Þessi grein birtist fyrir rúmlega 6 mánuðum.

Doði og hamskipti Elfar

Með skáld­sög­unni stimpl­ar Þór­dís Helga­dótt­ir sig ræki­lega inn í ís­lenska bók­mennta­senu sem frá­bær­lega fær rit­höf­und­ur, skrif­ar Sal­vör Gull­brá Þór­ar­ins­dótt­ir um skáld­sög­una Armeló.

Doði og hamskipti Elfar
Bók

Armeló

Höfundur Þórdís Helgadóttir
Forlagið
373 blaðsíður
Gefðu umsögn

„Maybe the good girls are only bad girls that’ve never been caught.“ - Úr laginu Angeleyes með Ásdísi Maríu.

Elfur og Birgir eru fangar vestrænna þæginda: Hlutlaus, getulaus og ástríðulaus. Ástríðulaust samþykkir Elfur að fara með Birgi í bílferðalag um meginland Evrópu og ástríðulaust hangir hún á Instagram meðan á keyrslunni stendur. Ástríðulaust stundar parið hornkrána og drekkur bjór í tilraun til að láta tímann líða. Þetta er svona frí þar sem ekkert áhugavert gerist – þangað til Birgir hverfur og skilur Elfi eftir allslausa í óáhugaverðu þorpi einhvers staðar í Evrópu á meðan enn ein hitabylgjan ríður yfir. Svona hljóma upphafskringumstæður Armeló, fyrstu skáldsögu Þórdísar Helgadóttur, sem hefur síðustu ár vakið athygli fyrir smásögur og ljóðabækur, auk þess sem hún er hluti af skáldakollektívinu Svikaskáldum, en bók þeirra, Olía, var tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna árið 2021.

Hvarf Birgis hljómar kannski eins og byrjunin á einu sakamála-podkastinu sem söguhetjan Elfur hlustar svo ákaft á, en með því hefst atburðarás sem gengur í gegnum mörg áhugaverð hamskipti frá því að vera saga um enn eitt íslenska parið sem dauðleiðist með hvort öðru, yfir í innhverfa ferðadagbók um umbreytandi skógargöngu, yfir í Evrópuborgar-rómans og spennusögu af fjárglæfrum nýaldar-útrásarvíkinga.

Eina stundina erum við stödd með Elfi á leiðinlegum vinnudegi í túristabúð í miðbæ Reykjavíkur og þá næstu á götum Prag-borgar með súpermódeli sem fyrir tilviljun er tvífari Elfar. Það er mystík yfir öllu í þessari bók. Sú tilfinning vofir yfir að á næstu síðu komi næsta lag á lauknum í ljós, en laukurinn er endalaus, eins og að standa í speglasal í tívolí, tvistið verður aldrei eins og þú heldur. Án þess að vilja spilla sögunni verður þó að taka fram að gagnrýnandi varð fyrir vonbrigðum með endalok sögunnar, sem kemur ef til vill til af því að sem lesandi vildi ég fylgja þessum persónum lengra en við fengum að gera, svolítið eins og um cliffhanger í spennuþætti hafi verið að ræða. 

Persónusköpun Þórdísar er í alla staði frábær, allt frá samstarfskonum Elfar í túristabúðinni til hins smeðjulega Tibors, lesandi heillast gjörsamlega af þessu fólki í gegnum sögumannsaugu Elfar. Elfur sjálf er týnd og á flótta, og er svo sympatísk akkúrat þess vegna. Lesandi fær smám saman glefsur sem sýna okkur mynd af þessari manneskju sem við ferðumst með í gegnum söguna. 

Við mótumst af því sem við neytum, hvort sem það eru hlaðvörp, bækur eða Instagram, og Elfur er holdgervingur þess í bókinni: hún bærist með vilja annarra, sátt í vilja- og framtaksleysi sínu þar til örlögin grípa í taumana. Hún er óáreiðanlegur sögumaður eigin sögu, enda á flótta frá minningum sínum og lífi. Hún vantreystir sjálfri sér líklega í sama mæli og lesandinn. Tilvera nútímamanneskjunnar er jú einhvern veginn fráleit og Þórdís nær með skrifum sínum og persónusköpun að fanga þessa fráleitu tilveru okkar af mikilli list, þessa þrá til að henda símunum okkar í sjóinn, búa okkur til nýtt líf, líf sem er ævintýralegt, lifandi og skáldlegt en ekki þessi stanslausi doði og leiðindi sem vestrænt þægindalíf verður í sífellt meira mæli. 

Armeló er eins og skógur af ævintýrum sem við eltum Elfi í gegnum, þreifandi fyrir okkur í myrkrinu. Á vendipunkti byrjum við að fá innsýn í huga annarra persóna, og samhliða því byrjar sagan að verða yfirnáttúruleg á mjög áreynslulausan hátt. Niðurstaðan er yfirnáttúruleg og sálræn skáldsaga um  persónurnar sem við veljum að leika og fantasíurnar sem við búum til í flótta frá lífi okkar. Með skáldsögunni stimplar Þórdís Helgadóttir sig rækilega inn í íslenska bókamenntasenu sem frábærlega fær rithöfundur.

Kjósa
6
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Davíð kallar borgarstjórn bjálfa fyrir að taka niður styttuna af Séra Friðriki
4
FréttirSr. Friðrik og drengirnir

Dav­íð kall­ar borg­ar­stjórn bjálfa fyr­ir að taka nið­ur stytt­una af Séra Frið­riki

Rit­stjóri Morg­un­blaðs­ins seg­ir upp­lýs­ing­ar um að Séra Frið­rik Frið­riks­son, stofn­andi KFUM, hafi beitt fjöl­marga drengi kyn­ferð­is­legu áreiti og of­beldi vera „get­gát­ur eins manns“ eft­ir að „ímynd­un­ar­afl hans fór loks í gang eft­ir tæp 75 ár.“ Það að stytta af hon­um hafi ver­ið fjar­lægð sé merki um of­stæki þeirra sem noti hvert tæki­færi til að þykj­ast betra og pen­inga­laus­ara en ann­að fólk.
Steinunn Ólína segist ekki bjóða sig fram gegn Katrínu vegna persónulegrar óvildar
8
Fréttir

Stein­unn Ólína seg­ist ekki bjóða sig fram gegn Katrínu vegna per­sónu­legr­ar óvild­ar

Stein­unn Ólína Þor­steins­dótt­ir sagð­ist í Pressu fara fram fyr­ir hönd þeirra sem upp­lifa valda­leysi gagn­vart stjórn­völd­um. Taldi hún for­seta­kosn­ing­arn­ar vera af­ar póli­tísk­ar að þessu sinni. Þrátt fyr­ir gagn­rýni sína á rík­is­stjórn Katrín­ar Jak­obs­dótt­ur, ít­rek­aði Stein­unn að fram­boð henn­ar væri ekki vegna per­sónu­legra óvild­ar henn­ar í garð Katrínu.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Var dæmdur til dauða fyrir hryðjuverk
3
ViðtalÚkraínustríðið

Var dæmd­ur til dauða fyr­ir hryðju­verk

Bret­inn Shaun Pinner var ný­kom­inn úr löngu sam­bandi og fann fyr­ir lífs­kreppu sem marg­ir á miðj­um aldri upp­lifa. Hans lausn við henni var að fara til Úkraínu og þjálfa her­menn. Pinner var hand­tek­inn, stung­inn og pynt­að­ur af Rúss­um en var svo hluti af stór­um fanga­skipt­um sem áttu sér stað milli stríð­andi fylk­inga í sept­em­ber 2022. Ósk­ar Hall­gríms­son ræddi við Pinner.
Örlæti Haraldar kostar ríkissjóð yfir hálfan milljarð
7
Afhjúpun

Ör­læti Har­ald­ar kost­ar rík­is­sjóð yf­ir hálf­an millj­arð

Rík­is­sjóð­ur sit­ur uppi með yf­ir 500 millj­óna króna reikn­ing eft­ir að Har­ald­ur Johann­essen, fyrr­ver­andi rík­is­lög­reglu­stjóri, hækk­aði líf­eyr­is­rétt­indi út­val­inna und­ir­manna sinna um helm­ing, án þess að hafa til þess heim­ild. Þetta er nið­ur­staða meiri­hluta Hæsta­rétt­ar sem kall­ar verk Har­ald­ar „ör­læt­is­gjörn­ing“. Stór hluti þess­ara und­ir­manna Har­ald­ar skrif­aði und­ir op­in­bera stuðn­ings­yf­ir­lýs­ingu við hann stuttu síð­ar. Samn­ing­arn­ir standa samt því und­ir­menn­irn­ir vissu ekki bet­ur en að Har­ald­ur mætti gera þá. Um­mæli tveggja ráð­herra hafi styrkt þá trú þeirra.
Þórður Snær Júlíusson
10
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Dýr­asta kosn­ingalof­orð Ís­lands­sög­unn­ar

Ár­ið 2003 lof­aði Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn 90 pró­sent lán­um til hús­næð­is­kaupa svo börn gætu flutt úr for­eldra­hús­um. Rík­is­ábyrgð var á fjár­mögn­un lán­anna. Nú, tveim­ur ára­tug­um síð­ar, stend­ur rík­is­sjóð­ur frammi fyr­ir því að vera að tapa að nokkr­um millj­örð­um króna á mán­uði vegna þess­ara lof­orða og það hef­ur aldrei ver­ið erf­ið­ara fyr­ir ungt fólk að kom­ast í eig­ið hús­næði.

Mest lesið í mánuðinum

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár
1
ViðtalFatlað fólk beitt nauðung

Læst­ur inni í íbúð­inni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarna­son bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á veg­um Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Hann bank­aði oft ít­rek­að og grét áð­ur en starfs­fólk opn­aði fyr­ir hon­um. Móð­ir hans gerði end­ur­tekn­ar at­huga­semd­ir við að hann væri læst­ur inni og seg­ir son sinn hafa ver­ið van­rækt­an. Fyrr á þessu ári greip hún til þess ör­þrifa­ráðs að flytja hann bú­ferl­um í ann­an lands­hluta til að fá mann­sæm­andi að­bún­að fyr­ir hann. Mál Sveins varp­ar ljósi á al­var­leg­ar brota­lam­ir í þjón­ustu við fatl­að fólk á Ís­landi og sýn­ir hvernig mann­rétt­indi hafa ver­ið virt að vett­ugi ár­um sam­an.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
3
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
7
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.
Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu
8
Fréttir

Hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún fékk 20 millj­arða frá ís­lenska rík­inu

Frá ár­inu 2009 hef­ur hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún feng­ið tæp­lega 20 millj­arða króna frá ís­lenskra rík­inu. Um 90 pró­sent af tekj­um Sól­túns koma frá rík­inu. Eig­end­urn­ir hafa tek­ið á þriðja millj­arð króna út úr rekstr­in­um með því að selja fast­eign­ir og lóð­ir og lækka hluta­fé fyr­ir­tæk­is­ins. All­ur rekst­ur­inn bygg­ir hins veg­ar á um­deild­um samn­ingi við ís­lenska rík­ið sem gerð­ur var ár­ið 2000.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár