„Ég hélt síðastliðið haust, að verkalýðshreyfingin myndi átta sig á því að það að ætla að elta verðbólguna í launahækkunum myndi leiða til vaxtahækkana. Það hlyti að vera alveg skýrt, en þannig fór það nú samt. Jafnvel sumir verkalýðsforingjar, sem voru mjög æstir yfir að geta ekki fengið meira. Nú vilja sömu foringjar halda útifundi til þess að mótmæla afleiðingum gerða sinna.“
Þetta segir Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri í viðtali við Morgunblaðið í dag. Þar er hann að vísa í mótmælafundi sem Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR, hefur staðið fyrir ásamt fleirum undir yfirskriftinni „Rísum upp.“ Næsti slíki fundur er boðaður næstkomandi laugardag. Í kynningu á viðburðinum segir: „Rísum upp gegn aðgerðarleysi stjórnvalda! Rísum upp gegn sjálftöku æðstu embættismanna. Rísum upp gegn stýrirvaxtahækkunum Seðlabankans. Rísum upp gegn dýrtíð og stöðunni á húsnæðismarkaði. Rísum upp gegn óréttlætinu!“
Ásgeir segir að mótmælin snúist um að mótmæla sjálfum sér. Erlendis hafi launþegar að miklu leyti tekið á sig verðbólguna. Hérlendis hins vegar hækkað í takti við hana og hún því ekki gefið eftir. Það hafi leitt til þess að stýrivextir hafi þurft að hækka mikið, en þeir hafa nú hækkað þrettán sinnum í röð og standa í 8,75 prósentum. Ástæða þess að vextir séu helmingi hærri hér en annars staðar sé vegna þess að nafnlaunahækkanir séu helmingi hærri hér en annars staðar.
Það sé þó ekki við verkalýðshreyfinguna sem slíka að sakast. „Það eru frekar viðbrögð verkalýðsforingja við henni sem eru ámælisverð.“ Ásgeir segir Samtök atvinnulífsins líka bera ábyrgð. „Það hefnir sín fyrir þeim líka að gera samninga umfram það sem innistæða er fyrir.“
Formaður VR „ekki stöðugur í skapi“
Í viðtalinu segir Ásgeir að það sé ákveðin meðvirkni í gangi gagnvart verkalýðshreyfingunni og kröfum hennar. „Ríkissáttasemjari var hringjandi hingað til þess að hafa áhrif á Seðlabankann. Við ættum ekki að hækka vexti og helst ekki tjá okkur af því að formaður VR væri ekki stöðugur í skapi og hlypi út af fundum ef hann sæi eitthvað úr Seðlabankanum. Reyndu síðan að fresta vaxtaákvörðunarfundi og svo framvegis. Það er ekkert annað en meðvirkni.“
Seðlabankastjóri telur að verkalýðsforingjar séu frekar tilbúnir til að hlusta á hann nú en í fyrrahaust. „Það sem gerðist síðasta haust var það að sameiningarvettvangur hreyfingarinnar, sem er Alþýðusamband Íslands, varð óvirkur. Þá breyttist þetta í samkeppni einstakra verkalýðsfélaga, sem var erfið staða fyrir alla, bæði þá sem sömdu fyrst og þá sem komu á eftir. Allir þeir sem tóku þátt í þeim leikþætti hljóta að hafa dregið einhvern lærdóm af, ég hef enga trú á öðru. Á Íslandi verða allir að sitja við sama borð í svona ákvörðunum.“
Ásgeir segir Seðlabankann vera, að einhverju leyti, að beita peningastefnunni til þess að bregðast við skorti á stefnumótun annars staðar. „Til dæmis hvað varðar skipulagsmál á höfuðborgarsvæðinu. Að það skuli ekki hafa verið skipulögð ný hverfi í takt við fólksfjölgun, þó nóg sé af byggingarlandi. Eða að það skuli ekki hafa verið hugsað um að það sé ekki gott að láta ferðaþjónustuna njóta skattfríðinda þegar hún vex á þessum ógnarhraða, flytur inn vinnuafl og breytir samfélaginu. Þetta þarf að ræða í stað þess að bregðast með upphrópunum eða pópúlískum skyndilausnum.“
Heldur hann að grímulaus varðstaðan hans um fjármagnseigendur fari fram hjá nokkrum manni?
Rísum upp og mótmælum græðgi stöku elítunnar.