Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir sagði á opnum fundi í gærkvöldi að Gunnar Smári Egilsson, oddviti Sósíalistaflokksins í Reykjavík norður, yrði afskrifaður úr umræðunni í nágrannalöndunum vegna skoðana hans á stuðningi við Úkraínu í innrásarstríðinu við Rússland.
Á opnum fundi um utanríkismál í gærkvöldi gagnrýndi Gunnar Smári íslensk stjórnvöld og Bjarna Benediktsson forsætisráðherra fyrir að hafa samþykkt áform Norðurlanda um að auka stuðning við Úkraínu. Hann sagði að vel mætti enda stríðið „með friðsamlegum hætti“. Á upptöku af fundinum heyrist fussað og sveiað yfir málflutningi Gunnars Smára.
Hann gagnrýndi að flutt yrði fé „úr grunnkerfum samfélagsins yfir í hernað“ og vísaði til hlutfalls þjóðarframleiðslu sem fer í hernaðarmál. „Nú er krafan tvö prósent, en hún er orðin þrjú prósent og fjögur prósent í mörgum löndum. Þessi krafa mun koma hingað. Á íslenskan mælikvarða er þetta krafa um að 90 milljarðar verði teknir úr grunnkerfunum í samfélaginu okkar og fluttir yfir í hernað til þess að eiga í stríði sem er í grunninn stórveldastríð og má vel enda með friðsamlegum hætti.“
Skoðanir Gunnars Smára á því að hægt sé að enda stríðið hratt eru í samræmi við yfirlýsingar Donalds Trump, nýkjörins forseta Bandaríkjanna, sem fullyrt hefur að hann geti stillt til friðar á einum sólarhring. Óljóst er hins vegar hvernig það sé hægt án þess að ganga að kröfum Rússa, sem réðust inn í Úkraínu í febrúar 2022, og eftirláta þeim það landsvæði Úkraínu sem þeir hafa lýst hluta af Rússlandi.
Gunnar Smári fullyrti í gærkvöldi að stuðningur Íslendingar við Úkraínu væri mesta öryggisógn landsins. „En það virðist vera að þeir sem hafa lagt af stað í þennan leiðangur geti ekki séð að sér. Heldur halda þeir áfram, jafnvel þótt að við horfum fram á það núna að Úkraínumenn séu að horfa á tap á vígvellinum. Samt viljum við halda áfram, samt viljum við auka hernaðarútgjöld.“
Þá lýsir hann andstöðu við stuðning Norðurlanda við aðild Úkraínu að NATÓ, sem úkraínsk stjórnvöld hafa sagt einu leiðina til að fyrirbyggja að Rússar ráðist aftur inn í landið, eftir að friði yrði komið á.
„Norðurlandaráð tilkynnir það að þau séu sammála því, Norðurlandaþjóðirnar, að Úkraína gangi inn í Nató og þar með sé NATÓ komið í stríð við Rússland. Þetta er mesta öryggisógnin sem steðjar að Íslandi.“
Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, varaformaður Sjálfstæðisflokksins og utanríkisráðherra, gagnrýndi Gunnar Smára fyrir sjónarmið hans.
„Ég er aðeins hugsi við að heyra sumt sem kemur fram frá einstaka fulltrúum, þar sem ég held að víðast hvar í nágrannalöndunum myndi afskrifa stjórnmálamenn út úr umræðunum, eða allavega alvarlegri umræðum,“ sagði hún. Þá vísaði hún á bug lýsingum Gunnars Smára á því hvernig stuðningurinn atvikaðist.
„Við erum með plan sem búið er að samþykkja í þinginu, þar sem fjárveitingavaldið sem er lýðræðislega kjörið fólk sem situr á Alþingi, sem er búið að samþykkja stuðning við Úkraínu. Það er ekki Bjarni Benediktsson sem fór til einhvers lands og lofaði einhverjum manni, sem vill til að er forseti Úkraínu, einhverjum tugum milljarða króna í stuðning.“
Þórdís Kolbrún sagði það ekki vera sérstöðu Íslendinga að geta talað fyrir friði. „Við erum friðelskandi fólk eins og allt venjulegt fólk er. Og mér finnst dálítið skrítið hvernig talað er um það. Eins og fólk, þar sem verið er að ýmist myrða þau eða skemma alla krítíska innviði í þeirra landi, eða þurrka út heilu samfélögin, eins og við sjáum á fleiri en einum stað, að þau séu einhvern veginn minna friðelskandi og það hljóti að vera einhverjir annarlegir hagsmunir þar sem þau biðji um eitthvað annað heldur en teppi og plástra.“
Stuðningur við Úkraínu árin 2024 til 2028 var samþykktur í þingsályktunartillögu á Alþingi í apríl síðastliðnum án mótatkvæða. Þar er lögð áhersla á að brot á alþjóðalögum og ógn við fullveldi þjóða sé um leið ógn við beina öryggishagsmuni smáríkja eins og Íslands. Í sameiginlegu áliti utanríkismálanefndar var lögð áhersla á „…að á þeim sviðum sem stefnan nær til verði stuðningur Íslands við Úkraínu hlutfallslega sambærilegur að umfangi við það sem önnur ríki Norðurlanda leggja af mörkum.“
Í yfirlýsingu sem Gunnar Smári hefur gefið frá sér á Facebook vegna umfjöllunarinnar um fundinn segist hann ekki hafa skilið sem svo að Þórdís Kolbrún beindi orðum sínum að honum, nema að afmörkuðu leyti. „Ég heyrði ekki að Þórdís Kolbrún væri að tala til mín þegar hún talaði um menn sem vildu græða á aðstoð við Úkraínumenn eða að stuðningurinn yrði dreginn til baka. Slíkt mátti merkja á tali annarra á fundinum. Hún firrtist hins vegar við þegar ég benti á að þegar Bjarni Benediktsson skrifaði í mars undir varnarsamning við Úkraínu, sem metinn er 25,5 milljarðar króna, hafi ekki legið fyrir samþykki Alþingis. Og enn síður þegar Bjarni tilkynnti við upphaf Norðurlandaþings að stuðningurinn yrði tvöfaldaður, sem ætla má að hækki upphæðina í 51 milljarð króna. Þórdís Kolbrún virðist halda því þarna fram að samþykkt Alþingis um stuðning við Úkraínu heimili þessi fjárútlát. Það tel ég vera rangt. Ég benti líka á að sáralítil umræða færi fram á Alþingi um þessi mikilvægu mál og sagði nauðsynlegt að fram færi sjálfstætt mat á öryggishagsmunum Íslendinga. Það væri ekki gefið að öryggishagsmunir Íslands og Bandaríkjanna færu saman, sérstaklega þegar kæmi að öryggi Evrópu.“
Þetta er önnur lygi, Gunnar Smári sagði aldrei að það væri hægt að enda stríðið "hratt", heldur sagði hann að "vel mætti enda stríðið með friðsamlegum hætti" (eins og kemur fram í tilvitnuninni í sjálfri greininni). Það er ekki sami hluturinn. Hann segir hvergi "hratt".
"Gunnar Smári Egilsson... segir mestu ógn Íslendinga vera að styðja Úkraínumenn gegn innrás Rússa."
"Gunnar Smári fullyrti í gærkvöldi að stuðningur Íslendingar við Úkraínu væri mesta öryggisógn landsins."
Þetta er ekki rétt. Allir frambjóðendur á þessum fundi voru spurðir um "hver væri mesta ógnin sem stafaði að Íslandi", og þegar Gunnar Smári var spurður svaraði hann að það væri "stríðið í Úkraínu" og "sú hervæðing og hernaðarhyggja sem hefur breiðst yfir okkar heimshluta." Þetta kemur skýrt fram í myndbandinu mínu sem deilt er hérna í fréttinni. Ég skil ekki hvernig ritstjórn Heimildinnar tekst að rangtúlka orð Gunnars Smára svona svakalega.
Ritstjórn Heimildarinnar á að skammast sín fyrir að ljúga svona blákalt upp á fólk og stunda áróður fyrir stjórnvöld með því að verja málflutning Þórdísar Kolbrúnar utanríkisráðherra í þessari grein. Ég sem hélt að fjölmiðlar ættu að vera gagnrýnir á stjórnvöld, en ekki öfugt?
https://www.facebook.com/share/p/15muGV1QgS/