Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.

Guðrún Helgadóttir látin: Hugsjónakona um jafnrétti og vellíðan allra barna

„Við full­orðna fólk­ið eig­um að kenna börn­um að horfa á blóm­in, fjöll­in, land­ið. Það gef­ur mikla ham­ingju að læra það. Öll feg­urð gef­ur manni ham­ingju“ sagði Guð­rún Helga­dótt­ir, rit­höf­und­ur og fyrr­ver­andi þing­mað­ur í við­tali í Stund­inni fyr­ir fjór­um ár­um. Guð­rún lést í nótt, 86 ára að aldri.

<span>Guðrún Helgadóttir látin: </span> Hugsjónakona um jafnrétti og vellíðan allra barna
Guðrún Helgadóttir sagði í Stundinni fyrir fjórum árum að það sem skipti öllu máli fyrir börn væri að þau fyndu að þau væru elskuð. ,,Það er að vera góð við þau. Ég kann enga uppeldisaðferð betri“

Guðrún Helgadóttir rithöfundur lést á hjúkrunarheimilinu Mörk í Reykjavík í nótt. Guðrún var fædd­ í Hafnar­f­irði 7. sept­em­ber árið 1935 og var því 86 ára gömul. Guðrún starfaði í stjórnmálum, sat á Alþingi og í borgarstjórn. 

Hennar er minnst fyrir baráttu sína fyrir bættum mannréttindum. Þá var vellíðan barna henni alla tíð afar hugleikin og hún skrifaði fjölda barnabóka. 

Fyrsta bók Guðrúnar kom út árið 1974. Það var bókin um bræðurna Jón Odd og Jón Bjarna. Bækurnar um bræðurna urðu þrjár talsins. En auk þeirra skrifaði Guðrún meðal annars bækurnar Sitji guðs englar, Óvitar og bókina um Pál Vilhjálmsson sem síðar varð sjónvarpsstjarna á Íslandi.

Á vefsíðu Rithöfundasambands Íslands er Guðrúnar minnst í dag. Þar segir að hún hafi hlotið fjölda verðlauna fyrir skrif sín, allt frá því hún fékk barnabókaverðlaun fræðsluráðs Reykjavíkur fyrir frumraun sína Jón Odd og Jón Bjarna 1975 þar til hún fékk Sögusteininn, heiðursverðlaun íslandsdeildar IBBY (The International Board on Books for Young People) árið 2018 en aðalmarkmið samtakanna er að stuðla að eflingu íslenskra barnabóka.  Í millitíðinni hafi Guðrún fengið Menningarverðlaun DV, bókmenntaverðlaun starfsfólks bókaverslana, bókaverðlaun barnanna, viðurkenningu rithöfundasjóðs Ríkisútvarpsins og Norrænu barnabókaverðlaunin fyrir bókina Undan illgresinu. Guðrún var gerð heiðursfélagi í Rithöfundasambandi Íslands árið 2002. Þá hlaut Guðrún stórriddarakross hinnar íslensku fálkaorðu árið 1992.

„Fyrst af öllu verður barn að finna að það er elskað“
Guðrún Helgadóttir,
í samtali við Stundina árið 2018

Skömmu eftir að Guðrún fékk Sögusteininn, heiðursverðlaun IBBY árið 2018 ræddi Hólmfríður Helga Sigurðardóttir við hana fyrir Stundina. Þar sagði Guðrún frá því að hún hefði byrjað að skrifa barnabækur þar sem henni ofbauð það sem börnum hefði verið boðið upp á. Barnabækur hafi verið illa þýddar og myndskreyttar.  Síðan hafi orðið bylting sem rekja mætti til áttunda áratugarins þegar fleiri bókasafnsfræðingar og bókmenntafræðingar hafi komið til starfa. Nefnir Guðrún Silju Aðalsteinsdóttur sérstaklega í því sambandi, segir að Silja hafi vandað sig við að tala um barnabækur enda gert sér grein fyrir mikilvægi þeirra.

„Ég segi það stundum, þegar fólk er að býsnast yfir velgengni minni, að ég hafi verið eins og Bítlarnir, manneskja á réttum stað á réttum tíma. Ég var svo heppin að detta inn í þessa bylgju,“ sagði Guðrún í viðtalinu í Stundinni árið 2018 og bætti við að það gæti verið að henni hafi tekist að skrifa skemmtilegar bækur sem bæði fullorðnir og börn höfðu gaman af.

Á þessum tíma var Guðrún enn að skrifa, þó minna en áður að eigin sögn „Ég var svo óheppin að ég fór að verða svolítið lasin, hafandi verið heilsubelgur allt lífið. Það veldur því að ég hef gert minna af því,“ sagði hún en baðst undan því að ræða veikindi sín frekar „Við skulum ekki tala um heilsu, í guðs bænum,“ sagði Guðrún. 

Verið góð við börn 

Varðandi barnauppeldi sagðist Guðrún hafa eitt ráð til fólks og það hafi hún kennt sínum börnum og barnabörnum „Það er að vera góð við þau. Ég kann enga uppeldisaðferð betri. Það getur verið dálítill vandi á köflum en fyrst af öllu verður barn að finna að það er elskað. Það skiptir bara akkúrat öllu máli,“ sagði Guðrún og bætti við að ein leið til að vera góð við börn sé að lesa fyrir þau. „Ég er sannfærð um það að barn verði ekki hamingjusamara í annan tíma en þegar það situr á volgu læri mömmu og pabba, ömmu, afa eða systkina, hlustar á sögu og skoðar kannski í leiðinni myndirnar. Það eru virkilega sælustundir fyrir alla,“ sagði Guðrún. 

Þá sagðist hún vonast til þess að bækur hennar hafi og muni áfram hjálpa börnum við að opna augun og sjá lífið í kringum sig. „Við fullorðna fólkið eigum að kenna börnum að horfa á blómin, fjöllin, landið. Það gefur mikla hamingju að læra það. Öll fegurð gefur manni hamingju. Það þarf líka að opna huga þeirra fyrir umhverfinu, að kenna þeim til dæmis að hirða um hvernig félaganum líður. Þeir Jón Oddur og Jón Bjarni komust að því einhvers staðar í bókinni að það borgaði sig að vera góður. Ef börn eru opin fyrir lífinu, landinu, tungumálinu, þá held ég að þau verði afskaplega hamingjusöm.“

„Við fullorðna fólkið eigum að kenna börnum að horfa á blómin, fjöllin, landið“
Guðrún Helgadóttir,
í samtali við Stundina árið 2018

Þann 19. júní árið 2015 á 100 ára kosningaafmæli kvenna var nokkrum konum gefinn kostur á því í Stundinni að minnast kvenna sem hafa verið þeim fyrirmyndir og veitt þeim innblástur. Guðrún Helgadóttir var ein þeirra sem rætt var við. Hún fagnaði deginum og sagði hann minna okkur á kærkomin réttindi kvenna en sagði að baráttan fyrir jöfnum réttindum væri hvergi nærri lokið. „Við þurfum að halda áfram að vinna að sameiginlegum réttindum manna – kvenna sem og karla, og leiðrétta muninn á ríkum og fátækum. Það er mikið eftir ógert,“ sagði Guðrún Helgadóttir í Stundinni daginn sem 100 ár voru liðin frá því að konur fjörutíu ára og eldri  fengu kosningarétt og kjörgengi til Alþingis. 

 

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Ísrael og Palestína: „Stjórnvöld sem líkja má við mafíur“
2
Viðtal

Ísra­el og Palestína: „Stjórn­völd sem líkja má við mafíur“

Dor­rit Moussai­eff er með mörg járn í eld­in­um. Hún ferð­ast víða um heim vegna starfs síns og eig­in­manns­ins, Ól­afs Ragn­ars Gríms­son­ar, þekk­ir fólk frá öll­um heims­horn­um og hef­ur ákveðna sýn á við­skipta­líf­inu og heims­mál­un­um. Hún er heims­kona sem hef­ur í ára­tugi ver­ið áber­andi í við­skipta­líf­inu í Englandi. Þessi heims­kona og fyrr­ver­andi for­setafrú Ís­lands er elsku­leg og elsk­ar klón­aða hund­inn sinn, Sam­son, af öllu hjarta.
Alls konar fólk sem þarf aðstoð: „Það getur eitthvað komið fyrir hjá öllum“
6
FréttirJólin

