Stjórnsýslufræðingurinn Haukur Arnþórsson segir að það orki tvímælis ef Sósíalistaflokkurinn rekur Samstöðina fyrir styrktarfé frá ríki eða sveitarfélögum sem ætlað sé til stjórnmálastarfsemi. 

„Samstöðin verður að ákveða hvort hún er fjölmiðill Sósíalistaflokksins og merkir efni sitt þannig og getur þá notað fé frá opinberum aðilum sem ætlað er til stjórnmálastarfsemi – eða hvort hún er almennur fjölmiðill, en þá getur hún ekki notað fé af þeim uppruna til að fjármagna sig,“ skrifaði hann inn á Rauða þráðinn, umræðuvettvang Sósíalista á Facebook, snemma í morgun. 

Efni þyrfti að vera merkt flokknum

Máli sínu til stuðnings vísar Haukur til laga um starfsemi stjórnmálaflokka. En hann segir að þau reikni með því að féð renni aðallega til kosningabaráttu vegna alþingis- og sveitarstjórnarkosninga. „Engu að síður má nota féð til að birta efni [eða auglýsingar] í tengslum við stjórnmálabaráttu – og virðist fjárhagslegur stuðningur flokksins við Samstöðina því vera í takt við lögin.“ 

Þessu fylgi þó það skilyrði að við birtingu efnisins eigi að koma fram að það sé birt á vegum flokksins.

„Þannig eiga áhorfendur rétt á að vita að um pólitíska tjáningu ákveðins stjórnmálaflokks sé að ræða – og varðar sektum að gera ekki grein fyrir því. Þannig að ef Samstöðin er rekin fyrir fé sem ætlað er til stjórnmálastarfsemi þarf hún að gera áhorfendum grein fyrir því að útsendingin sé efni frá Sósíalistaflokknum. Ég hef ekki orðið var við að hún geri það, miklu heldur segist stöðin vera almennur fjölmiðill sem leitar eftir kostun áskrifenda/styrktaraðila,“ skrifar Haukur. 

Helmingur ríkisframlagsins fer í Samstöðina

Það er Alþýðufélagið sem heldur utan um eignarhald Samstöðvarinnar. En Sósíalistaflokkurinn hefur fjármagnað útsendingar Samstöðvarinnar með því að veita ríkisstuðningi sem flokkurinn fær inn í Alþýðufélagið. Styrkinn fær flokkurinn á grundvelli fylgis í alþingiskosningum og er greiddur úr ríkissjóði.

Þar til á síðasta ári var ríkisframlaginu skipt í tvennt á milli tveggja félaga – Vorstjörnunnar og Alþýðufélagsins. En upphæð styrksins nam 22,6 milljónum árið 2025. Ákvörðunin að ráðstafa fé flokksins með þessum hætti var tekin á aðalfundi Sósíalistaflokksins 2021. 

Í kjölfar aðalfundar Alþýðufélagsins í síðasta mánuði ræddi Heimildin við Karl Héðinn Kristjánsson, forseta Roða –ungliðahreyfingar Sósíalistaflokksins og nýkjörinn meðlim í framkvæmdastjórn flokksins. „Áður greiddi Sósíalistaflokkurinn styrkinn inn í Alþýðufélagið en núna fer styrkurinn beint inn í Samstöðina,“ sagði Karl Héðinn og tiltók að þetta fyrirkomulag hefði verið við lýði frá því í fyrra.

Stefnubreyting hjá Samstöðinni

Tók Karl Héðinn fram að þegar samþykkt var árið 2021 að Sósíalistaflokkurinn myndi setja fé í Samstöðina og Alþýðufélagið hefði það verið gert undir þeim formerkjum að það þyrfti bráðnauðsynlega fjölmiðil sem talaði út frá sjónarhorni og hagsmunum alþýðunnar og verkafólks. Tónninn hefði þó breyst gríðarlega nýlega.

„Það er svona gengið út frá því að í fyrsta lagi eigi Samstöðin alls ekki að vera málgagn Sósíalistaflokksins og eiginlega heldur ekki að vera afgerandi skýrt í stuðningi við verkafólk og hagsmunabaráttu þess.“

Karl Héðinn sagði að Gunnar Smári Egilsson, sem er ritstjóri Samstöðvarinnar, hefði talað á þessum nótum í dálítinn tíma. En sjálfum þætti Karli Sósíalistar ekki vera að fá það fyrir sinn snúð sem flokkurinn hafi lagt í fjölmiðilinn. 

Gunnar Smári ekki lengur í stjórn flokksins

Um helgina urðu gríðarlegar sviptingar á stjórn Sósíalistaflokksins þar sem hópur fólks úr grasrótinni – þar á meðal Karl Héðinn– bauð sig fram til höfuðs þeim sem höfðu farið með völd í flokknum síðastliðin ár. Gunnar Smári, stofnandi flokksins og formaður framkvæmdastjórnar til átta ára, hlaut ekki kjör í framkvæmdastjórn.

Talverð ólga hefur ríkt eftir að þessar niðurstöður voru kunngjörðar. Til dæmis sagði Sanna Magdalena Mörtudóttir, borgarfulltrúi og forseti borgarstjórnar, af sér sem pólitískur leiðtogi flokksins og tilkynnti að hún hygðist ekki lengur gegna trúnaðarstörfum í innra starfi flokksins. Þá sagði María Lilja Ingveldar-Þrastardóttir Kemp, blaðamaður á Samstöðinni, sig úr flokknum. 

Því mun tíminn leiða í ljós hvað framtíð Samstöðvarinnar ber í skauti sér, en ljóst er að það hefur andað köldu á milli Gunnars Smára og hinnar nýju forystu Sósíalistaflokksins.