Þessi grein birtist fyrir rúmlega 4 mánuðum.
Fréttir

Svört skýrsla OECD um menntun Íslendinga

Ís­lend­ing­ar geta bú­ist við að fram­leiðni minnki um 5% vegna versn­andi mennt­un­ar. Sér­stak­lega er var­að við að mennt­un inn­flytj­enda er verri en ann­ars stað­ar.

Svört skýrsla OECD um menntun Íslendinga
Skólastarf OECD gagnrýnir aðalnámskrá og skort á samræmdum prófum. Mynd: Golli
Jón Trausti Reynisson
jontrausti@heimildin.is

Ný skýrsla OECD, Efnahags- og framfarastofnunar Evrópu, um efnahagshorfur á Íslandi dregur mynd af hruni í menntun íslenskra barna sem mun verða þjóðfélaginu dýrkeypt þegar fram í sækir. Fjallað er horfur í íslenska hagkerfinu í dag í nýrri stöðuskýrslussem kemur út á tveggja ára fresti.

Í skýrslunni er sérstaklega lýst áhyggjum af „minnkandi grunnfærni“ íslenskra barna í PISA-könnunum, sem eru samræmd könnarpróf í Evrópu.

„Meira en 40 stiga lækkun á meðaltalseinkunn Íslands í PISA frá 2006 til 2022 gæti dregið úr framleiðni um meira en 5% til lengri tíma litið,“ segir í skýrslunni.

Innflytjendur mun verr staddir

Lélegur árangur í menntun innflytjenda vekur sérstakar áhyggjur skýrsluhöfunda. 

„Munurinn á PISA-einkunnum nemenda með innflytjendabakgrunn og innfæddra nemenda er einn sá mesti á Íslandi innan OECD-ríkjanna. Meira en helmingur innflytjendanemenda skortir lesskilning til að geta haldið áfram í námi eða farið út á vinnumarkað. Aukinn stuðningur við börn innflytjenda, einkum með auknu íslenskunámi, myndi stuðla að betri árangri í skóla og á vinnumarkaði.“

Eitt af því sem OECD varar við er lítil yfirsýn yfir árangur í námi, meðal annars vegna þess að ekki eru til staðar samræmd próf.

„Mikið dreifstýrt skólakerfi Íslands hefur marga kosti, en ríkið hefur takmarkað eftirlit með frammistöðu skóla og nemenda. Samanburðargögn um innleiðingu stefnu og námsframvindu vantar. Innleiðing samræmdra prófa, sem áætluð er, mun hjálpa til við að meta betur árangur nemenda og skóla og styðja markviss inngrip þar sem þeirra er þörf.“

Sömuleiðis er aðalnámskrá gagnrýnd.

„Aðalnámskráin er tiltölulega víðtæk og óskýr. Hún var einfölduð að einhverju leyti árið 2024 sem hluti af innleiðingu Menntastefnu Íslands 2030. Þó gæti aukin áhersla á kjarnagreinar hjálpað til við að efla grunnfærni eins og læsi og stærðfræði. Þar að auki ætti nýtt kerfi samræmdra prófa og mats að vera vel samræmt námskránni.“

OECD mælir meðal annars með kjarabótum fyrir kennara.

„Hærri laun eða viðbótarlaun við erfiðar aðstæður, í tengslum við bætt mat á kennurum, gætu hjálpað til við að laða að hæfari kennara.“

Skýrslu OECD má í heild lesa hér.

Kjósa
14
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • PB
    Peik Bjarnason skrifaði
    29. júní 2025 11:38
    Ég hef aldrei getað skilið hver rökin geta verið fyrir því að það komi hæfari kennarar til starfa ef launin eru há. Er ekki líklegra að metnaður (og þá hæfnin) ráði för þegar launin gera það ekki.
    0
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

„Eiginmaður minn hefur aldrei átt eignarhlut í Skeljungi“
1
Stjórnmál

„Eig­in­mað­ur minn hef­ur aldrei átt eign­ar­hlut í Skelj­ungi“

Hild­ur Björns­dótt­ir, odd­viti Sjálf­stæð­is­flokks í borg­ar­stjórn, fjall­aði ít­rek­að um samn­inga sem vörð­uðu lóð­ir bens­ín­stöðva þrátt fyr­ir að eig­in­mað­ur henn­ar stýrði móð­ur­fé­lagi Skelj­ungs. Lóð­ir bens­ín­stöðva Skelj­ungs hafa síð­an ver­ið seld­ar til tengdra fé­laga fyr­ir vel á ann­an millj­arð króna. Hún seg­ir hæfi sitt aldrei hafa kom­ið til álita.
„Ég veit ekki hvernig ég lifði af“
6
ÚttektTýndu strákarnir

„Ég veit ekki hvernig ég lifði af“

„Mér voru gef­in erf­ið spil og þeg­ar þú kannt ekki leik­inn er flók­ið að spila vel úr þeim,“ seg­ir Arn­ar Smári Lárus­son, sem glímdi við al­var­leg­ar af­leið­ing­ar áfalla og reyndi all­ar leið­ir til þess að deyfa sárs­auk­ann, þar til það var ekki aft­ur snú­ið. „Ég var veik­ur, brot­inn og fannst ég ekki verð­skulda ást.“ Hann árétt­ar mik­il­vægi þess að gef­ast aldrei upp. „Það er alltaf von.“

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Týndu strákarnir – sem fundu leiðina heim
2
Úttekt

Týndu strák­arn­ir – sem fundu leið­ina heim

Á átján ára af­mæl­is­dag­inn vakn­aði Fann­ar Freyr Har­alds­son á neyð­ar­vist­un og fékk lang­þráð frelsi eft­ir að hafa þvælst í gegn­um með­ferð­ar­kerfi rík­is­ins. Hann, Gabrí­el Máni Jóns­son og Arn­ar Smári Lárus­son lýsa reynslu sinni af kerf­inu sem átti að grípa þá sem börn og ung­ling­ar. Tveir þeirra byrj­uðu að sprauta sig í með­ferð, samt sam­mæl­ast þeir um að þessi inn­grip séu lík­leg­asta ástæð­an fyr­ir því að þeir lifðu af. Ekk­ert lang­tíma­úr­ræði er fyr­ir stráka sem stend­ur.
„Eiginmaður minn hefur aldrei átt eignarhlut í Skeljungi“
3
Stjórnmál

„Eig­in­mað­ur minn hef­ur aldrei átt eign­ar­hlut í Skelj­ungi“

Hild­ur Björns­dótt­ir, odd­viti Sjálf­stæð­is­flokks í borg­ar­stjórn, fjall­aði ít­rek­að um samn­inga sem vörð­uðu lóð­ir bens­ín­stöðva þrátt fyr­ir að eig­in­mað­ur henn­ar stýrði móð­ur­fé­lagi Skelj­ungs. Lóð­ir bens­ín­stöðva Skelj­ungs hafa síð­an ver­ið seld­ar til tengdra fé­laga fyr­ir vel á ann­an millj­arð króna. Hún seg­ir hæfi sitt aldrei hafa kom­ið til álita.

Mest lesið í mánuðinum

Týndu strákarnir – sem fundu leiðina heim
4
Úttekt

Týndu strák­arn­ir – sem fundu leið­ina heim

Á átján ára af­mæl­is­dag­inn vakn­aði Fann­ar Freyr Har­alds­son á neyð­ar­vist­un og fékk lang­þráð frelsi eft­ir að hafa þvælst í gegn­um með­ferð­ar­kerfi rík­is­ins. Hann, Gabrí­el Máni Jóns­son og Arn­ar Smári Lárus­son lýsa reynslu sinni af kerf­inu sem átti að grípa þá sem börn og ung­ling­ar. Tveir þeirra byrj­uðu að sprauta sig í með­ferð, samt sam­mæl­ast þeir um að þessi inn­grip séu lík­leg­asta ástæð­an fyr­ir því að þeir lifðu af. Ekk­ert lang­tíma­úr­ræði er fyr­ir stráka sem stend­ur.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

„Ég sprautaði mig í fyrsta skipti í meðferð“
ÚttektTýndu strákarnir

„Ég spraut­aði mig í fyrsta skipti í með­ferð“

Gabrí­el Máni Jóns­son upp­lifði sig alla tíð utangarðs. Hann féll ekki inn í hefð­bund­inn ramma skóla­kerf­is­ins og var snemma tek­inn út úr hópn­um. Djúp­stæð van­líð­an braust út í reiði og hann deyfði sára höfn­un með efn­um. Þar til hann fékk nóg og náði bata. „Ég gat ekki sætt mig við að vera gæ­inn sem ég hafði fyr­ir­lit­ið og hat­að frá barnæsku.“
Baðstaður veldur klofningi í Önundarfirði
InnlentFerðamannalandið Ísland

Bað­stað­ur veld­ur klofn­ingi í Ön­und­ar­firði

Halla Signý Kristjáns­dótt­ir, fyrr­um þing­mað­ur, seg­ir bað­stað við Holts­fjöru munu hafa áhrif á fugla­líf og frið­sæld svæð­is­ins. Baðlón séu fal­leg en dýr: „Er það sem okk­ur vant­ar, alls stað­ar?“ Fram­kvæmdarað­ili seg­ir að bað­stað­ur­inn verði lít­ill og að til­lit hafi ver­ið tek­ið til at­huga­semda í um­sagn­ar­ferli.
„Ég veit ekki hvernig ég lifði af“
ÚttektTýndu strákarnir

„Ég veit ekki hvernig ég lifði af“

„Mér voru gef­in erf­ið spil og þeg­ar þú kannt ekki leik­inn er flók­ið að spila vel úr þeim,“ seg­ir Arn­ar Smári Lárus­son, sem glímdi við al­var­leg­ar af­leið­ing­ar áfalla og reyndi all­ar leið­ir til þess að deyfa sárs­auk­ann, þar til það var ekki aft­ur snú­ið. „Ég var veik­ur, brot­inn og fannst ég ekki verð­skulda ást.“ Hann árétt­ar mik­il­vægi þess að gef­ast aldrei upp. „Það er alltaf von.“

Mest lesið undanfarið ár