Siðanefnd Alþingis telur ekki að ummæli Önnu Kolbrúnar Árnadóttur, þingmanns Miðflokksins, um Freyju Haraldsdóttur hafi brotið gegn siðareglum Alþingis.

Á upptökum af samtali þingmanna Miðflokksins á Klaustri bar má heyra Önnu Kolbrúnu kalla hana „Freyju eyju“. Freyja, sem áður var varaþingmaður Bjartrar framtíðar, fæddist með sjaldgæfan beinasjúkdóm sem veldur því að bein hennar eru stökk og brotna auðveldlega og þarf hún af þeim sökum að nota hjólastól. 

Í áliti siðanefndar, sem Morgunblaðið birti í heild sinni í dag, kemur fram að Anna Kolbrún hafi að mestu staðið fyrir utan umræðurnar á Klaustri bar. „Ummæli hennar, eins og þau eru afmörkuð af hálfu forsætisnefndar, gefa ekki til kynna að hún hafi ætlað sér að tala niður til fatlaðs fólks almennt. Hún grípur hins vegar inn í umræðurnar með uppnefni á tilteknum stjórnmálamanni,“ segir í álitinu.

Siðanefnd telur ekki augljóst að uppnefnið hafi verið góðlátlegt, heldur vísi til líkamlegs ástands Freyju Haraldsdóttur vegna sjúkdóms hennar. „Siðanefnd telur að ummæli Önnu Kolbrúnar Árnadóttur kunni að þessu leyti að falla undir þær skorður sem forsætisnefnd nefnir í afmörkun sinni, að siðareglur setji alþingismönnum í umfjöllun þeirra um pólitíska samherja og andstæðinga,“ segir í álitinu.

„Ummæli af þessum toga geta þannig skaðað ímynd Alþingis. Það verður þó ekki fram hjá því litið að erfitt er að slá þessu föstu. Í ljósi afmörkunar forsætisnefndar og hversu takmarkaðar upplýsingar liggja til grundvallar þessum ummælum telur siðanefnd rétt að Anna Kolbrún Árnadóttir njóti vafans að þessu leyti.“

Orðalagið tengdist veggstubbi

„Allur málatilbúnaður þessa máls hefur verið mjög sérstakur og virðist rekinn af sérstaklega miklum þrótti af forseta Alþingis svo ekki er annað hægt að álykta sem svo en að forseti Alþingis sé á persónulegri pólitískri vegferð,“ skrifar Anna Kolbrún í svari sínu til nefndarinnar og vísar þar til Steingríms J. Sigfússonar, forseta Alþingis.

Steingrímur J. Sigfússon

Anna Kolbrún segist hafa hringt í Freyju í kjölfar birtingar frétta um samræðurnar til þess að biðja hana afsökunar. Freyja hafi valið að svara henni ekki. Bendir hún á að ummælin eigi sér aðrar rætur en hvað varðar sjúkdóm Freyju og snúi að starfsaðstöðu Miðflokksins í húsakynnum Alþingis.

„Ég óskaði eftir því við létum fjarlægja veggstubba eða „eyju“ við innganginn sem hindrar mjög aðgengi fatlaðs fólks,“ skrifar Anna Kolbrún. „Bent var á að það væri illmögulegt fyrir okkur að fá heimsókn fólks sem notast þyrfti við hjólastól. Þegar Freyja Haraldsdóttir tók sæti á Alþingi voru gerðar breytingar á ræðustól Alþingis. Ég taldi af sömu ástæðum eðlilegt að gerðar yrðu breytingar á skrifstofuaðstöðunni svo hún yrði öllum aðgengileg. Nefnt var að það væri t.a.m. með öllu ómögulegt fyrir Freyju að koma í heimsókn á skrifstofuna en á þeim tíma hafði hún verið gestur velferðarnefndar, þar sem ég á sæti. Eftir þessa umræðu kallaði einhver hindrunina Freyju eyju.“

„Eftir þessa umræðu kallaði
einhver hindrunina Freyju eyju“

Segir hún aðgengishindrunina stundum hafa verið kallaða þetta í framhaldinu. „Þannig er tilvísunin til komin en alls ekki í háðungarskyni. Orðalagið varð fyrst til vegna krafna minna um að aðgengi að skrifstofuhúsnæði þingsins yrði bætt,“ skrifar Anna Kolbrún. „Tilurð ummæla minna um Freyju Haraldsdóttur áttu því ekki við hana sjálfa heldur urðu þau til í Alþingi í kjölfar þess að breytingar þurfti að gera á húsnæði Alþingis til þess að fatlaðir sem notast við hjólastól gætu haft þar aðgengi.“

Þegar fréttir birtust fyrst af samræðunum á Klaustri íhugaði Anna Kolbrún hins vegar að segja af sér þingmennsku. „Ég á mér engar málsbætur. Ég tek fulla ábyrgð á mínum orðum í þessu. Ég hef eytt töluverðum hluta dagsins í að biðja fólk afsökunar og ég geri það að heilum hug,“ sagði hún við RÚV áður en hún tók ákvörðun.