Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.

710. spurningaþraut: Úkraína, fólk og saga

710. spurningaþraut: Úkraína, fólk og saga

Þessi þraut snýst um sögu Úkraínu, að gefnu tilefni.

Fyrri aukaspurning:

Hér að ofan má sjá skjáskot úr frægri kvikmynd sem fjallar um uppreisn sjóliða á skipi rússneska keisaradæmisins en frægasta sena þeirrar myndar gerist þó í úkraínskri borg. Skjáskotið er úr þeirri senu. Hvað heitir borgin?

***

Aðalspurningar:

1.  Höfuðborg Úkraínu heitir Kyív eins og allir vita. Hún mun hafa verið stofnuð á 6. öld eftir Krist en á 9. öld gekk hún í endurnýjun lífdaga þegar höfðingjar af öðru ætterni en heimamenn settust þar að. Þeir gerðu borgina að miðdepli í nýju ríki sem þeir áttu þátt í að koma á fót. Hverjir voru þetta?

2.  Árið 988 varð mjög örlagaríkur atburður í því ríki sem þá stóð í hinni núverandi Úkraínu. Menn sunnan úr Miklagarði eða Konstantínópel komu þá og aðstoðuðu við að ... hvað?

3.  Árið 1240 birtist óvígur her utan við borgarhlið Kyív og eftir umsátur í rúma viku náði þessi her borginni og gereyddi íbúunum. Hverjir voru þarna á ferð?

4.  Árið 1709 átti sér stað örlagarík orrusta við bæinn Poltava í miðri Úkraínu þegar langt að kominn norrænn konungur barðist við leiðtoga Rússa. Hafði Rússinn sigur þrátt fyrir að foringi Kósakka á svæðinu veitti norræna kónginum lið. Hvað hétu þessir tveir leiðtogar, norræni kóngurinn annars vegar og Rússaforinginn hins vegar? — Og ef einhver skyldi nú vita það, þá fæst Kósakkastig fyrir að vita hvað Kósakkaforinginn hét.

5.  Frægasti rithöfundur Úkraínumanna á 19. öld skrifaði raunar á rússnesku eins og margir úkraínskir höfundar hafa gjarnan gert. Hann er kunnur fyrir sveitasögur úr úkraínsku umhverfi en líka fyrir næsta hrollvekjandi smásögur eins og Nefið og Frakkann. Hvað hét hann?

6.  Frægustu verk hans eru þó annars vegar leikritið Eftirlitsmaðurinn og svo hins vegar mikil skáldsaga sem fjallar ekki síst um ánauðina sem bændur í Rússlandi og Úkraínu máttu þola langt fram á 19. öld, og sér í lagi verslun með bændurna. Hvað heitir sagan?

7.  Skelfilegur atburður í sögu Úkraínu er nefndur á tungu heimamanna holodomor og hófst rétt upp úr 1930. Hvers konar atburður var holodomor?

8.  Árið 2014 var gerð bylting í Úkraínu sem oftast er nefnd „virðingarbyltingin“ opinberlega, eða hvernig sem á að þýða Революція гідності. Í munni manna er byltingin þó yfirleitt nefnd eftir torgi því þar sem byltingarmenn héldu aðallega til. Hvað heitir það?

9.  Pútin Rússlandsforseti segir að sér sé einkum umhugað um velfarnað íbúa í tveim héruðum Úkraínu sem eru byggð rússneskumælandi fólki að meirihluta. Hvað kallast þessi héruð einu nafni?

10.  Ásakanir Pútins Rússlandsforseta um að í Úkraínu séu nasistar upp um alla veggi eiga sér fáar stoðir í raunveruleikanum, en þó eina. Herflokkur einn sem nú er tengdur úkraínska herliðinu var stofnaður m.a. af hreinræktuðum nasistum, þótt nú geti allur flokkurinn ekki lengur flokkast þannig. En hvað nefnist þessi herflokkur?  

