Í öðrum hugsanlegum heimi, kannski fyrirsjáanlegri en sá sem við búum nú, þá myndi ég ef til vill byrja hvern dag um þessar mundir ekki með að athuga nýjustu tíðindin af stríði Rússa í Úkraínu heldur með því að grandskoða veðurfréttirnar. Ég væri farin að búa mig undir langþráð ferðalag í afmælisveislu míns eftirlætis heimspekings, en hann er víst líka í uppáhaldi hjá Vladimir Pútin: Immanuel Kant. Ég væri búin að bóka flug til Moskvu og svo innanlandsflug áfram til Köningsberg, heimaborgar Kants, og þó það sé varla við hæfi aðdáenda Kants væri ég orðin uppfull af rómantískum dagdraumum um heimsóknina.
Lea Ypi er albanskur heimspekiprófessor sem vakti mikla athygli fyrir bók um uppeldi sitt í alræðisríki Enver Hoxha, „Frjáls“ hét bókin og kom út á íslensku í hittiðfyrra. Í þessari grein, sem birt er í Heimildinni með sérstöku leyfi hennar, fjallar hún um 300 ára afmæli hins stórmerka þýska heimspekings Immanuel Kants og hvað hann hefur til málanna að leggja á vorum tímum. Illugi Jökulsson þýddi.

Mest lesið

1
Var krabbamein í sýninu?
Bylgja Babýlons uppistandari segir ýmislegt benda til að hún hafi fengið ranga greiningu úr skimun fyrir leghálskrabbameini hjá Krabbameinsfélaginu árið 2018 líkt og fleiri konur. Hún greindist með krabbamein rúmum tveimur árum síðar. „Ég vil bara vita hvort það liggi einhvers staðar sýni úr mér á Íslandi frá árinu 2018 merkt „hreint“ þegar það er í raun og veru krabbamein í því.“

2
„Ég vildi ekki vera stelpan sem öskraði stopp“
Yfir helmingur þeirra sem vinna innan sviðslista á Íslandi hafa orðið fyrir kynferðislegri áreitni í starfi eða í tengslum við það. Á íslenskum vinnumarkaði almennt er sú tala 16%. Hver er staða nándarþjálfunar á Íslandi? „Ég var svo varnarlaus, þar sem leikstjórinn (kk) samþykkti þetta allt,“ kom fram í einni sögunni í yfirlýsingunni Tjaldið fellur árið 2017. Hér er rætt er við leikara og aðra sem þekkja til.

3
Vonast til að rannsókn á Samherjamáli ljúki í sumar
Rannsókn héraðssaksóknara er á lokametrunum og ætti að klárast að óbreyttu á sumarmánuðum.

4
Climeworks selt 380 þúsund einingar – aðeins afhent um þúsund
Climeworks hefur selt 380 þúsund kolefniseiningar til almennings og fyrirtækja en aðeins afhent um 1.100 einingar. Climworks tilkynnti uppsagnir 106 starfsmanna um miðja vikuna, skömmu eftir að Heimildin upplýsti að föngun fyrirtækisins væri undir þúsund tonnum árlega.

5
Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna
Í atvinnuauglýsingum er gjarnan krafist mikilla samskiptahæfileika, jafnvel í störfum þar sem þess ekki er þörf. Þetta getur útilokað fólk, til að mynda einhverfa, sem búa yfir öðrum mikilvægum styrkleikum. Bjarney L. Bjarnadóttir gerði tímamótarannsókn á þessu og leggur áherslu á að atvinnurekendur efli fötlunarsjálfstraust.

6
Aðalsteinn Kjartansson
Hvernig kem ég börnunum mínum að heiman?
Séreignastefnan sem hefur verið rekin á Íslandi um langt árabil er hægt en örugglega að leysast upp og illa skipulagður leigumarkaður, á forsendum þeirra sem eiga fjárfestingaeignir, er látinn grípa ungt fólk.
Mest lesið í vikunni

1
Níu lykilatriði um hreyfingu að læknisráði
Kristín Sigurðardóttir læknir veitir forvitnilega innsýn í afgerandi áhrif hreyfingar á líkama okkar og heila. Hún varar við „náttúruleysi“ og að fólk rjúfi tengslin við sig sjálft eða náttúruna.

