Þessi grein birtist fyrir meira en ári.

Fangelsisdómur og sekt fyrir að breyta málverki

Dansk­ur and­ófs­lista­mað­ur hef­ur ver­ið dæmd­ur til fang­elsis­vist­ar og sekt­ar fyr­ir að breyta lista­verki sem eign­að er Asger Jorn, ein­um þekkt­asta list­mál­ara Dana. Asger Jorn hafði ára­tug­um fyrr skap­að lista­verk­ið með því að mála yf­ir hluta mynd­ar eft­ir ann­an mann.

Fangelsisdómur og sekt fyrir að breyta málverki
Dæmdur Ibi-Pippi Orup Hedegaard hét áður Per Erik. Mynd: Facebook-síða Ibi-Pippi Orup Hedegaard

Um hádegisbil 22. apríl í fyrra uppgötvuðu verðir á Jorn safninu í Silkeborg að einn safngesta var að bera lím á eitt þekktasta verk safnsins „Den forurligende Ælling“. Safngesturinn límdi síðan mynd af sér á hluta verksins og skrifaði síðan nafn sitt, Ibi-Pippi, á málverkið. Ibi-Pippi var handtekin á staðnum og forverðir safnsins hófust þegar handa við að hreinsa verkið. Sú vinna stóð mánuðum saman og þótt límið sem Ibi-Pippi notaði hafi verið mjög sterkt tókst forvörðunum að fjarlægja „viðbótina“ að mestu leyti en hins vegar ekki áritunina. 

Einn þekktasti listmálari Dana  

Asger Jorn er meðal þekktustu listmálara Dana og þekktur víða um heim. Hann fæddist í þorpinu Vejrum á Norðvestur- Jótlandi árið 1914 en ólst upp í Silkeborg. Að loknu fimm ára námi við Kennaraskólann í Silkeborg sneri hann sér að myndlist sem hann starfaði við til æviloka árið 1973. 

Hann hét fullu nafni Asger Oluf Jørgensen en tók árið 1946 upp listamannsnafnið Asger Jorn. Hann dvaldi langdvölum í Frakklandi, Sviss og á Ítalíu. En hafði ætíð sterk tengsl við Silkeborg, sem hann leit á sem sinn heimabæ. Asger Jorn var mjög afkastamikill listamaður en líka ötull safnari. Árið 1953 færði hann Listasafninu í Silkeborg nokkurt safn listverka og við andlát hans 1973 hafði hann gefið safninu 5500 listaverk eftir 140 listamenn víðsvegar að úr heiminum. Árið 2010 var nafni safnsins breytt og heitir nú Museum Jorn, safneignin telur nú um 30 þúsund verk.

Myndirnar af flóamarkaðnum 

Árið 1958 keypti Asger Jorn allmargar myndir, einkum olíumálverk, á flóamarkaði í París en þar var hann þá með vinnustofu. Verkin, sem voru eftir ýmsa lítt þekkta málara, kostuðu lítið. Á vinnustofunni tók Asger Jorn nú til við að breyta verkunum. Það gerði hann með því að mála nýja mynd yfir hluta léreftsins. Þekktust þessara „endurbættu“ mynda eins og listamaðurinn kallaði þær, er „Den Foruroligende Ælling“ sem kannski mætti þýða sem Ískyggilegi, eða áhyggjufulli, andarunginn. Upphaflega málverkið er í raunsæisstíl, lítið hús umlukið trjám, engin mannvera sjáanleg. Hægra megin í myndfletinum er litskrúðugur andarungi í yfirstærð, hann málaði Asger Jorn. Neðst til hægri má sjá tvö nöfn, ekki mjög auðlesin. Annað þeirra er kannski Jorn, hitt líklega Berton. Ískyggilegi andarunginn er meðal allmargra verka sem Asger Jorn „endurbætti“ með þessum hætti og hanga uppi í Museum Jorn í Silkeborg

Ibi-Pippi mætir á staðinn    

Þegar starfsfólk Jorn safnsins mætti til vinnu og opnaði dyr safnsins klukkan 10 að morgni 22. apríl í fyrra bjóst það ekki við að þessi dagur yrði öðruvísi en aðrir dagar. Reytingur af fólki, gestir sem kæmu til að skoða verkin á safninu og um hádegisbil mætti búast við gestum á veitingastaðinn í safninu. Öryggisgæsla hafði alla tíð verið fremur lítil og gestir þurftu ekki að skilja bakpoka eða hliðartöskur eftir í læstum skápum.