***

Seinni aukaspurning:

Hér má sjá úkraínsku leikkonuna Olgu Kurylenko í hlutverki sínu í kvikmynd einni. Olga er til hægri á myndinni. En hvað nefnist bíómyndin?

***

Svör við aðalspurningum:

1.  Víkingar.

2.  ... kristna íbúana.

3.  Mongólar.

4.  Karl XII og Pétur mikli. Mazepa hét Kósakkaforinginn.

5.  Gogol.

6.  Dauðar sálir.

7.  Hungursneyð — raunar af mannavöldum en hungursneyð dugar.

8.  Maidan.

9.  Donbass.

10.  Asov-herdeildin.

***

Svör við aðalspurningum:

Atburðurinn, sem til er vísað í fyrri spurningu, gerist í Odesa.

Kvikmyndin sem spurt er um í seinni spurningu heitir Quantum of Solace.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Tengdar greinar

Spurningaþrautin

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Allir forsetaframbjóðendur nema einn horfa fram á afhroð í þingkosningum
5
Fréttir

All­ir for­setafram­bjóð­end­ur nema einn horfa fram á af­hroð í þing­kosn­ing­um

Aldrei hafa fleiri for­setafram­bjóð­end­ur gef­ið kost á sér til al­þing­is og í ár. Fjór­ir fram­bjóð­end­ur reyna að ná hylli kjós­enda með nokk­uð eins­leit­um ár­angri. Tveir eru lík­leg­ir inn á þing, Jón Gn­arr sem er í Við­reisn og Halla Hrund Loga­dótt­ir, sem leið­ir lista Fram­sókn­ar í Suð­ur­kjör­dæmi, sem er þó langt fyr­ir neð­an kjör­fylgi. Minni lík­ur eru á að hinir tveir kom­ist inn. Stjórn­mála­fræð­ing­ur seg­ir him­inn og haf á milli for­seta- og al­þing­is­kosn­inga.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Við mætum í vinnuna til þess að sigra“
2
Á vettvangi

„Við mæt­um í vinn­una til þess að sigra“

Kona sem sit­ur á bið­stofu með fleira fólki er að grein­ast með heila­æxli og það þarf að til­kynna henni það. En það er eng­inn stað­ur sem hægt er að fara með hana á, til að ræða við hana í næði. Í ann­an stað er rætt við að­stand­end­ur frammi, fyr­ir fram­an sjálfsal­ann en þá fer neyð­ar­bjall­an af stað og hama­gang­ur­inn er mik­ill þeg­ar starfs­fólk­ið hleyp­ur af stað. Í fjóra mán­uði hef­ur blaða­mað­ur ver­ið á vett­vangi bráða­mót­tök­unn­ar á Land­spít­al­an­um og fylgst með starf­inu þar.

Mest lesið í mánuðinum

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
„Hann sagðist ekki geta meir“
2
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Grunaði að það ætti að reka hana
3
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.
Myndir af neyðarmóttöku sendar áfram: „Ekki myndir sem ég vildi sjá af sjálfri mér“
6
FréttirKynferðisbrot

Mynd­ir af neyð­ar­mót­töku send­ar áfram: „Ekki mynd­ir sem ég vildi sjá af sjálfri mér“

Lög­reglu var heim­ilt að senda mynd­ir sem tekn­ar voru af Guðnýju S. Bjarna­dótt­ur á neyð­ar­mót­töku fyr­ir þo­lend­ur kyn­ferð­isof­beld­is á verj­anda manns sem hún kærði fyr­ir nauðg­un. Þetta er nið­ur­staða Per­sónu­vernd­ar. Guðný seg­ir ótækt að gerend­ur í kyn­ferð­isaf­brota­mál­um geti með þess­um hætti feng­ið að­gang að við­kvæm­um mynd­um af þo­lend­um. „Þetta er bara sta­f­rænt kyn­ferð­isof­beldi af hendi lög­regl­unn­ar.“

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár