Guðni Th. Jóhannesson hefur ekki sömu réttindi til eftirlauna og forverar sínir þegar hann lætur af embætti forseta Íslands síðar á þessu ári. Ólíkt fyrri forsetum mun Guðni ekki eiga rétt á því að fá greidd eftirlaun forseta, sem er hlutfall af fullum launum forseta hverju sinni, sex mánuðum eftir að hafa látið af embætti.

Guðni mun þó eiga rétt á því að fá biðlaun í sex mánuði eftir að hann lætur af embætti. Það eru full laun forseta. Að þeim tíma liðnum mun hann þurfa snúa til annarra starfa til þess að afla sér tekna.

Fyrir þessu eru tvær ástæður. Í fyrsta lagi er Guðni aðeins 55 ára gamall og verður hann því yngsti fyrrverandi forseti í sögu lýðveldisins. Að undanskildum Sveini Björnssyni, sem lést í embætti, höfðu allir hinir fyrrverandi forsetar landsins verið komnir á eftirlaunaaldur þegar þeir létu af embætti. 

Í öðru lagi voru umdeild lög um laun forseta Íslands, sem og annara háttsettra embættismanna, frá 2003 felld úr gildi árið 2009. Þessi lög héldu þó gildi sínu gagnvart þáverandi forseta, Ólafi Ragnar Grímssyni og sitjandi hæstaréttardómurum. Guðni verður því fyrsti forsetinn sem breytt lög munu gilda um. 

Þegar Guðni kemst á eftirlaunaaldur mun hann því aðeins eiga rétt á almennum lífeyri í samræmi við þau iðgjöld sem hann hefur greitt í lífeyrissjóð. Enn er óljóst hvað Guðni muni taka sér fyrir hendur þegar hann lætur af embætti. Mörgum þykir líklegt að hann muni snúa sér aftur að fræðistörfum. 

Laun forseta

Í lögum um laun forseta Íslands segir að sá sem kjörinn hefur verið til og gegnt hefur embættinu eigi rétt á eftirlaunum að liðnum þeim sex mánuðum sem hann nýtur biðlauna. Upphaflega þegar lögin voru samþykkt var að ákveðið að laun forseta skyldu vera 2.985.000 krónur á mánuði.

Hins vegar taka launin breytingum 1. júlí ár hvert. Launabreytingin tekur mið af mælingum Hagstofunnar. Heildarlaun forseta eru nú 3.738.652 krónur á mánuði samkvæmt gögnum sem birtar eru á vef stjórnarráðsins. 

Lögbundin fríðindi á hverfandi hveli 

Í lögunum frá 2003, sem voru felld úr gildi eftir hrun, var kveðið á um að forseti eigi rétt á eftirlaunum að sex mánuðum liðnum eftir að hann lætur af embætti. Á þessu sex mánaða tímabili átti forsetinn því að fá greidd biðlaun.

Þar sagði einnig að eftirlaun fyrrverandi forseta skyldu nema 60 prósent af launum forseta eins og þau eru hverju sinni, ef forsetinn hefði eitt kjörtímabil. Ef forseti hefði gegnt embættinu lengur en eitt kjörtímabil áttu eftirlaunin að vera 70 prósent, en 80 prósent ef hann hefði gegnt embættinu lengur en tvö kjörtímabil. 

Fyrir árið 2000 var forseti Íslands skattfrjáls en það var afnumið, meðal annars vegna þess að slík fríðindi þóttu vera tímaskekkja. 

Í launalausu leyfi

Ekki er vitað með vissu hvað Guðni mun taka sér fyrir hendur eftir að hann lætur af embætti. Í viðtali við RÚV sagði Guðmundur Hálfdanarson, prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands, að Guðni gæti gengið aftur til starfa við sagnfræðideild háskólans. 

Skömmu áður en Guðni tók við embætti forseta hafði hann fengið framgang í prófessorsstöðu við sagnfræðideild Háskóla Íslands. Tæknilega séð hafi Guðni því verið í launalausu leyfi frá störfum sínum við háskólann á meðan hann hefur gegnt embætti forseta Íslands.