á borðinu þar sem bæði kjörnir fulltrúar og hagsmunasamtök geta rætt kosti og galla og fært rök fyrir máli sínu,“ segir í svari ÖBÍ réttindasamtaka, og ennfremur: „Í því ljósi er vert að spyrja hvort fyrri ríkisstjórnin hafi ákveðið að þrengja viðmið um hverjir þurfa á húsnæðisbótum að halda. Ef svo er, af hverju og að lokum hvort núverandi ríkisstjórn myndi halda áfram á slíkri vegferð.“
Tekið skal fram að endurreikningur bóta fer fram um miðjan septembermánuð sem þýðir að fyrsta greiðsla húsnæðisbóta eftir breytingarnar verður 1. október.
Athugasemdir (1)