Gunnar Karlsson sagnfræðingur lést síðla árs 2019. Þá lá í ófullgerðu handriti það verk sem nú er út komið á vegum Háskólaútgáfunnar, helmingur þess verks sem handritið geymdi. Er mikil blessun að Gunnar hafði sent þann part verksins til Guðrúnar Sveinbjarnardóttur til lestrar og hún af skarpskyggni sinni og viti hvatt fjölskyldu Gunnars að koma verkinu á prent. Nú telst það fjórða bindi í ritröðinni Handbók í íslenskri miðaldasögu og lýsir rannsóknarsögu og heimildum um húsakost og verkmenningu eins nákvæmlega og kostur er nú um stundir þó þar séu út undan stórir og mikilvægir þættir eins og ullarvinnsla, saumur og vefurinn sem gaf af sér eina helstu útflutningsafurð þess tímabils sem lýst er frá upphafi byggðar til nýaldar um 1500: vaðmálið og tilkomu prjónsins. Þó sá ágalli mæði þennan lesanda verður ekki undan vikist að staðhæfa að hér er framkomin ein merkilegasta og ítarlegasta samantekt um hús manna og dýra …
Bók Gunnars er kjörgripur, frábærlega unnið verk og verður öllum þeim að gagni og gleði sem það lesa
ritstjorn@heimildin.is
Mest lesið
1
Aukaverkanir vegna þyngdarstjórnunarlyfja áberandi
Lyfjastofnun fékk rúmlega þrjú hundruð tilkynningar um aukaverkanir í tengslum við lyf á síðasta ári. Þar af voru þyngdarstjórnunarlyf áberandi á meðal annarra. Einn gæludýraeigandi tilkynnti um aukaverkun.
2
Vilja ná stjórn á Airbnb og þak á fjölmiðlastyrki
Ríkisstjórnin tilkynnti helstu aðgerðir sínar fyrir vorþingið á blaðamannafundi í dag, en þingmálaskrá hefur nú verið gerð opinber. Þar koma fyrir breytingar á sjávarútvegi, sala Íslandsbanka, bókun 35 og lægri styrkir til einkarekinna fjölmiðla.
3
Ólafur Gestur Arnalds
Að fljúga á tré í Öskjuhlíð – eða ekki
Þegar ekki má hrófla við trjám á röngum stað, þá er skógrækt á Íslandi komin á vondan stað.
4
Lækningar eiga að snúast um meira en að halda fólki á lífi
„Lífsstílslækningar hjálpa fólki að viðhalda grunnstoðum heilsunnar,“ segir dr. Thomas Ragnar Wood, bresk-íslenskur læknir og prófessor í barnalækningum og taugavísindum, sem hefur einnig sérhæft sig í lífsstílslækningum, það er lækningum sem hafa það að markmiði að tryggja heilsu á öllum æviskeiðum.
5
Útlendingastofnun finnur fyrir aukningu á fyrirspurnum frá Bandaríkjamönnum
Það er mat starfsmanna Útlendingastofnunar að fjölgun hafi orðið á fyrirspurnum frá Bandaríkjamönnum undanfarna mánuði. Engir áhyggjufullir Íslendingar hafa leitað til sendiráðs Íslands í Washington D.C. í kjölfar embættistöku Donalds Trump, að sögn utanríkisráðuneytisins.
6
Eignaverð þegar lækkað vegna áforma um vindorkuver
Magnús Leópoldsson fasteignasali segir að vindorkuver sem áformað er á Grjóthálsi við Norðurárdal eyðileggi þróunarmöguleika svæðisins sem með réttu mætti kalla eignaupptöku.
