Ég er það sem sumir kalla óforbetranlegur fúddí. Matgæðingur af bestu sort eða verstu, eftir hvernig á það er litið. Líf mitt hefur af stórum hluta snúist um ferðalög um ólíka bragðheima og mismunandi menningarheima, gleði, ánægju, fullnægju, svengd og stundum fýlu enda fátt leiðinlegra en að borða vondan mat. Þá set ég mig gjarnan í spor matargagnrýnanda og þusa yfir leiðindunum, sem þó standa oftast stutt yfir. Því það er aldrei langt í næstu máltíð. Mestanpart standa þó spennandi matarminningar upp úr. Tærar himneskar upplifanir, ef maður þorir að prófa og reynir að gleyma leiðindunum.

En ekkert sprettur úr engu. Ég er alin upp af fólki sem hefur mikla ást á mat, hafði nóg að bíta og brenna, og gaf það besta af sér í gegnum mat. Matartungumálið var fagurt, kærleikurinn var eitt af kryddunum og reglulegur kvöldmatartíminn fjörugur. Ég varði dýrmætum stundum með móðurömmu í sveitinni á Seltjarnarnesi og var alltaf vel nærð. Mamma vandaði sig og eldaði eins og amma en bætti við dönsku uppskriftunum, grillinu (pabbi sá reyndar um það) og bakaði heil býsn af dásamlegum kökum. Ilmurinn úr eldhúsinu var svo lokkandi.
Ég man vart eftir mér svangri í æsku nema eftir strangar handboltaæfingar. Amma og mamma sáu um matreiðsluna en voru af og til hundleiðar á eldamennskunni. Það var sögn í því þegar amma svaraði stundum stutt í spuna um hvað væri í matinn; burtflogin hænsni og teiknaðar kartöflur. 

Matreiðsluáhuginn kemur úr móðurættinni en áhuginn á að borða gourmet úr báðum. Ég held að fullyrða megi um flesta úr báðum örmum lífs míns að þeim þyki vondur matur ein af dauðasyndunum. Það á ekki síður við ísfirsku heimsborgarana úr föðurætt.

Með þetta veganesti lagði ég af stað út í lífið en líka byltinguna í bakpokanum. Því líkt og þær voru börn síns tíma var ég afsprengi míns. Bragðheimar opnuðust og fleiri tækifæri til að krydda tilveruna. Í grárri veitingahúsaflórunni og minni gráu tilveru á þessum tíma sem kom til af því að ég hafði fætt andvana barn og var í sorgarferli, uppgötvaði ég Krákuna á horni Laugavegar og Klapparstígs. Einn kynngimagnaðasti veitingarstaður allra tíma. Jónas Kristjánsson, ritstjóri og veitingahúsagagnrýnandi, sagði matseðil Krákunnar frá Mars. Og ég tengdi. Í minni sorg og tómarúmi var ég líka frá Mars. Sat þar löngum stundum með vinkonum. Í hádeginu og á kvöldin. Stundum sama daginn. Og við prófuðum allt á matseðlinum mörgum sinnum. Gestaboð Babette var fært í kvikmyndabúning og vakti stórar tilfinningar og líka kvikmyndir á borð við Kryddlegin hjörtu. Margar bækur og kvikmyndir frá 9. og 10. áratugnum gáfu innsýn í tilfinningaríkan mat sem var mjög frelsandi og við vinkonurnar grétum söltum tárum.

Ung lagði ég í andlegt ferðalag til Indlands. Það var sönn sáluhjálp. Þurfti að hafa talsvert fyrir því að nálgast krydd eftir óhefðbundnum leiðum. Ef einhver fór utan bað ég stundum um að keypt væru hin og þessi undarlegu kryddin. Sem betur fer þekkti ég nokkrar í fluginu. Vinkonur sem höfðu aðgang að veröldinni. Þannig safnaði ég upp þessum ilmandi sterku framandi kryddum. Þau voru ekki alltaf sexí í svona glærum pokum en þegar þau kraumuðu á pönnunni, fylltu öll vit og stundum heilu stigagangana þá fóru englarnir á flug.  Vinir og fjölskylda mættu í mat og nágrannar hnusuðu forvitnir út í loftið.

