Þessi grein birtist fyrir rúmlega 2 mánuðum.

Hollt mataræði lykilatriði að góðri heilsu

Axel F. Sigurðsson, sérfræðingur í hjartalækningum, hefur skoðað tengsl fæðu og lífsstíls við sjúkdóma, einkum hjarta- og æðasjúkdóma. Talað hefur verið um að lífsstílssjúkdómar séu stærsta ógnin við heilsu fólks og heilbrigðiskerfi til næstu áratuga. Axel segir að fólk geti breytt miklu með hollu mataræði og hreyfingu. Félagsleg tengsl séu líka mikilvæg. Hann ráðleggur hreina fæðu til að sporna við kvillum.

23. mars 2025 · 08:00

Ragnheiður Linnet

ritstjorn@heimildin.is

Í dag vilja margir taka ábyrgð á eigin heilsu enda hafa rannsóknir sýnt að það eru lykilþættir sem lúta að heilsu sem eru á ábyrgð fólks eins og mataræði og regluleg hreyfing. Þá er einnig talað um mikilvægi svefns og að forðast of mikla streitu en segja má að þessir þættir styðji hver við annan.

Í skýrslu OECD, Health at a Glance: Europe 2024, sem fjallar um heilsu og heilbrigðisþjónustu segir að ófullnægjandi hreyfing stuðli mjög að þróun hjarta- og æðasjúkdóma, þunglyndis og margra annarra sjúkdóma í ellinni. Aðeins séu um 22% fólks yfir 65 ára sem stundi næga hreyfingu. Þá sé það tilhneiging að offituhlutfall, sem er áhættuþáttur fyrir fjölmarga langvarandi sjúkdóma með vaxandi aldri, sé of hátt.

Hvaða þættir eru það í lífsstíl fólks sem geta aukið hættu á að fá sjúkdóma? „Langvinnir lífsstílssjúkdómar eiga það sameiginlegt að orsakir þeirra má rekja til samspils erfða og lífsstíls. …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Grunnstoðir heilsu

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Lifum á tímum mikilla upplýsinga en aldrei verið óupplýstari

Geir Gunnar Markússon næringarfræðingur segir að aukin tíðni lífsstílssjúkdóma kalli á heilnæmara fæði, meiri hreyfingu, nægan svefn og streituminni lífsstíl. Hann telur að fæða okkar í dag sé að mörgu leyti verri en fyrir um 30 árum og að við höfum flækt mataræðið. Þrátt fyrir mikið magn upplýsinga þá gæti mikillar upplýsingaóreiðu þegar kemur að næringu. Geir Gunnar vill að fólk borði morgunmat til að stuðla að jafnari blóðsykri og orku út daginn en morgunmaturinn er á verulegu undanhaldi.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Fjölskyldan er okkar mesta auðlind

„Við þurfum að sjá gleðina og verðmætin í því að vera með hvert öðru,“ segir Anna María Jónsdóttir geðlæknir um mikilvægi sterkra tengsla. Rannsóknir hafa sýnt að tengslafátækt sé ein mesta ógnin við heilbrigðan tilfinningaþroska og geðheilsu barna.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Breytt fæði breytti líðaninni

Kristjana Pálsdóttir og Sigurður Pétur Harðarson ákváðu í vetur að gera breytingar á mataræði sínu en þau áttu bæði við kvilla að stríða eins og háan blóðþrýsting, svefnvanda, voru of þung og fleira mætti telja. Árangurinn hefur ekki látið á sér standa.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Hreyfing hefur forspárgildi um hvað við getum í framtíðinni

Dr. Hannes Hrafnkelsson heimilislæknir segir hreyfingu nauðsynlegan hluta af þeim lífsstíl sem allir eigi að hafa, einkum ef fólk vill viðhalda sæmilegum lífsgæðum á efri árum, geta ferðast og búið lengur við sjálfstæði. Hann segir hreyfingu geta seinkað sjúkdómum, og jafnvel komið í veg fyrir að fólk fái einhverja þeirra, en leggur áherslu á að hreyfing sé aðeins einn af mörgum þáttum í meðferð margra sjúkdóma og að hún þurfi að vera í rútínu okkar.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Eini Íslendingurinn til að hlaupa maraþon með tvö ígrædd líffæri

Kári Guðmundsson fékk grætt í sig nýra og bris fyrir átta árum. Hann er eini Íslendingurinn sem hefur fengið tvö líffæri og náð að hlaupa heilt og hálf maraþon eftir líffæraígræðsluna og það oftar en einu sinni. Kári hafði í raun mjög lítið hreyft sig í gegnum árin en nú hleypur hann og lyftir til að fá aukið úthald og styrk og segist aldrei hafa verið í betra formi, það sýni allar mælingar.

ViðtalGrunnstoðir heilsu

Það er eitthvað í samfélaginu sem ýtir undir kulnun

Streita er vaxandi vandi í nútímasamfélagi og ekki óalgengt að fólk fari í kulnun. Dr. Ólafur Þór Ævarsson er sjálfstætt starfandi geðlæknir og stofnandi Streituskólans sem er hluti af heildstæðri velferðarþjónustu Heilsuverndar. Hann segir að forvarnir og fræðsla séu mikilvægir þættir til að fólk verði betur meðvitað um eigin heilsu og geti tekið ábyrgð og spornað við streitu en hún getur haft víðtæk áhrif á fólk bæði líkamlega og andlega.

Mest lesið

Fólkið í borginni

Hefur ekki hitt manninn sinn í þrjú ár

Úkraínsk kona flúði til Íslands árið 2022 með fimm ára gömlum syni sínum og hefur ekki hitt eiginmann sinn síðan þá. Hún vonar að Íslendingar haldi áfram að vera kærleiksríkir og hjálpsamir.

Fréttir

Fólki sparkað úr landi fyrir að verja stjórnarskrána

Bandaríkjastjórn bannaði Harvard-háskóla að taka við erlendum nemendum síðastliðinn fimmtudag með nýrri tilskipun en Harvard hefur kært ákvörðunina og segir hana skýrt brot gegn fyrsta viðauka stjórnarskrárinnar um tjáningarfrelsi. Bráðabirgðalögbann hefur verið sett á tilskipunina. „Hægt og rólega erum við að sjá fall Bandaríkjanna," segir Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir, sem er að útskrifast úr háskólanum.

Fréttir

Segir Útlendingastofnun ætla að senda Oscar úr landi eftir helgi

Íslenskur fósturfaðir Oscars Andres Florez Bocanegra, 17 ára drengs frá Kólumbíu sem hefur verið synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi, segir að Útlendingastofnun ætli sér að koma Oscari úr landi eftir helgi.

Aðsent

Kristján Þór Sigurðsson

Íslamófóbía - ótti og andúð gegn múslímum: Hverjir eru múslímar?

Kristján Þór Sigurðsson skrifaði doktorsritgerð sína um samfélag múslima á Íslandi. Hann veltir því upp hvers vegna fólk sem þekkir engan múslíma né hefur þekkingu á íslam sé hrætt við múslíma og hafi andúð á íslam.

Fréttir

Tíu ára drengur lést í Hvítá - Bænastund í kvöld

Banaslys varð í Hvítá í Hrunamannahreppi í gær þegar dráttarvél hafnaði í ánni. Ökumaður dráttarvélarinnar var tíu ára drengur og var hann útskurðaður látinn á vettvangi

Erlent

ESB íhugar að slaka á reglum um flugtafir – neytendur mótmæla

Ef breytingarnar ganga í gegn munu allt að 75 prósent farþega missa rétt sinn til bóta vegna tafa, að sögn regnhlífasamtök neytenda í Evrópu. Flugfélög fagna hins vegar og segja breytingarnar nauðsynlegar til að forðast að þurfa að aflýsa flugi.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Úttekt

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna

Í atvinnuauglýsingum er gjarnan krafist mikilla samskiptahæfileika, jafnvel í störfum þar sem þess ekki er þörf. Þetta getur útilokað fólk, til að mynda einhverfa, sem búa yfir öðrum mikilvægum styrkleikum. Bjarney L. Bjarnadóttir gerði tímamótarannsókn á þessu og leggur áherslu á að atvinnurekendur efli fötlunarsjálfstraust.

