Þessi grein birtist fyrir meira en 2 árum.

Rómantísk reykvísk tímavél

Ás­geir H. Ing­ólfs­son bók­mennta­fræð­ing­ur skrif­ar um fyrstu frum­sömdu bók árs­ins hér á mark­aði – Þar sem mal­bik­ið end­ar eft­ir Magneu J. Matth­ías­dótt­ur.

Rómantísk reykvísk tímavél
Bók

Þar sem mal­bik­ið end­ar

Höfundur Magnea J. Matthíasdóttir
JPV Forlag
72 blaðsíður
Gefðu umsögn

Magnea J. Matthíasdóttir gaf út ljóðabókina Kopar árið 1976 og í kjölfarið fylgdu þrjár skáldsögur með stuttu millibili; Hægara pælt en kýlt 1978, Göturæsiskandídatar 1979 og Sætir strákar árið 1981. En þrátt fyrir velgengni hvarf hún svo af sviðinu. Eða öllu heldur, fór baksviðs. Hún varð áfram afkastamikill þýðandi og textahöfundur – en fyrir utan eina barnabók höfum við ekki fengið nýtt skáldverk á prenti frá Magneu í meira en 40 ár. Þangað til núna.

 

Á bókarkápunni er árið enn þá 1981, þetta er skemmtilega gamaldags kápuhönnun – og öll þessi augu á sömu verunni spegla bókina ágætlega, hér horfum við í gegnum mörg og breytileg augu sama ljóðskálds. Eins og hér:

 

ég gríp snöggvast andann á lofti

og verð sex ára sextán ára tuttugu og sex

eitt sólblikandi augnablik

 

Nafnlaust opnunarljóðið er magnað manifestó fyrir bókina – hún er um marga samtíma, um ljóðskáld sem gengur í gegnum borg sem er ávallt ný og gömul í senn, uppfull af nútíma og minningum og minningum um minningar. Þetta framkallar kápumyndina enn betur, þetta er bæði óræð vera með mörg augu en um leið kræklóttir borgarstígar, sem öðlast sitt eigið líf.

 

Þetta er borgarnáttúra, eins og titillinn gefur til kynna. Malbikið endar stöku sinnum utan borgarmarkanna, en miklu oftar við næsta tré eða næstu lóð. Öll sú náttúra sem berst fyrir tilverurétti sínum innan um allt þetta malbik. Þetta eru ljóð alvöru flandrara, flaneurs sem hefur þvælst um götur Reykjavíkur í áratugi og maður veit aldrei hvaða Reykjavík bíður manns á næstu síðu, hvaða áratugur birtist manni næst.

 

Unglingagredda rennur saman við blús ellinnar, sem er þó ekki laus við greddu heldur. Þetta er minningabók, þar sem höfundur leikur sér að því að vera stundum að muna en fara stundum einfaldlega með tímavél á staðinn – þar sem „ég man“ verður skyndilega eldgamalt „ég er“.

 

Hér er ort af ástríðu og væntumþykju um tré og ketti – og í hvert skipti sem manni finnst bókin daðra við að verða endurtekningasöm tekur hún nýja stefnu. Það koma oft hæfilegar þyrpingar af skyldum ljóðum, kannski þrjú-fjögur, áður en farið er í næstu götu. Það eru þó textatengsl á milli þessara þyrpinga, þegar fuglarnir flögra inn í næstu ljóðagötu eru kettirnir enn þá að fylgjast með.

 

Hér birtist dauðinn sjálfur, fyrst kómískur, en svo sem harmrænn vágestur sem vofir yfir öllum afmælum. Hér er tekist á við dauðabeyginn af hugrekki og einlægni, enda fátt þreyttara en falskt æðruleysi gagnvart endalokunum.

 

Pólitísku ljóðin ná kannski ekki alveg sama flugi og hin, nema helst þegar Guð blessi Ísland ræða hrunsins er framkölluð í spurn um hvaða guð eigi að blessa, er það mammon eða mólokk, quetzalcoatl, loki eða jehóva? Allir með litlum stöfum, enda eini hástafurinn í bókinni Þ-ið í titlinum.