Það urðu margar hefðir á vegi mínum; grísk, ítölsk, frönsk, mexíkósk, marokkósk matarhefð. Svo nokkur dæmi séu nefnd. Ég gæti fyllt bílskúr með matreiðslubókum en hef þó látið margar af hendi. En alltaf leitaði ég aftur til Indlands, eins og til upprunans. Og vildi skoða meira. Mikil saga og djúpar hefðir kveiktu á forvitninni trekk í trekk. Ég setti líka upp heilsugleraugun. Ekki síst vegna þess að allt þetta hvíta hveiti og allur þessi mjólkurmatur sem ég ólst upp á (t.d. skyrið) fór á endanum mjög illa í mig. Hallgrímur heitinn Magnússon, læknir og frumkvöðull í nútíma heilsuvísindum, var nágranni foreldra minna. Það var sláttur á honum á þessum tíma. Hann var sannur en umdeildur. Ég lagði við hlustir þegar Hallgrímur talaði. Hann sagði til dæmis að mjólk væri fyrir kálfa og benti okkur á að borða meira grænmeti, spá í jurtir og taka magnesíum. Maður lifandi hvað það var nýtt og framandi! Hallgrímur var raunverulegur áhrifavaldur í mínu lífi.

Öll þessi snerting við alvöru mat og ferðalagið í gegnum lifandi matarheima hefur kennt mér að forðast að mestu gjörunninn mat. Orð sem þó var ekki til þá. Ég vil alvöru mat. Koma við ekta hráefni. Gleðjast, snerta, tárast, hlæja, þefa, elska, syrgja, syngja og nærast. Allt sem fylgir áhugaverðum matarkúltúr.

Mér hefur meðal annars lærst á þessu ferðalagi að flokka megi mat sem súran, sætan, saltan, sterkan, beiskan og samandragandi. Ég kann vel að meta þetta ævagamla indverska flokkunarkerfi sem veitti mér innblástur. Ekki síst þegar ég og systir mín fengum óvænt tækifæri til að standa á sviði í skosku hálöndunum í heimsmeistarakeppninni í hafragrautargerð haustið 2017. Okkar sérstaka útgáfa var innblásin af indverski matarhefð að því leyti að brögðin 6 komu öll við sögu. Við hrærðum saman í grautarblöndu af suðaustrinu og norðvestrinu og unnum ekki. En grauturinn var spennandi, vakti athygli og endaði í bók sem kom út í tilefni 25 ára afmælis þeirrar stórkostlegu keppni. Minnug þess að í eldhúsi ömmu og afa vakti yfir mér útsaumsverkið Góður er grauturinn gæskan, var þetta eins og skrifað í skýin.

Leitað inn á við á IndlandiUng lagði Guðrún í andlegt ferðalag til Indlands en þangað fór hún í fyrsta skipti fyrir nokkrum mánuðum. Með henni á myndinni eru Helga Guðrún Gunnarsdóttir og Kristín Guðnadóttir.

Mynd: Úr einkasafni

Að þessu sögðu hef ég á býsna spennandi matarferðalagi fengið að reyna á eigin skinni að matur og tilfinningar eru órjúfanleg heild og samspil sem byggir á mikilli jafnvægislist. Í dag veit ég að sætt gefur ánægju, lífskraft, styrkir vefi og taugakerfið. Salt viðheldur  vökvajafnvægi, örvar meltinguna og kveikir á ástríðum. Hið beiska bragð nærir lifrina, ljáir húðinni líf og gefur einbeitingu. Sterkt örvar blóðrás og meltingu, er hitagefandi og gefur kraft. Súrt bætir matarlyst og meltingu og styrkir dómgreind. Herpandi fæða (sem er þó meira áferð en bragð) eykur skerpu, dregur úr bólgum, græðir magasár og er róandi. Skortur á þessum brögðum hefur líka sínar „afleiðingar“ ef svo má segja. Ef við fáum ekki nægt af sæta bragðinu (sem hefur ekkert með sykur að gera) verðum við ófullnægð, lítið af súru vekur hvatvísi, saltskortur ýtir undir áhugaleysi, án hins sterka bragðs verðum við vanvirk, ónógt af því beiska gerir okkur döpur og sagt er að heilaþoka leggist þungt yfir ef við gleymum því sem er samandragandi frá náttúrunnar hendi. Hvernig má annað vera? 

Ég heimsótti Indland í fyrsta sinn í janúar á þessu ári og var í fimm vikur. Það var líka eins og skrifað í skýin.