Meðal þeirra sem komu á safnið um hádegisbil voru þrjár manneskjur sem hvorki ætluðu sér að skoða verkin né fá sér hressingu á safninu. Þetta fólk tók stefnuna rakleiðis að Ískyggilega andarunganum. Einn þremenninganna dró fram límtúpu og makaði líminu á hluta andarungans, og setti þar síðan mynd af sér. Skrifaði síðan nafnið sitt Ibi- Pippi stórum stöfum neðarlega á hægri hluta myndarinnar. Allt þetta festi einn úr hópnum á myndband og sendi reyndar samtímis út á netið.

Ibi- Pippi gerði ekki tilraun til að flýja af vettvangi og hreyfði engum mótmælum við handtöku. 

Dönsku kennitölulögin

Samkvæmt dönsku lögum bera allir Danir kennitölu. Hún samanstendur af 10 tölustöfum: fæðingardegi, mánuði og ári og síðan fjórum tölustöfum til viðbótar. Hjá körlum er aftasti stafur oddatala en hjá konum slétt tala. 

Sjái maður fjóra öftustu stafina í kennitölunni, til dæmis 3907, veit maður að viðkomandi er karl, samkvæmt dönsku þjóðskránni, ef það eru t.d 2468 þá er það kona. Árið 2014 var lögum breytt og nú gátu karlar og konur óskað eftir að skipta um kyn í þjóðskránni, og þar með fengið nýja kennitölu. Ekki fylgdi þessari lagabreytingu krafa um líkamlegt kynleiðréttingarferli. 

Per Erik varð Ibi-Pippi

Ibi-Pippi er óvenjulegt nafn. Það gildir sömuleiðis um persónuna sem ber það.  

Ibi-Pippi er 45 ára að aldri. Fékk við skírn nafnið Per Erik og fjölskyldunafnið var Orup Hedegaard. Fullt nafn var sem sé Per Erik Orup Hedegaard.

Árið 2015 sótti Per Erik um kynskiptingarskráningu í þjóðskrá. Og fékk þá nýtt nafn, heitir nú Ibi-Pippi Orup Hedegaard. Per Erik, eða Ibi- Pippi fór ekki þá í líkamlegt kynleiðréttingarferli og hefur ekki gert. Þess má geta að fyrir þessa breytingu hafði Per Erik verið tvígiftur og eignast sex börn. 

Skömmu eftir að hafa fengið nýja nafnið fór Ibi-Pippi í sund. Þegar hann kom í búningsklefann hrukku konur sem þar voru við og sögðu að hann hefði greinilega farið klefavillt. Þegar Ibi- Pippi sagðist vera kona, þótt hún liti svona út, kölluðu konurnar á starfsmann. Sá skipaði Ibi- Pippi að fara í karlaklefann en þegar hún neitaði, og sýndi nýja sjúkratryggingakortið, var henni að lokum vísað í búningsklefa ætlaðan fötluðum. „Ég ákvað að fara í sund til að kanna hvernig brugðist yrði við“ sagði Ibi- Pippi síðar í viðtali. 

Dags daglega gengur hún í karlmannsfötum en þegar hún klæðir sig uppá velur hún kvenfatnað. 

Ibi- Pippi hefur árum saman unnið fyrir sér með textaskrifum og gefið út allmargar bækur, sögur og ljóð. Hún hefur einnig tekið þátt í samkundum á vegum hægri hreyfingarinnar Stram Kurs en segir það sem hún gerði á Museum Hjort ekki tengjast þeirri hreyfingu á neinn hátt.  

Viðbótarbreyting  

Ibi- Pippi hefur sagt að með því að líma mynd af sjálfri sér á mynd sem Asger Jorn hafði breytt vildi hún mótmæla því að listamenn, eða hver sem er, geti keypt listaverk og gert það að sínu með því að breyta myndinni og merkja hana síðan eigin nafni. Eins og Asger Jorn hefði gert, og kallað „modifikation“ minni háttar breytingu eða aðlögun. „Það sem ég gerði var viðbótarbreyting og þess vegna merkti ég mér verkið, alveg eins og Asger Jorn gerði“. 

Sekt og fangelsisdómur  

Síðastliðinn mánudag, 13. mars, var Ibi-Pippi, í Bæjarréttinum í Viborg (lægsta dómstigi af þremur) dæmd í 18 mánaða fangelsi og til greiðslu tæpra tveggja milljóna danskra króna (38 milljónir íslenskar). Sektarupphæðin miðast, að sögn dómara, við viðgerðarkostnaðinn á verkinu. Ibi- Pippi hefur áfrýjað niðurstöðunni til Landsréttar en ekki hefur verið tilkynnt hvenær málið verði tekið fyrir þar. Hún sagðist hafa búist við að fá dóm en sér þætti sektin í hærra lagi.

Kvenna- eða karlafangelsi?

Danskir fjölmiðlar hafa fjallað talsvert um þetta sérkennilega mál. Sú spurning hefur líka vaknað, ef dómurinn stendur, hvort Ibi- Pippi skuli afplána í karla- eða kvennafangelsi. Fangelsisyfirvöld svöruðu aðspurð að yfirleitt væri kennitalan látin ráða en vildu að öðru leyti ekki segja neitt um þetta tiltekna mál. Sjálf hefur Ibi- Pippi sagt að verði dómurinn staðfestur í Landsrétti vilji hún afplána í kvennafangelsi. 

Kjósa
6
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

„Mér hefur ekki verið nauðgað“
2
Fréttir

„Mér hef­ur ekki ver­ið nauðg­að“

„... þó að fjór­ar rík­is­stjórn­ir hafi geng­ið úr skugga um að flokka, bæla nið­ur og jafn­vel þurrka út eig­in­lega öll mest af­ger­andi sönn­un­ar­gögn­in tókst þeim ekki að halda lok­inu á sam­ráði og mis­ferli sínu,“ skrif­ar pró­fess­or Nils Melzer sem rann­sak­aði mál Ju­li­an Assange sem sér­stak­ur skýrslu­gjafi fyr­ir Sam­ein­uðu þjóð­irn­ar. Skýrsl­an kom út sem bók.
Örlæti Haraldar kostar ríkissjóð yfir hálfan milljarð
6
Afhjúpun

Ör­læti Har­ald­ar kost­ar rík­is­sjóð yf­ir hálf­an millj­arð

Rík­is­sjóð­ur sit­ur uppi með yf­ir 500 millj­óna króna reikn­ing eft­ir að Har­ald­ur Johann­essen, fyrr­ver­andi rík­is­lög­reglu­stjóri, hækk­aði líf­eyr­is­rétt­indi út­val­inna und­ir­manna sinna um helm­ing, án þess að hafa til þess heim­ild. Þetta er nið­ur­staða meiri­hluta Hæsta­rétt­ar sem kall­ar verk Har­ald­ar „ör­læt­is­gjörn­ing“. Stór hluti þess­ara und­ir­manna Har­ald­ar skrif­aði und­ir op­in­bera stuðn­ings­yf­ir­lýs­ingu við hann stuttu síð­ar. Samn­ing­arn­ir standa samt því und­ir­menn­irn­ir vissu ekki bet­ur en að Har­ald­ur mætti gera þá. Um­mæli tveggja ráð­herra hafi styrkt þá trú þeirra.
Þórður Snær Júlíusson
8
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Dýr­asta kosn­ingalof­orð Ís­lands­sög­unn­ar

Ár­ið 2003 lof­aði Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn 90 pró­sent lán­um til hús­næð­is­kaupa svo börn gætu flutt úr for­eldra­hús­um. Rík­is­ábyrgð var á fjár­mögn­un lán­anna. Nú, tveim­ur ára­tug­um síð­ar, stend­ur rík­is­sjóð­ur frammi fyr­ir því að vera að tapa að nokkr­um millj­örð­um króna á mán­uði vegna þess­ara lof­orða og það hef­ur aldrei ver­ið erf­ið­ara fyr­ir ungt fólk að kom­ast í eig­ið hús­næði.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
2
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.
Var dæmdur til dauða fyrir hryðjuverk
6
ViðtalÚkraínustríðið

Var dæmd­ur til dauða fyr­ir hryðju­verk

Bret­inn Shaun Pinner var ný­kom­inn úr löngu sam­bandi og fann fyr­ir lífs­kreppu sem marg­ir á miðj­um aldri upp­lifa. Hans lausn við henni var að fara til Úkraínu og þjálfa her­menn. Pinner var hand­tek­inn, stung­inn og pynt­að­ur af Rúss­um en var svo hluti af stór­um fanga­skipt­um sem áttu sér stað milli stríð­andi fylk­inga í sept­em­ber 2022. Ósk­ar Hall­gríms­son ræddi við Pinner.
„Það er svo ótrúlega helvíti erfitt að fara frá honum“
8
Viðtal

„Það er svo ótrú­lega hel­víti erfitt að fara frá hon­um“

Krist­inn Hrafns­son ræð­ir stöð­una á mál­um Ju­li­an Assange en um­ræð­an byrj­aði að breyt­ast eft­ir að Nils Melzer, þá­ver­andi skýrslu­gjafi Sam­ein­uðu þjóð­anna, gaf út á bók ár­ið 2022 og lagði áherslu á að eng­inn hef­ur axl­að ábyrgð á stríðs­glæp­um þeim sem Wiki­Leaks af­hjúp­aði á með­an Ju­li­an sæt­ir pynt­ing­um og yf­ir­völd fjög­urra landa hafa marg­brot­ið á hon­um. Bók­in hef­ur haft áhrif, jafn­vel á Joe Biden og Olaf Sholz.
Segir íslenskt kórastarf geta stuðlað að aukinni inngildingu
9
FréttirForsetakosningar 2024

Seg­ir ís­lenskt kór­astarf geta stuðl­að að auk­inni inn­gild­ingu

Halla Hrund Loga­dótt­ir vill hvetja út­lend­inga til að „læra tungu­mál­ið okk­ar í gegn­um söng og ís­lensk­una.“ Halla Hrund seg­ir að við þurf­um að vera að­eins meira skap­andi í því hvernig við nálg­umst við­fangs­efni inn­flytj­enda. Hún var með­al for­setafram­bjóð­enda sem mættu í pall­borð­sum­ræð­ur í síð­asta þætti Pressu.

Mest lesið í mánuðinum

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár
1
ViðtalFatlað fólk beitt nauðung

Læst­ur inni í íbúð­inni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarna­son bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á veg­um Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Hann bank­aði oft ít­rek­að og grét áð­ur en starfs­fólk opn­aði fyr­ir hon­um. Móð­ir hans gerði end­ur­tekn­ar at­huga­semd­ir við að hann væri læst­ur inni og seg­ir son sinn hafa ver­ið van­rækt­an. Fyrr á þessu ári greip hún til þess ör­þrifa­ráðs að flytja hann bú­ferl­um í ann­an lands­hluta til að fá mann­sæm­andi að­bún­að fyr­ir hann. Mál Sveins varp­ar ljósi á al­var­leg­ar brota­lam­ir í þjón­ustu við fatl­að fólk á Ís­landi og sýn­ir hvernig mann­rétt­indi hafa ver­ið virt að vett­ugi ár­um sam­an.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
3
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“
6
ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli fram­an í ein­hver ill­menni án þess að segja neitt“

Jón Gn­arr er kom­inn í for­setafram­boð. Hann seg­ir meiri þörf á gleði og húm­or í lýð­ræð­inu og sam­fé­lag­inu þar sem of­fram­boð sé á leið­ind­um og er sann­færð­ur um að þjóð­in sé að leita sér að mann­eskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætl­ar sér að mýkja freka kall­inn með kær­leik­ann að vopni og lof­ar að vera hvorki of­stopa­mann­eskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hef­ur hann alltaf dreymt um að búa í Garða­bæ.
Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu
8
Fréttir

Hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún fékk 20 millj­arða frá ís­lenska rík­inu

Frá ár­inu 2009 hef­ur hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún feng­ið tæp­lega 20 millj­arða króna frá ís­lenskra rík­inu. Um 90 pró­sent af tekj­um Sól­túns koma frá rík­inu. Eig­end­urn­ir hafa tek­ið á þriðja millj­arð króna út úr rekstr­in­um með því að selja fast­eign­ir og lóð­ir og lækka hluta­fé fyr­ir­tæk­is­ins. All­ur rekst­ur­inn bygg­ir hins veg­ar á um­deild­um samn­ingi við ís­lenska rík­ið sem gerð­ur var ár­ið 2000.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
9
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár

Loka auglýsingu