„Þú ert stödd inni í Svigrúmi, Sensory Space, sem að við settum upp á Hinsegin dögum til að auka aðgengi skynsegin fólks og fólks með skynúrvinnsluvanda, eða í rauninni allra sem þurfa smá pásu, að hátíðarhöldunum,“ segir Móberg Ordal, eitt af þeim sem komu að hönnun Svigrúms sem er opið í Pride Center í Iðnó yfir Hinsegin daga.
Skynsegin fólk, sem á ensku kallast neurodivergent, er til að mynda þau sem eru með einhverfu, ADHD eða kvíðaraskanir. Rýmið er þó öllum opið og ekkert þarf að útskýra af hverju fólk vill nýta sér það.
Mannmergð, hávaði og annað áreiti verður einfaldlega sumum um of og þá getur verið gott að leita í skynrými sem þetta til að fá smá hvíld og hlaða batteríin.
Hlutlaust og rólegt umhverfi
Svigrúm er á 2. hæð í Iðnó, á hægri hönd þegar gengið er inn í stóra salinn. Í rýminu er dregið úr utanaðkomandi skynáreiti á borð við ljós, hljóð og lykt, til að skapa hlutlaust og rólegt umhverfi sem gerir fólki kleift að slaka á og stilla sig af.
Rýmið er hólfað niður til að hægt sé að vera út af fyrir sig, í því eru þægileg sæti, púðar, teppi og þyngingarteppi sem fólki er velkomið að nota. Gluggarnir eru opnir til að halda súrefnisflæði, draga úr lykt og koma í veg fyrir að of heitt verði í rýminu. Á borði við innganginn í rýmið má finna eyrnatappa og heyrnarhlífar, ásamt ýmiskonar fikt-dóti sem nota má til skynörvunar, svokallaðs stimming, meðan fólk er í rýminu.
Hugmyndin kemur frá Taugatjaldinu
Skynrýmið Svigrúm byggir á hugmynd Jaakko Jäntti sem ber heitið Neuro-Tent, eða Taugatjaldið. Það setti hann fyrst upp á finnskri teknótónlistarhátíð fyrir nokkrum árum, í þeim tilgangi að mæta þörfum einhverfra teknóaðdáenda og tónlistarfólks.
Víða í skólum um allan heim er einnig farið að setja upp skynrými sem börn geta leitað í til að erill og áreiti skóladagsins verði þeim ekki um megn. En fullorðið fólk þarf oft líka hvíld.
Jaakko er vinur Kaamos Metsikkö sem einnig kom að hönnuninni í Iðnó. Kaamos segir þau hafa getað litið til Taugatjaldsins sem fyrirmyndar og það hafi verið hjálplegt. Þau séu einnig þakklát fyrir að hafa fengið aðgang að þessu herbergi á vegum Hinsegin daga.
„Þetta snýst ekki um það heldur jöfn tækifæri, og það er það sem þetta Svigrúm gefur“
Móberg segir skynrýmið hafa verið merkilega vel sótt. „Við vissum ekki alveg við hverju var að búast, hvort við ættum að gera ráð fyrir traffík allan daginn en kannski að enginn kæmi. Við hugsuðum að það eru táknmálstúlkar hér á öllum viðburðum og það eru rampar fyrir aðgengi, og það eru ekkert alltaf einhverjir sem þurfa rampinn eða þurfa táknmálstúlkinn en þetta snýst ekki um það heldur jöfn tækifæri, og það er það sem þetta Svigrúm gefur,“ segir Móberg.
Vonar að skynrými séu framtíðin
María Logn Kristínar- Ólafsdóttir segir Svigrúm hugsað sem hvíldarrými. „Þannig að það sem er mikið af frammi reynum við að hafa lítið af hér inni, þannig að við erum ekki með diskókúlur og ekki með háværa tónlist, og reynum að vera með þögn,“ segir hún. Raunar eru gerðar undantekningar fyrir einmitt þetta viðtal því dregið var eilítið frá gluggunum og gerð undanþága frá þagnarreglunni.
Hún segir að það einfaldlega að boðið sé upp á skynrými á viðburðum geti orðið til þess að fólk mæti sem annars hefði ekki treyst sér til þess. Kannski þurfi viðkomandi ekki að nýta rýmið, en það veiti hugarró að einfaldlega vita af því.
Svigrúm verður opið á meðan hátíðardagskrá Hinsegin daga stendur yfir, og gera þau ráð fyrir að loka annað hvort á laugardagskvöld eða að morgni sunnudags. „Þá eru hvort eð er allir heima að hvíla sig,“ segir Móberg.
Spurt hvort skynrými sem þetta á viðburðum séu framtíðin segir hán: „Við vonum að þetta verði normið, rétt eins og táknmálstúlkar og rampar.“
Athugasemdir