Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Betrun ætti að byggja á vísindalegri þekkingu

Haraldur Erlendsson geðlæknir vann á sínum tíma á Litla-Hrauni og gagnrýnir skort á þjónustu við fanga með ADHD hvað varðar geðþjónustu og lyf sem virka. Fangelsiskerfið eigi að byggja á vísindalegri þekkingu um betrun en ekki refsingu eða hefnd, sem gagnast föngum með ADHD lítið.

23. janúar 2021 · 19:00

Svava Jónsdóttir

ritstjorn@heimildin.is

„Tengsl ADHD og afbrota er flókið fyrirbæri,“ segir Haraldur Erlendsson geðlæknir. „Hluti þeirra sem eru með ADHD eru líka á einhverfurófinu og loka á eigin tilfinningar og annarra og gera hlutina eins og þeir telja sér vera hagkvæmt. Margir lenda auk þess í fíknivanda sem keyrir þá út í afbrot til að hafa pening fyrir vímuefnavandanum.“

Haraldur bendir á að sumir sem eru með ADHD eigi mjög erfitt á æsku- og unglingsárunum. „Þá brýst þetta út í miklum vandræðum fyrir einstaklinginn og þjóðfélagið. Þetta er vandamál sem er hægt að fyrirbyggja að miklu leyti með því að greina það og fylgja því eftir. Aðalvandamálið er að þetta er ekki greint nógu snemma.“

Haraldur segir að það sé umdeilt hvort siðblinda tengist ADHD. „Frá mínum bæjardyrum séð er meirihluti siðblindu út af ómeðhöndluðu ADHD og oft lagast hún nokkuð við meðferð við ADHD.“

Dýflissumeðferð

Haraldur segist telja að mikill meirihluti fanga …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Fangar og ADHD

ViðtalFangar og ADHD

Ómeðhöndlað ADHD getur boðið hættunni heim

Talið er að sjö til átta prósent fólks sé með taugaþroskaröskunina ADHD. Nauðsynlegt er að greina ADHD á fyrstu árum grunnskóla og bjóða upp á viðeigandi meðferð, því ómeðhöndlað getur það haft neikvæð áhrif á einstaklinginn og fólkið í kringum hann. Ef barn með ADHD fær ekki aðstoð aukast líkur á að fram komi fylgiraskanir, sem geta orðið mun alvarlegri en ADHD-einkennin.

ViðtalFangar og ADHD

Föngum nú boðið upp á geðheilbrigðisþjónustu

Geðheilsuteymi fangelsa er nýlegt teymi á vegum Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins sem býður föngum upp á meðferð við geðheilbrigðisvanda svo sem ADHD. Meðferðin er fjölþætt og er boðið upp á samtalsmeðferðir og lyf ef þarf. „ADHD-lyfin draga náttúrlega úr hvatvísinni sem maður vonar að verði til þess að viðkomandi brjóti ekki af sér aftur eða fari að nota vímuefni aftur,“ segir Arndís Vilhjálmsdóttir geðhjúkrunarfræðingur.

ViðtalFangar og ADHD

Meirihluti fanga með ADHD: Rétt meðferð gæti komið í veg fyrir afbrot

Guðmundur Ingi Þóroddsson, formaður Afstöðu, félags fanga, hefur gagnrýnt það úrræðaleysi sem hefur verið í fangelsum landsins varðandi greiningar á meðferð til dæmis við ADHD þótt skriður sé kominn á málið. Hann segir að breyta þurfi um kerfi í fangelsismálum.

ViðtalFangar og ADHD

Fann frið í fangelsinu

Á sínum yngri árum var Völundur Þorbjörnsson óstýrilátur og sótti í spennu án þess að vita að hann væri með ADHD. Þörfin fyrir athygli ágerðist eftir móðurmissi, spennan stigmagnaðist og ákærur hrönnuðust inn. Í fangelsi fann hann loks frið og upplifði dvölina ekki sem frelsissviptingu heldur endurræsingu. Í kjölfarið upplifði hann ameríska drauminn í Kanada og styður nú við son í kynleiðréttingarferli.

Mest lesið

Viðtal

„Ég var bara glæpamaður“

„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyrir,“ segir Kristján Halldór Jensson, sem var dæmdur fyrir alvarlegar líkamsárásir. Hann var mjög ungur að árum þegar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leiðina út fyrr en áratugum síðar. Í dag fer hann inn í fangelsin til þess að hjálpa öðrum, en það er eina leiðin sem hann sér færa til þess að bæta fyrir eigin brot.

Viðtal

Þakklátur fyrir að vera á lífi

Þorlákur Morthens, Tolli, hefur marga fjöruna sopið í lífsins ólgusjó. Æskuárin höfðu sín áhrif en þá byrjaði hann að teikna og var ljóst að drengurinn væri gæddur hæfileikum. Óregla og veikindi lituðu fjölskyldulífið og á unglingsárunum sá hann um sig sjálfur. Um árabil var hann sjómaður, verkamaður og skógarhöggsmaður. Eftir myndlistarnám hefur hann lifað af myndlistinni. Nú er Tolli farinn að mála í ljósari tónum. Hann gaf nýra, greindist síðan með krabbamein og sigraði.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Kvíðaþrungnir hnignunartímar

Ég á mér aðeins eina hefð sem ég reyni að brjóta ekki.

Fréttir

Er loksins fundið líf á öðrum hnetti?

Efnafræðilegar vísbendingar um að vatnspláneta, sem snýst um rauðan dverg, fóstri líf.

Aðsent

Armando Garcia

Sjónarspil útilokunar: Alræðisleg tilhneiging og gróteskan

„Við hvað eruð þið svona hrædd?“ spyr Armando Garcia, fræðimaður við Háskóla Íslands, þau sem tóku þátt í pallborði á málþinginu Áskoranir fyrir Ísland og önnur smáríki í málefnum flóttafólks. Hann segir samkomuna hafa verið æfingu í valkvæðri fáfræði og tilraun til að endurskapa hvíta yfirburði sem umhyggju.

Skýring

Hvalveiðar í mínus – fjárfestingar í plús

Hvalur hf. mun ekki senda skip til veiða á komandi vertíð þrátt fyrir að hafa tryggt sér hvalveiðileyfi sem aldrei rennur út. Óhagstæður markaður, segir forstjórinn, en ársreikningar fyrirtækisins sýna að veiðarnar hafa verið reknar með miklu tapi frá því að þær hófust að nýju árið 2006.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Fréttir

Sjónarvitni sáu dóttur beita aldraða foreldra miklu ofbeldi

Tvö sjónarvitni sem Heimildin ræddi við sáu konu beita báða foreldra sína ofbeldi áður en hún var handtekin vegna gruns um að hafa banað föður sínum. Konan, sem er 28 ára gömul, situr nú í gæsluvarðhaldi eftir að faðir hennar fannst látinn á heimili fjölskyldunnar á Arnarnesinu í Garðabæ.

Viðtal

„Ég var bara glæpamaður“

Viðtal

„Ég berst fyrir réttinum til að lifa“

Á uppvaxtarárunum í suðurríkjum Bandaríkjanna voru ríkar kröfur gerðar til þess hvernig hún ætti að haga sér og sínu lífi. Þegar hún fann loks frelsið til þess að vera hún sjálf blómstraði hún, í hamingjusömu hjónabandi, heimavinnandi húsmóðir, sem naut þess að sinna syni sínum. „Ég gat lifað og verið frjáls. Það var frábært á meðan það entist.“

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Af frændhygli lítilla spámanna

Trump vildi einfaldlega vera sá sem réði því hvað mátti segja og hvað mátti ekki segja. Hann drýgir nú sömu syndir og hann sakaði „woke“-riddara um að fremja.

Viðtal

Þakklátur fyrir að vera á lífi

Það sem ég hef lært

Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir

Mér rennur blóðið til skyldunnar

Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir segir að stærsta lexía lífs síns sé líklega að uppgötva um miðjan aldur að hún er einhverf. Hún hafi áttað sig á sjálfri sér með hjálp annars einhverfs fólks sem þá hafði þegar olnbogað sig áfram í heimi ráðandi taugagerðar, misst líkamlega, andlega, félagslega og starfstengda heilsu áður en það áttaði sig á sjálfu sér.

Mest lesið í mánuðinum

Fréttir

Sökuð um að hrella minnst níu einstaklinga: „Hann er minn !“

Níu einstaklingar telja sig hafa orðið fyrir barðinu á sama eltihrellinum, 37 ára gamalli konu sem er búsett í Reykjanesbæ.

Fréttir

Sjónarvitni sáu dóttur beita aldraða foreldra miklu ofbeldi

Viðtal

Breytt fæði breytti líðaninni

Kristjana Pálsdóttir og Sigurður Pétur Harðarson ákváðu í vetur að gera breytingar á mataræði sínu en þau áttu bæði við kvilla að stríða eins og háan blóðþrýsting, svefnvanda, voru of þung og fleira mætti telja. Árangurinn hefur ekki látið á sér standa.

Fréttir

Beðið eftir að Íris undirriti nálgunarbann

Íris Helga Jónatansdóttir hefur verið boðið að gangast undir nálgunarbann gagnvart einum manni. Vinur hennar var handtekinn grunaður um að hafa tekið þátt í umsáturseinelti. Gögn benda til þess að hann hafi verið blekktur.

ÚttektKonur til valda

Tóku ekki í hönd hennar því hún var kvenprestur

Guðrún Karls Helgudóttir, biskup Íslands, segist búa að því að önnur kona hafi rutt brautina á undan henni. Hún þekki þó vel mismunandi viðmót fólks gagnvart kven- og karlprestum. Þegar hún vígðist í Svíþjóð hélt stór hópur því fram að prestvígsla kvenna væri lygi.

Rannsókn

Sælukot hagnast um tugi milljóna en starfsfólk og foreldrar lýsa skorti

Einkarekni leikskólinn Sælukot, sem hefur fengið milljarð króna í opinber framlög síðasta áratug, hefur hagnast vel og nýtt peningana til að kaupa fasteignir fyrir stjórnarformanninn. Stjórnendur leikskólans segja markmiðið vera að ávaxta rekstrarafgang, en fyrrverandi starfsmenn og foreldrar nemenda kvarta undan langvarandi skorti. Skólanum var nýlega lokað tímabundið vegna óþrifnaðar og meindýra.