2
Hvað ef ... þriðja heimsstyrjöldin lítur svona út?
Valur Gunnarsson sagnfræðingur skrifar um þriðju heimsstyrjöldina og yfirtöku Trumpista á Íslandi. Valur er höfundur bókarinnar Hvað ef? sem fjallar um hliðstæða mannkynssögu. Hér fjallar hann um hvernig framtíðin gæti litið út. Eftirfarandi grein ber að lesa sem bókmenntaverk en ekki beina forspá.

3
Var krabbamein í sýninu?
Bylgja Babýlons uppistandari segir ýmislegt benda til að hún hafi fengið ranga greiningu úr skimun fyrir leghálskrabbameini hjá Krabbameinsfélaginu árið 2018 líkt og fleiri konur. Hún greindist með krabbamein rúmum tveimur árum síðar. „Ég vil bara vita hvort það liggi einhvers staðar sýni úr mér á Íslandi frá árinu 2018 merkt „hreint“ þegar það er í raun og veru krabbamein í því.“

4
„Ég vildi ekki vera stelpan sem öskraði stopp“
Yfir helmingur þeirra sem vinna innan sviðslista á Íslandi hafa orðið fyrir kynferðislegri áreitni í starfi eða í tengslum við það. Á íslenskum vinnumarkaði almennt er sú tala 16%. Hver er staða nándarþjálfunar á Íslandi? „Ég var svo varnarlaus, þar sem leikstjórinn (kk) samþykkti þetta allt,“ kom fram í einni sögunni í yfirlýsingunni Tjaldið fellur árið 2017. Hér er rætt er við leikara og aðra sem þekkja til.

5
Listi upploginna bóka var birtur í dagblöðum
Á dögunum birtist listi með bókameðmælum fyrir sumarið í bandarískum dagblöðum. Tíu af fimmtán bókum listans eru ekki til en gervigreind var notuð til að semja hann.

6
Climeworks tilkynnir um hópuppsagnir
Svissneska ríkissjónvarpið SRF upplýsti að Climeworks stefni á hópuppsagnir út af erfiðu enfahagsástandi. Climeworks játar að föngun hafi verið undir væntingum.
Mest lesið í mánuðinum

1
Climeworks’ capture fails to cover its own emissions
The carbon capture company Climeworks only captures a fraction of the CO2 it promises its machines can capture. The company is failing to carbon offset the emissions resulting from its operations – which have grown rapidly in recent years.

2
Hefði ekki dottið í hug að ráða sjálfan sig
Bogi Ágústsson hefur birst landsmönnum á skjánum í yfir fjóra áratugi og flutt Íslendingum fréttir í blíðu og stríðu. Hann segir heiminn hafa breyst ótrúlega mikið til batnaðar á þessum árum en því miður halli á ógæfuhliðina í rekstri fjölmiðla á Íslandi. Af öllum þeim atburðum sem hann hefur sagt fréttir af lögðust snjóflóðin fyrir vestan árið 1995 þyngst á hann. Enn þann dag í dag man hann hvernig var að þurfa að lesa upp nöfn þeirra sem dóu í flóðinu á Flateyri.

3
Hver er Jón Óttar? - „Ég hef sjálfur fylgst með fólki mánuðum saman“
Jón Óttar Ólafsson, einn þeirra sem stundaði njósnir fyrir Björgólf Thor Björgólfsson árið 2012, gaf út glæpasögu ári síðar þar sem aðalsöguhetjan er lögreglumaður sem stundar hleranir. Jón Óttar vann lengi fyrir Samherja, bæði á Íslandi og í Namibíu, en áður hafi hann verið kærður af sérstökum saksóknara, sem hann starfaði fyrir, vegna gruns um að stela gögnum.

4
Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun
Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár.

5
Ónefnd kona skrifar
Bréf frá brotaþola hópnauðgunar
Ofbeldi gerir ekki greinarmun á þolendum eða gerendum eftir uppruna þeirra. Réttlæti má ekki gera það heldur.

6
Níu lykilatriði um hreyfingu að læknisráði
Kristín Sigurðardóttir læknir veitir forvitnilega innsýn í afgerandi áhrif hreyfingar á líkama okkar og heila. Hún varar við „náttúruleysi“ og að fólk rjúfi tengslin við sig sjálft eða náttúruna.
Athugasemdir