Viðtal

Var krabbamein í sýninu?

Bylgja Babýlons uppistandari segir ýmislegt benda til að hún hafi fengið ranga greiningu úr skimun fyrir leghálskrabbameini hjá Krabbameinsfélaginu árið 2018 líkt og fleiri konur. Hún greindist með krabbamein rúmum tveimur árum síðar. „Ég vil bara vita hvort það liggi einhvers staðar sýni úr mér á Íslandi frá árinu 2018 merkt „hreint“ þegar það er í raun og veru krabbamein í því.“

Fólkið í borginni

Hefur ekki hitt manninn sinn í þrjú ár

FréttirSamherjaskjölin

Vonast til að rannsókn á Samherjamáli ljúki í sumar

Rannsókn héraðssaksóknara er á lokametrunum og ætti að klárast að óbreyttu á sumarmánuðum.

Viðtal

John Bolton um Ísland: Ekki láta Trump taka eftir ykkur

Fyrrverandi þjóðaröryggisráðgjafi Donalds Trump varar Ísland við að vekja athygli hans. Hann segir að Ísland eigi að undirbúa sig vel áður en það birtist á radarskjá Trumps – og helst að láta hann eiga heiðurinn af öllu.

Leiðari

Aðalsteinn Kjartansson

Hvernig kem ég börnunum mínum að heiman?

Séreignastefnan sem hefur verið rekin á Íslandi um langt árabil er hægt en örugglega að leysast upp og illa skipulagður leigumarkaður, á forsendum þeirra sem eiga fjárfestingaeignir, er látinn grípa ungt fólk.

Mest lesið í mánuðinum

English

Climeworks’ capture fails to cover its own emissions

The carbon capture company Climeworks only captures a fraction of the CO2 it promises its machines can capture. The company is failing to carbon offset the emissions resulting from its operations – which have grown rapidly in recent years.

Rannsóknir

Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun

Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár.

Aðsent

Ónefnd kona skrifar

Bréf frá brotaþola hópnauðgunar

Ofbeldi gerir ekki greinarmun á þolendum eða gerendum eftir uppruna þeirra. Réttlæti má ekki gera það heldur.

ViðtalHlaupablaðið 2025

Níu lykilatriði um hreyfingu að læknisráði

Kristín Sigurðardóttir læknir veitir forvitnilega innsýn í afgerandi áhrif hreyfingar á líkama okkar og heila. Hún varar við „náttúruleysi“ og að fólk rjúfi tengslin við sig sjálft eða náttúruna.

Allt af létta

Kókómjólk á tilboðsverði af allt öðrum ástæðum

Kókómjólk hefur verið fádæma vinsæl meðal landsmanna í rúmlega hálfa öld og drekka Íslendingar um níu milljónir Kókómjólkurferna árlega. Þeir sem stunduðu njósnir fyrir Björgólf Thor Björgólfsson árið 2012 töldu að það væri tilvalið að fela upptökumyndavél inni í tómri fernu af Kókómjólk.

Fréttir

Lögreglumenn unnu fyrir rannsóknafyrirtæki Lúðvíks

Þrír lögreglumenn þáðu greiðslu frá Laco, öryggis- og rannsóknafyrirtæki Lúðvíks Kristinssonar, sama ár og Lúðvík stundaði njósnir. Störf þeirra virðast þó hafa verið ótengd njósnunum en aðalvarðstjóri í lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu segist hafa unnið eina nótt á hóteli gegn greiðslu.