Mest lesið
-
1Aukaverkanir vegna þyngdarstjórnunarlyfja áberandi
Lyfjastofnun fékk rúmlega þrjú hundruð tilkynningar um aukaverkanir í tengslum við lyf á síðasta ári. Þar af voru þyngdarstjórnunarlyf áberandi á meðal annarra. Einn gæludýraeigandi tilkynnti um aukaverkun. -
2
Vilja ná stjórn á Airbnb og þak á fjölmiðlastyrki
Ríkisstjórnin tilkynnti helstu aðgerðir sínar fyrir vorþingið á blaðamannafundi í dag, en þingmálaskrá hefur nú verið gerð opinber. Þar koma fyrir breytingar á sjávarútvegi, sala Íslandsbanka, bókun 35 og lægri styrkir til einkarekinna fjölmiðla. -
3
Ólafur Gestur Arnalds
Að fljúga á tré í Öskjuhlíð – eða ekki
Þegar ekki má hrófla við trjám á röngum stað, þá er skógrækt á Íslandi komin á vondan stað. -
4
Lækningar eiga að snúast um meira en að halda fólki á lífi
„Lífsstílslækningar hjálpa fólki að viðhalda grunnstoðum heilsunnar,“ segir dr. Thomas Ragnar Wood, bresk-íslenskur læknir og prófessor í barnalækningum og taugavísindum, sem hefur einnig sérhæft sig í lífsstílslækningum, það er lækningum sem hafa það að markmiði að tryggja heilsu á öllum æviskeiðum. -
5
Útlendingastofnun finnur fyrir aukningu á fyrirspurnum frá Bandaríkjamönnum
Það er mat starfsmanna Útlendingastofnunar að fjölgun hafi orðið á fyrirspurnum frá Bandaríkjamönnum undanfarna mánuði. Engir áhyggjufullir Íslendingar hafa leitað til sendiráðs Íslands í Washington D.C. í kjölfar embættistöku Donalds Trump, að sögn utanríkisráðuneytisins. -
6
Eignaverð þegar lækkað vegna áforma um vindorkuver
Magnús Leópoldsson fasteignasali segir að vindorkuver sem áformað er á Grjóthálsi við Norðurárdal eyðileggi þróunarmöguleika svæðisins sem með réttu mætti kalla eignaupptöku. -
7
Vegsemd þess og vandi að vera fullvalda: Nálægðin við trumpíska landvinninga
Grænland er nær Bandaríkjunum en Danmörku landfræðilega. Bráðræði Donalds Trump og bráðnun Norður-Íshafsins birta okkur stöðuna í breyttum heimi. Mette Frederiksen fékk að heyra það frá honum í símtali sem skekið hefur stjórnkerfi Evrópu og Atlantshafsbandalagsins. -
8
Ljúfsár tapræða breyttist í sigurræðu
Víkingur Heiðar Ólafsson vann til Grammy-verðlauna fyrir plötu sína þar sem hann flytur Goldberg-tilbrigði Bachs. Hann fylgdist með verðlaunahátíðinni í heimahúsi í Berlín þar sem hann fagnaði nýjum útgáfusamningi við Universal og Deutche Grammophon. Hann var búinn að undirbúa ljúfsára tapræðu sem hann snaraði yfir í sigurræðu á örskotsstundu. -
9
Ein á móti öllum heiminum
Ífigenía í Ásbrú er eftirminnilegur einleikur að mati Sigríðar Jónsdóttur sem rýnir í verkið. -
10
Stendur með því sem hjartað segir að sé rétt
Ásdís María Viðarsdóttir hefur heldur betur slegið í gegn í þýskumælandi löndum. Meðal annars átt lag í fyrsta sæti vinsældalista útvarpsstöðva í Þýskalandi og verið tilnefnd þar fyrir besta popplag ársins. Hér heima vakti hún umræðu í fyrra þegar hún dró sig frá lagi sínu í Eurovision vegna hernaðarins á Gaza. Ásdís María ræðir allt þetta í viðtali – og meira til!
Mest lesið í vikunni
1
Ólöf Tara látin eftir áralanga baráttu gegn ofbeldi: „Svo óbærilegt“
Baráttukonan Ólöf Tara lést í fyrrinótt. Henni hefur í kvöld verið þökkuð barátta hennar gegn kynbundnu ofbeldi undir merkjum samtakanna Öfga.
2
Gunnar Karlsson
Spottið 31. janúar 2025
3
Sif Sigmarsdóttir
Uppgangur loddarans
Almenningur á betra skilið en rottufangara í stjórnarandstöðu.