Alls kon­ar fólk sem þarf að­stoð: „Það get­ur eitt­hvað kom­ið fyr­ir hjá öll­um“

Fjöl­breytt­ur hóp­ur sæk­ir matarað­stoð fyr­ir jól­in en út­lit er fyr­ir að svip­að marg­ir þurfi á slíkri að­stoð að halda í ár og í fyrra, um 4.000 heim­ili ef lit­ið er til að­stoð­ar Hjálp­ar­starfs kirkj­unn­ar og Mæðra­styrksnefnd­ar. Há leiga eða há­ar af­borg­an­ir eru að sliga marga sem þurfa að sækja sér að­stoð.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Ráðuneyti keypti danska hönnunarsófa fyrir 5,9 milljónir
1
Viðskipti

Ráðu­neyti keypti danska hönn­un­ar­sófa fyr­ir 5,9 millj­ón­ir

Há­skóla-, ný­sköp­un­ar- og iðn­að­ar­ráðu­neyt­ið hef­ur und­an­farna mán­uði keypt hús­gögn úr hönn­un­ar­versl­un, sem þar til ný­lega hét Norr11, að and­virði rúm­lega tíu millj­óna króna. Um er að ræða sam­sett­an sófa, kaffi­borð, borð­stofu­borð og fleiri hús­gögn að and­virði 10,2 millj­óna króna. Þar af er 1,3 millj­óna króna sófi inni á skrif­stofu ráð­herra.
„Þetta er eins og að búa í einbýlishúsi“
2
VettvangurHjólhýsabyggðin

„Þetta er eins og að búa í ein­býl­is­húsi“

Berg­þóra Páls­dótt­ir, Bebba, hef­ur un­un af því að fá gesti til sín í hjól­hýs­ið og finnst þetta svo­lít­ið eins og að búa í ein­býl­is­húsi. Barna­börn­in koma líka í heim­sókn en þau geta ekki far­ið út að leika sér í hjól­hýsa­byggð­inni í Sæv­ar­höfð­an­um: „Þau skilja ekki af hverju við vor­um rek­in úr Laug­ar­daln­um og sett á þenn­an ógeðs­lega stað.“
Rak 90 prósent starfsfólks fyrir að skrópa á morgunfund
4
Fréttir

Rak 90 pró­sent starfs­fólks fyr­ir að skrópa á morg­un­fund

Bald­vin Odds­son, ung­ur ís­lensk­ur at­hafna­mað­ur, rat­aði ný­ver­ið í frétt­ir í Banda­ríkj­un­um fyr­ir að reka 99 starfs­menn úr sprota­fyr­ir­tæki sem hann stofn­aði og rek­ur. Fram­kvæmda­stjór­inn mun hafa ver­ið ósátt­ur við slaka mæt­ingu á morg­un­fund, þar sem að­eins ell­efu af 110 starfs­mönn­um meld­uðu sig, og til­kynnti þeim sem voru fjar­ver­andi að þau væru rek­in.
Vont að vita af þeim einum yfir hátíðarnar
5
Á vettvangi

Vont að vita af þeim ein­um yf­ir há­tíð­arn­ar

„Mað­ur velt­ir fyr­ir sér hvað varð til þess að hann var bara einn og var ekki í tengsl­um við einn né neinn,“ seg­ir lög­reglu­kona sem fór í út­kall á að­vent­unni til ein­stæð­ings sem hafði dá­ið einn og leg­ið lengi lát­inn. Á ár­un­um 2018 til 2020 fund­ust yf­ir 400 manns lát­in á heim­il­um sín­um eft­ir að hafa leg­ið þar í að minnsta kosti einn mán­uð. Þar af höfðu yf­ir eitt hundrað ver­ið látn­ir í meira en þrjá mán­uði og ell­efu lágu látn­ir heima hjá sér í eitt ár eða leng­ur.

