Erlendir fjölmiðlar hafa fjallað um það sem er talið vera dráp á afar fágætri tegund hvals við Íslandsstrendur. Kristján Loftsson, eigandi og forstjóri Hvals hf., var til viðtals hjá bandarísku fréttaveitunni CNN og hjá breska fjölmiðlinum the Telegraph. Þá er fjallað um málið á BBC, í breska miðlinum the Express þar sem talað er um „óásættanlegan harmleik“. Auk þeirra hafa the Daily Mail, the Scotsman og ýmis dýraverndunarsamtök fjallað um málið.
Þá hafa margir erlendir fjölmiðlar falast eftir viðtali við Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra vegna málsins en hún er stödd þessa dagana í Brussel á fundi NATO-ríkjanna.
Í viðtali við CNN segir Kristján að útgerðarfélagið hafi aldrei veitt steypireyði við Íslandsstrendur síðan þeir voru friðaðir. „Við sjáum þá í sjónum. Þegar þú nálgast steypireyði, þá eru þeir svo frábrugðnir að þú lætur þá vera,“ sagði Kristján.
Stundin fjallaði fyrst um málið í gær. Talið er að afkvæmi steypireyðar og langreyðar hafi verið veitt við Íslandsstrendur og landað í Hvalfirði aðfararnótt síðasta sunnudags. Langreyður og steypireyður er tvær stærstu tegundir dýra í heiminum. Þá hefur ekki verið útilokað að hvalurinn sem veiddur var sé steypireyður en sú tegund hvala hefur verið friðuð við Íslandsstrendur síðan árið 1960. Þá standa ýmis erlendir fræðimenn í þeirri trú að dýrið hafi verið steypireyður.
Í samtali við the Telegraph sagði Kristján að hann væri býsna sannfærður að DNA-prófanir á dýrinu myndu leiða í ljós að um blending væri að ræða.
Kristján fullyrti hins vegar við fréttaveitu CNN að annað hvort hefði verið um að ræða langreyði eða blending sem ekki nýtur verndar samkvæmt íslenskum lögum að sögn Kristjáns. Væri dýrið hins vegar steypireyður þá hefði það verið drepið fyrir mistök.
Adam A. Peck, líffræðiprófessor við Háskólann á Hawaii, er ósammála Kristjáni. Í samtali hans við fréttastofu CNN segir hann að samkvæmt myndum af dýrinu sé um að ræða steypireyð. Peck byggir mat sitt á ýmsum útlitseinkennum sem dýrið hefur sem svipar til eða er eins og hjá steypireyðum.
Dr. Peter Richardson, forstöðumaður hjá Sjávarverndarfélaginu (e.„ Marine Conservation Society“, head of Ocean Recovery) sagði í samtali við the Telegraph að hann stæði í þeirri trú að dýrið væri steypireyður. „Þessi veiði er til skammar. Steypireyðurin, stærsta skepna sem hefur fyrirfundist á jörðinni, er í útrýmingarhættu og vernduð samkvæmt alþjóðlegum samningum,“ sagði Richardson.
Hann skoraði jafnframt fyrir hönd Sjávarverndarfélagsins á bresk stjórnvöld að senda sterk skilaboð til Íslands þar sem drápið yrði fordæmt.
Dr. Philip Clapham, einn fremsti sérfræðingur heimsins í stórhvölum, hjá NOAA vísindamiðstöð sjávarútvegsins í Alaska, er einnig á því að dýrið sé steypireyður. „Ég get ekki útilokað þann möguleika að dýrið sé blendingur en ég sé hins vegar engin útlitseinkenni á dýrinu sem benda til þess,“ sagi Clapham.
Yfir tuttugu hvalir veiddir
Frá því að veiðar hófust á nýjan leik eftir tveggja ára hlé, þann 20. júní síðastliðinn, hefur Hvalur hf. veitt og skotið 22 langreyðar. Haft er eftir Kristjáni Loftssyni, forstjóra Hvals hf, í Morgunblaðinu að mest veiði hefði verið suðvestur af Garðskaga. Heimild er til þess að veiða tæplega 200 langreyðar á þessu ári og sagði Kristján að fyrirætlanir væru um að flytja kjötið til Japan.
Stundin hefur fjallað um viðvarandi taprekstur á hvalveiðiútgerð Kristjáns, en hann hefur ekki viljað svara spurningum Stundarinnar.
Horfur eru á því að ríkisstjórn Íslands þurfi að taka afstöðu til áframhaldandi hvalveiða á næstunni, þar sem reglugerð frá 2014 sem heimilar hvalveiðar við Ísland rennur út á næsta ári. Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra sagði í samtali við Stundina að hún hefði efasemdir um hvalveiðar. Að hennar mati eigi „öll auðlindanýting að vera sjálfbær, umhverfislega, samfélagslega og efnahagslega“ og því sé „lykilatriði að áður en ákvörðun verður tekin um það hvort áfram eigi að heimila veiðar á langreyði, fari fram slíkt mat, þ.e. mat á umhverfislegum, samfélagslegum og efnahagslegum áhrifum hvalveiða.“
Stundin greindi frá því í síðustu viku að föðurbróðir fjármálaráðherra, Bjarna Benediktssonar, formanns Sjálfstæðisflokksins, sé orðinn stjórnarformaður Hvals ehf. Föðurbróðirinn, Einar Sveinsson, á lítinn hlut í Hval hf. í gegnum félag sitt í Lúxemborg. Kristján Þór Júlíusson, sjávarútvegsráðherra, hefur lagst gegn því að hvalveiðistefna Íslands verði endurskoðuð.
Athugasemdir