4
Aukaverkanir vegna þyngdarstjórnunarlyfja áberandi
Lyfjastofnun fékk rúmlega þrjú hundruð tilkynningar um aukaverkanir í tengslum við lyf á síðasta ári. Þar af voru þyngdarstjórnunarlyf áberandi á meðal annarra. Einn gæludýraeigandi tilkynnti um aukaverkun.
5
Heilsusamlegt líf á að vera áreynslulaust líf
Læknar sem sameinuðu krafta sína með stofnun Félags lífsstílslækninga á Íslandi vilja efla heilsulæsi og minnka álag á heilbrigðiskerfið til lengri tíma. Í hröðu nútímasamfélagi hefur þörfin aldrei verið jafnrík og nú. Lífsstílsbreytingar eru krefjandi en sjálfsmildi er mikilvægt fyrsta skref.
6
Yfirlýsing fólgin í nýju merki Áslaugar Örnu
Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir kynnti nýtt merki, innblásið af fálkanum í merki Sjálfstæðisflokksins, þegar hún bauð sig fram til formanns um helgina. Grafískur hönnuður segir merki formannsefnisins benda til þess að verið sé að boða nýja tíma og breytingar í flokknum.
Mest lesið í mánuðinum
1
Ásgeir greindist með banvænt krabbamein: „Ég ætla samt að halda partí“
Ásgeir H. Ingólfsson fékk nýverið dauðadóm, eins og hann orðar það. Krabbameinið sem hann greindist með er ekki tækt til meðferðar. Ljóðskáldið og blaðamaðurinn býður því til Lífskviðu; mannfagnaðar og listviðburðar á Götu sólarinnar við Kjarnaskóg. Ásgeir frábiður sér orðið æðruleysi í þessu samhengi, því auðvitað sé hann „alveg hundfúll.“
2
Viðskiptaáætlun Carbfix: Földu áform sín fyrir íbúum
Fyrirætlanir Carbfix eru mun umfangsmeiri en fram hefur komið. Stefnt er að því að dæla niður allt að 4,8 milljónum tonna af koldíoxíði (CO2) og fyrirtækið vonast til þess að velta hátt í þrjú hundruð milljörðum á fullum afköstum. Það er hærri upphæð en stærsta fyrirtæki landsins veltir í dag. Á meðal viðskiptavina er fyrirtæki sem framdi glæp gegn mannkyni og vill dæla niður CO2 á Íslandi.
3
Móðir Kolfinnu Eldeyjar: „Ég segi mína sögu því að samfélagið þarf að vakna“
Ingibjörg Dagný Ingadóttir, móðir Kolfinnu Eldeyjar Sigurðardóttur, opnar sig um andlát dóttur sinnar. Hún segir kerfin hafa brugðist barnsföður sínum, sem hefur verið ákærður fyrir að hafa ráðið dóttur þeirra bana. „Ég vissi strax í hjarta mínu að hann hefði ekki tekið meðvitaða ákvörðun um að gera svona lagað“.
4
Tobba Marinósdóttir
Fengitíminn löngu liðinn
Tobba Marinósdóttir er orðin klár. „Klár í að láta það laskaða dæma sig sjálft.“
5
Jón Trausti Reynisson
Heimurinn er undir álögum narsissista
Allt er falt og ekkert hefur virði í sjálfu sér þegar narsissískur trumpismi hefur útþenslu.
6
Sett á lyf sem reyndust hættuleg
Ásta Þórdís Skjalddal gekk í 25 ár á milli lækna þar til hún fékk loks rétta sjúkdómsgreiningu. Aftur og aftur var hún sett á lyf við sjúkdómi sem hún var ekki með. Í tvígang voru lyfin sem hún var á tekin úr sölu því þau voru talin hættuleg heilsu fólks. „Það var enginn sem hlustaði,“ segir Ásta.
Mest lesið í mánuðinum
-
1
Ásgeir greindist með banvænt krabbamein: „Ég ætla samt að halda partí“
Ásgeir H. Ingólfsson fékk nýverið dauðadóm, eins og hann orðar það. Krabbameinið sem hann greindist með er ekki tækt til meðferðar. Ljóðskáldið og blaðamaðurinn býður því til Lífskviðu; mannfagnaðar og listviðburðar á Götu sólarinnar við Kjarnaskóg. Ásgeir frábiður sér orðið æðruleysi í þessu samhengi, því auðvitað sé hann „alveg hundfúll.“ -
2
Viðskiptaáætlun Carbfix: Földu áform sín fyrir íbúum
Fyrirætlanir Carbfix eru mun umfangsmeiri en fram hefur komið. Stefnt er að því að dæla niður allt að 4,8 milljónum tonna af koldíoxíði (CO2) og fyrirtækið vonast til þess að velta hátt í þrjú hundruð milljörðum á fullum afköstum. Það er hærri upphæð en stærsta fyrirtæki landsins veltir í dag. Á meðal viðskiptavina er fyrirtæki sem framdi glæp gegn mannkyni og vill dæla niður CO2 á Íslandi. -
3
Móðir Kolfinnu Eldeyjar: „Ég segi mína sögu því að samfélagið þarf að vakna“
Ingibjörg Dagný Ingadóttir, móðir Kolfinnu Eldeyjar Sigurðardóttur, opnar sig um andlát dóttur sinnar. Hún segir kerfin hafa brugðist barnsföður sínum, sem hefur verið ákærður fyrir að hafa ráðið dóttur þeirra bana. „Ég vissi strax í hjarta mínu að hann hefði ekki tekið meðvitaða ákvörðun um að gera svona lagað“. -
4
Tobba Marinósdóttir
Fengitíminn löngu liðinn
Tobba Marinósdóttir er orðin klár. „Klár í að láta það laskaða dæma sig sjálft.“ -
5
Jón Trausti Reynisson
Heimurinn er undir álögum narsissista
Allt er falt og ekkert hefur virði í sjálfu sér þegar narsissískur trumpismi hefur útþenslu. -
6
Sett á lyf sem reyndust hættuleg
Ásta Þórdís Skjalddal gekk í 25 ár á milli lækna þar til hún fékk loks rétta sjúkdómsgreiningu. Aftur og aftur var hún sett á lyf við sjúkdómi sem hún var ekki með. Í tvígang voru lyfin sem hún var á tekin úr sölu því þau voru talin hættuleg heilsu fólks. „Það var enginn sem hlustaði,“ segir Ásta. -
7
Grátbað um myndatöku fyrir barnið sem leiddi í ljós heilaæxli
Mánuðum saman þurfti Hrund Ólafsdóttir að grátbiðja lækni um að senda Sigrúnu, dóttur hennar, í myndatöku vegna alvarlegra veikinda sem voru skilgreind sem mígreni. „Barnið bara kvaldist og kvaldist og kvaldist og kvaldist.“ Þegar hún loks fékk ósk sína uppfyllta kom í ljós fimm sentímetra stórt æxli í litla heila Sigrúnar. -
8
Söguleg stund í Danmörku
Þeir Danir sem settust við sjónvarpstækin klukkan sex á gamlársdag sáu strax að eitthvað var breytt. Friðrik konungur kom gangandi inn í móttökuherbergið, settist við borð og hóf lesturinn. Þetta var söguleg stund. Í fyrsta sinn sem nýr konungur ávarpaði dönsku þjóðina í nýársávarpi. -
9
Sigmundur Davíð ver Musk með hæpnum samanburði
Á meðan að öfgamenn og nýnasistar víða um heim upplifa valdeflingu og viðurkenningu og fagna ankannalegri kveðju Elons Musks spyr fyrrverandi forsætisráðherra Íslands hvort íslenskir fjölmiðlar ætli í alvöru að flytja þá falsfrétt að handahreyfing sem leit út eins og nasistakveðja, frá manni sem veitir öfgafullum sjónarmiðum vængi flesta daga, hafi verið nasistakveðja. -
10
Sigurjón sagði hana einfalda en skemmtilega - Enginn mannanna fékk samþykki
Enginn þeirra karlmanna sem komu á heimili þroskaskertrar konu til að hafa kynmök við hana var ákærður. Þó hafði enginn þeirra fengið samþykki hennar. Sálfræðingur segir hana hafa upplifað sjálfsvígshugsanir á þessu tímabili. Óútskýrðar tafir á lögreglurannsókn leiddu til mildunar refsingar yfir Sigurjóni Ólafssyni, fyrrverandi yfirmanni konunnar.
Athugasemdir