Mest lesið í mánuðinum

Við erum ekkert „trailer trash“
1
VettvangurHjólhýsabyggðin

Við er­um ekk­ert „trailer trash“

Lilja Kar­en varð ólétt eft­ir gla­sa­frjóvg­un þeg­ar hún bjó á tjald­svæð­inu í Laug­ar­daln­um og á dög­un­um fagn­aði dótt­ir henn­ar árs af­mæli. Af­mæl­is­veisl­an var hald­in í hjól­hýsi litlu fjöl­skyld­unn­ar á Sæv­ar­höfða, þar sem þær mæðg­ur búa ásamt hinni mömm­unni, Frið­meyju Helgu. „Okk­ar til­finn­ing er að það hafi ver­ið leit­að að ljót­asta staðn­um fyr­ir okk­ur,“ seg­ir Frið­mey, og á þar við svæð­ið sem Reykja­vík­ur­borg fann fyr­ir hjól­hýsa­byggð­ina.
Ráðuneyti keypti danska hönnunarsófa fyrir 5,9 milljónir
2
Viðskipti

Ráðu­neyti keypti danska hönn­un­ar­sófa fyr­ir 5,9 millj­ón­ir

Há­skóla-, ný­sköp­un­ar- og iðn­að­ar­ráðu­neyt­ið hef­ur und­an­farna mán­uði keypt hús­gögn úr hönn­un­ar­versl­un, sem þar til ný­lega hét Norr11, að and­virði rúm­lega tíu millj­óna króna. Um er að ræða sam­sett­an sófa, kaffi­borð, borð­stofu­borð og fleiri hús­gögn að and­virði 10,2 millj­óna króna. Þar af er 1,3 millj­óna króna sófi inni á skrif­stofu ráð­herra.
Tilnefnd sem framúrskarandi ungur Íslendingur en verður send úr landi
3
Fréttir

Til­nefnd sem framúrsk­ar­andi ung­ur Ís­lend­ing­ur en verð­ur send úr landi

Til stend­ur að hin sýr­lenska Rima Charaf Eddine Nasr verði send úr landi. Hún var á dög­un­um ein af tíu sem til­nefnd voru til verð­laun­anna Framúrsk­ar­andi ung­ur Ís­lend­ing­ur í ár. Til­nefn­ing­una fékk hún fyr­ir sjálf­boða­liða­störf sem hún hef­ur unn­ið með börn­um. Hér á hún for­eldra og systkini en ein­ung­is á að vísa Rimu og syst­ur henn­ar úr landi.
„Þetta er eins og að búa í einbýlishúsi“
5
VettvangurHjólhýsabyggðin

„Þetta er eins og að búa í ein­býl­is­húsi“

Berg­þóra Páls­dótt­ir, Bebba, hef­ur un­un af því að fá gesti til sín í hjól­hýs­ið og finnst þetta svo­lít­ið eins og að búa í ein­býl­is­húsi. Barna­börn­in koma líka í heim­sókn en þau geta ekki far­ið út að leika sér í hjól­hýsa­byggð­inni í Sæv­ar­höfð­an­um: „Þau skilja ekki af hverju við vor­um rek­in úr Laug­ar­daln­um og sett á þenn­an ógeðs­lega stað.“
Ný ógn við haförninn rís á Íslandi
6
Vindorkumál

Ný ógn við haförn­inn rís á Ís­landi

Hafern­ir falla blóð­ug­ir og vængja­laus­ir til jarð­ar í vindorku­ver­um Nor­egs sem mörg hver voru reist í og við bú­svæði þeirra og helstu flug­leið­ir. Hætt­an var þekkt áð­ur en ver­in risu og nú súpa Norð­menn seyð­ið af því. Sag­an gæti end­ur­tek­ið sig á Ís­landi því mörg þeirra fjöru­tíu vindorku­vera sem áform­að er að reisa hér yrðu á slóð­um hafarna. Þess­ara stór­vöxnu rán­fugla sem ómæld vinna hef­ur far­ið í að vernda í heila öld.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár