Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, fjármála- og efnahagsráðherra, segir að allar vangaveltur um það hvort hún hafi sofið á verðinum um fyrirhuguðum kaupum Landsbankanns á TM vera til þess fallna að afvegaleiða umræðuna.  Taldi Þórdís Kolbrún kjarna málsins vera að banki í eigu ríkisins hafi tekið ákvörðun sem gangi þvert gegn vilja stjórnvalda. Eigendastefna ríkisins sé að ríkið dragi úr eignarhaldi sínu á fjármálamarkaði.  

Þetta kom fram í munnlegri skýrslu um málið sem Þórdís Kolbrún flutti fyrir þingið fyrr í dag. Þar staðfesti hún einnig að bankaráð Landsbankans hafi samþykkt kröfu Bankasýslu ríkisins að fresta aðalfundi, fram átti að fara í dag, um fjórar vikur.

Þá sagði ráðherra að bankaráð Landsbankans hefði átt að tilkynna Bankasýslu ríkisins um viðskiptin áður en bindandi kauptilboð var gert. Sömuleiðis nefndi ráðherra að almennt sé gert ráð fyir því að þýðingarmiklar ákvarðanir á borð við fyrrnefnd viðskipti séu lögð fyrir á hlutahafafundi.

Ef upplýsingar hefðu farið eftir réttum boðleiðum og ratað fyrir hluthafa, þar sem ríkið er stærsti hluthafinn, taldi ráðherra að málið hefði endað með öðrum hætti. Hins vegar hafi engin formleg samtöl né upplýsingagjöf, milli Bankasýslunar og bankráðsins, átt sér frá því 20. júlí fyrra.  

Hvers vegna beitti ráðherra sér ekki fyrr í málinu?

Jóhann Páll Jóhannsson, þingmaður Samfylkingarinnar, sagði í ræðu sinni fyrirspurnir um fyrri ummæli ráðherra um fyrirhuguð kaup Landsbankans á TM væru ekki tilraun til þess að draga athyglina frá kjarna máls.

Taldi Jóhann Páll mikilvægt að fá upplýst hvað hafi gerst á vikum sem liðu milli þess þegar ráðherra kom fram í hlaðvarpsþættinum Þjóðmál, 2. febrúar síðastliðinn og lýsti sig andsnúin kaupunum, og þegar tilkynnt var um kaupin síðastliðinn sunnudag. 

Þá nefndi Jóhann Páll að ráðherra hafi sérstaka heimild til þess að beina tilmælum til Bankasýslu ríkisins vegna einstakra mála. Í ljósi afstöðu ráðherra, sem hún tjáði sig um mörgum vikum fyrir kaupum, spurði Jóhann Páll ráðherra hvers vegna ráðherra hafi ekki gripið fyrr inn í og reynt að koma í veg fyrir kaupin. „Hvers vegna beitti ráðherra þá ekki þeim lagaheimildum sem hún sannarlega hefur til þess að reyna að hindra að kaupin næðu fram að ganga?“ 

Í svari sínu sagði Þórdís ekki vita til þess að umrædd lagaheimild hafi nokkurn sinni verið beitt áður. „Í mínum huga er hér verið að snúa hlutum á hvorf. Það er bankaráð sem hefur skýra skyldu til þess að upplýsa Bankasýsluna, bæði með vísan í reglur, almenna eigendastefnu og sérstakan samning þar á milli og þar að leiðandi er ljóst að bankaráð átti að upplýsa Bankasýslu um það sem þarna var á ferðinni.“

Ber traust til bankastjóra þrátt fyrir nýlegar vendingar

Í ræðu sem Sigurjón Þórðarson, þingmaður Flokks fólksins, hélt spurði þingmaður ráðherra hvað hann hyggist gera til þess að byggja upp traust til fjármálakerfisins. 

„Því miður þá hafa stjórnarathafnir Sjálfstæðisflokksins miklu frekar rýrt traustið og við getum hér rifjað upp ýmis mál,“ sagði Sigurjón og nefndi í því samhengi sölu ríkisins á Borgun og Lindarhvolsmálið. Þau mál hafi ekki verið til þess fallin að byggja upp traust almennings. 

Því næst spurði hann hvernig ráðherra myndi bregðast við umræðunni sem hafi rýrt traust til Landsbankans og nefndi þar aðgerðir sem var beitt í kjölfar sölu eignarhlutum í Íslandsbanka. „Þar var gerð krafa um það að bankastjóri viki úr starfi og farið í alsherjar hreingerningu.“

Í svari sínu sagði Þórdís Kolbrún að þó svo upplýsingagjöf í kringum kaup Landsbankans á TM hafi mátt vera betri, taldi hún heilt yfir hafi stjórnendur Landsbankans hafa staðið sig vel í sínum störfum. „Þannig það ríkir þokkalegt traust, og reyndar ágætt traust um þá starfsemi og ég geri ráð fyrir því að svo verði áfram.“

Í andsvari sínu lýsti Sigurjón furðu yfir svörum ráðherra um að það ríki traust þó svo verið væri að ræða að bankinn hafi gengið gegn eigendastefnu ríkisins í algjöru samráðsleysi. „Þetta fer ekki saman hæstvirtur ráðherra,“ sagði Sigurjón sem taldi ráðherra þurfa ígrunda svör sín betur. 

Innihaldslausar hótanir

Í fyrirspurn sinni til ráðherra velti Þórhildur Sunna Ævarsdóttir, þingmaður Pírata, vöngum yfir ummælum ráðherra í fyrrnefndri Facebook-færslu þar sem ráðherra sagði að kaupin myndu ekki ganga eftir á sinni vakt nema ríkið myndi leggjast í einkavæðingu á Landsbankanum. 

„Hvers vegna talaði ráðherra eins og hún hefði það einhvern veginn í hendi sér að fara einkavæða Landsbankann þegar fyrir liggur að ríkisstjórnin hefur sammælst um að gera það ekki?“

Taldi Þórhildur Sunna ummæli ráðherra vera innantómar hótanir, og spurði ráðherra hvað henni gekk til með ummælum sínum. 

Í svari sínu sagði Þórdís Kolbrún að engar hótanir fælust í ummælum sínum í téðri Facebook-færslu. Í færslunni hafi ráðherra einungis verið að tjá skoðun sína á sölunni, hún væri ekki samþykk henni. Ef málið hefði ratað fyrir hluthafafund, samkvæmt venju, hefði ráðherra komið skoðun sinni til skila. „Eða telur háttvirtur þingmaður að eigandinn eigi yfir höfuð ekki að hafa neina skoðun á því hvort þessi viðskipti fari í gegn eða ekki?“