 

Persónugalleríið er litríkt, en mest er þó um vert samkenndin með skrautlegum karakterum sem alltof oft eru bara til skrauts. Því til sönnunar er þetta afskaplega rómantísk bók, næstrómantískasta ljóðið fjallar um óræða elskendur og vindinn – en það rómantískasta er um grátandi fyllibyttu og hans lífsharm. Eða jafnvel ljóð um það hvernig við viljum trúa á ástina jafnvel þótt hún svíki okkur aftur og aftur, ljóð sem byrjar á línunni „Mig langar svo að trúa á ástina,“ en svo fylgja línur á borð við:

 

líka þegar tunglið er nýtt og svart og það rignir

llíka þegar sólin sést ekki fyrir dimmum skýjabökkum

líka þegar við drögum upp egghvöss orð og skerum

líka þá

 

Og maður trúir áfram.

Kjósa
4
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Stefnuræða forsætisráðherra: „Hvar annars staðar en á Íslandi gæti þetta gerst?“
4
Fréttir

Stefnuræða for­sæt­is­ráð­herra: „Hvar ann­ars stað­ar en á Ís­landi gæti þetta gerst?“

Kristrún Frosta­dótt­ir jós sam­starfs­kon­ur sín­ar lofi í stefnuræðu for­sæt­is­ráð­herra og sagði að burt­séð frá póli­tísk­um skoð­un­um mætt­um við öll vera stolt af Ingu Sæ­land. Hún minnt­ist einnig Ólaf­ar Töru Harð­ar­dótt­ur sem var jarð­sung­in í dag og hét því að bæta rétt­ar­kerf­ið fyr­ir brota­þola of­beld­is.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Ég er náttúrlega gangandi kraftaverk“
6
Viðtal

„Ég er nátt­úr­lega gang­andi krafta­verk“

Þeg­ar Thelma Björk Jóns­dótt­ir fata­hönn­uð­ur, jóga- og hug­leiðslu­kenn­ari og þriggja barna móð­ir, fann fyr­ir hnúð í öðru brjóst­inu fékk hún ekki að fara strax í skimun. Nokkr­um mán­uð­um síð­ar greind­ist hún með mein­vörp í bein­um, sem hald­ið er niðri með lyfj­um. Hún seg­ir vald­efl­andi að eiga þátt í eig­in bata, með heild­rænni nálg­un og já­kvæðu hug­ar­fari. Hún seg­ir frá þessu, stóru ást­inni og gjöf­inni sem fólst í því að eign­ast barn með downs-heil­kenni.

Mest lesið í mánuðinum

Ásgeir greindist með banvænt krabbamein: „Ég ætla samt að halda partí“
1
Viðtal

Ás­geir greind­ist með ban­vænt krabba­mein: „Ég ætla samt að halda partí“

Ás­geir H. Ing­ólfs­son fékk ný­ver­ið dauða­dóm, eins og hann orð­ar það. Krabba­mein­ið sem hann greind­ist með er ekki tækt til með­ferð­ar. Ljóð­skáld­ið og blaða­mað­ur­inn býð­ur því til Lífs­kviðu; mann­fagn­að­ar og list­við­burð­ar á Götu sól­ar­inn­ar við Kjarna­skóg. Ás­geir frá­bið­ur sér orð­ið æðru­leysi í þessu sam­hengi, því auð­vit­að sé hann „al­veg hund­fúll.“
Móðir Kolfinnu Eldeyjar: „Ég segi mína sögu því að samfélagið þarf að vakna“
2
Fréttir

Móð­ir Kolfinnu Eld­eyj­ar: „Ég segi mína sögu því að sam­fé­lag­ið þarf að vakna“

Ingi­björg Dagný Inga­dótt­ir, móð­ir Kolfinnu Eld­eyj­ar Sig­urð­ar­dótt­ur, opn­ar sig um and­lát dótt­ur sinn­ar. Hún seg­ir kerf­in hafa brugð­ist barns­föð­ur sín­um, sem hef­ur ver­ið ákærð­ur fyr­ir að hafa ráð­ið dótt­ur þeirra bana. „Ég vissi strax í hjarta mínu að hann hefði ekki tek­ið með­vit­aða ákvörð­un um að gera svona lag­að“.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár