Hrólfur Sæmundsson, óperusöngvari og tónskáld, semur um þessar mundir tónlist við óperutexta skrifaðan af gervigreind. „Hugmyndin kviknaði eiginlega í búningsherbergi þegar við vorum nokkrir strákar saman í Madama Butterfly núna í vetur í Íslensku óperunni.“ Í gríni báðu þeir gervigreindina að semja alls konar óperutexta. Það kom þeim á óvart að textinn var alls ekki svo slæmur.
Hrólfur hefur fyrst og fremst verið söngvari hingað til, en langaði nú að helga sig tónsmíðum og varð að láta sér detta spennandi verkefni í hug. „Eftir þetta, þegar við vorum að leika okkur þarna í búningsherberginu með þessa gervigreind, þá datt mér í hug hvort þetta væri ekki svolítið aktúal og spennandi að sjá að hvaða leyti gervigreind gæti gert þetta.“
Hrólfur hafði samband við vin sinn og heimspeking, Sævar Finnbogason. „Sævar hefur stúderað áhrif gervigreindar og kennir kúrs um þetta í háskólanum.“ Þeir félagar höfðu einnig samband við Ramonu Bartsch óperuleikstjóra. Saman ákváðu þau að hrinda hugmyndinni í framkvæmd með styrk frá Tónskáldasjóði og frjálsum framlögum á Karolina fund.
Fjallar um áhrifavalda
Tilgangurinn er að sjá hversu langt gervigreindin, ChatGPT 4, getur gengið í að skapa list. „Í þessu tilfelli er það leiktexti fyrir nútímaóperu,“ segir Hrólfur. Þríeykið setti strangar reglur um það hve miklum upplýsingum Hrólfur mætti mata gervigreindina með þegar hún væri að semja textann. Hann fékk hálftíma til þess að mata hana með upplýsingum.
Fyrst bað Hrólfur gervigreindina um fimm ólíka söguþræði sem gætu virkað fyrir nútímaóperu. „Svo valdi ég einn og bað hana að gera leiktexta út frá honum og ég hafði hálftíma til að hafa áhrif á textann með því að biðja hana að gera hann ljóðrænni, setja meira drama eða bæta við kvartetti.“
Hrólfur reyndi þó að hafa sem minnst áhrif á sköpunarferlið sjálft til þess að öll hugmyndavinnan kæmi frá gervigreindinni, sem var aðeins eina og hálfa mínútu að skrifa heila óperu.
Verkið fjallar um hóp áhrifavalda og lýsir Hrólfur því þannig að aðalpersónan sé milli steins og sleggju með að skilja á milli veruleikans og þess sem er gervi. Þessi hugsmíð gervigreindarinnar er því nokkuð viðeigandi þar sem hún er sjálf gervi, þrátt fyrir að geta búið til eitthvað raunverulegt með hjálp Hrólfs.
Þetta er í fyrsta skipti sem Hrólfur vinnur með vélmenni og segir hann samstarfið hafa gengið vel. „Það kom mér á óvart hversu vel saminn textinn var bragfræðilega og svoleiðis.“
„Það kom mér á óvart hversu vel saminn textinn var bragfræðilega og svoleiðis“
Nú veltur óperan hins vegar alfarið á honum sjálfum en Hrólfur vinnur hörðum höndum að því að semja tónlist við texta gervigreindarinnar. „Ég var einmitt að klára fyrsta atriði í fyrsta þætti núna áðan,“ segir unga tónskáldið glaður í símann.
Ekki er búið að negla niður sýningarstaði fyrir óperuna sem stendur en spenntir lesendur geta hlustað á og séð hana einhvern tímann á næsta ári.
Athugasemdir