Þessi grein birtist fyrir meira en ári.

Fangelsisdómur og sekt fyrir að breyta málverki

Dansk­ur and­ófs­lista­mað­ur hef­ur ver­ið dæmd­ur til fang­elsis­vist­ar og sekt­ar fyr­ir að breyta lista­verki sem eign­að er Asger Jorn, ein­um þekkt­asta list­mál­ara Dana. Asger Jorn hafði ára­tug­um fyrr skap­að lista­verk­ið með því að mála yf­ir hluta mynd­ar eft­ir ann­an mann.

Fangelsisdómur og sekt fyrir að breyta málverki
Dæmdur Ibi-Pippi Orup Hedegaard hét áður Per Erik. Mynd: Facebook-síða Ibi-Pippi Orup Hedegaard

Um hádegisbil 22. apríl í fyrra uppgötvuðu verðir á Jorn safninu í Silkeborg að einn safngesta var að bera lím á eitt þekktasta verk safnsins „Den forurligende Ælling“. Safngesturinn límdi síðan mynd af sér á hluta verksins og skrifaði síðan nafn sitt, Ibi-Pippi, á málverkið. Ibi-Pippi var handtekin á staðnum og forverðir safnsins hófust þegar handa við að hreinsa verkið. Sú vinna stóð mánuðum saman og þótt límið sem Ibi-Pippi notaði hafi verið mjög sterkt tókst forvörðunum að fjarlægja „viðbótina“ að mestu leyti en hins vegar ekki áritunina. 

Einn þekktasti listmálari Dana  

Asger Jorn er meðal þekktustu listmálara Dana og þekktur víða um heim. Hann fæddist í þorpinu Vejrum á Norðvestur- Jótlandi árið 1914 en ólst upp í Silkeborg. Að loknu fimm ára námi við Kennaraskólann í Silkeborg sneri hann sér að myndlist sem hann starfaði við til æviloka árið 1973. 

Hann hét fullu nafni Asger Oluf Jørgensen en tók árið 1946 upp listamannsnafnið Asger Jorn. Hann dvaldi langdvölum í Frakklandi, Sviss og á Ítalíu. En hafði ætíð sterk tengsl við Silkeborg, sem hann leit á sem sinn heimabæ. Asger Jorn var mjög afkastamikill listamaður en líka ötull safnari. Árið 1953 færði hann Listasafninu í Silkeborg nokkurt safn listverka og við andlát hans 1973 hafði hann gefið safninu 5500 listaverk eftir 140 listamenn víðsvegar að úr heiminum. Árið 2010 var nafni safnsins breytt og heitir nú Museum Jorn, safneignin telur nú um 30 þúsund verk.

Myndirnar af flóamarkaðnum 

Árið 1958 keypti Asger Jorn allmargar myndir, einkum olíumálverk, á flóamarkaði í París en þar var hann þá með vinnustofu. Verkin, sem voru eftir ýmsa lítt þekkta málara, kostuðu lítið. Á vinnustofunni tók Asger Jorn nú til við að breyta verkunum. Það gerði hann með því að mála nýja mynd yfir hluta léreftsins. Þekktust þessara „endurbættu“ mynda eins og listamaðurinn kallaði þær, er „Den Foruroligende Ælling“ sem kannski mætti þýða sem Ískyggilegi, eða áhyggjufulli, andarunginn. Upphaflega málverkið er í raunsæisstíl, lítið hús umlukið trjám, engin mannvera sjáanleg. Hægra megin í myndfletinum er litskrúðugur andarungi í yfirstærð, hann málaði Asger Jorn. Neðst til hægri má sjá tvö nöfn, ekki mjög auðlesin. Annað þeirra er kannski Jorn, hitt líklega Berton. Ískyggilegi andarunginn er meðal allmargra verka sem Asger Jorn „endurbætti“ með þessum hætti og hanga uppi í Museum Jorn í Silkeborg

Ibi-Pippi mætir á staðinn    

Þegar starfsfólk Jorn safnsins mætti til vinnu og opnaði dyr safnsins klukkan 10 að morgni 22. apríl í fyrra bjóst það ekki við að þessi dagur yrði öðruvísi en aðrir dagar. Reytingur af fólki, gestir sem kæmu til að skoða verkin á safninu og um hádegisbil mætti búast við gestum á veitingastaðinn í safninu. Öryggisgæsla hafði alla tíð verið fremur lítil og gestir þurftu ekki að skilja bakpoka eða hliðartöskur eftir í læstum skápum.

Meðal þeirra sem komu á safnið um hádegisbil voru þrjár manneskjur sem hvorki ætluðu sér að skoða verkin né fá sér hressingu á safninu. Þetta fólk tók stefnuna rakleiðis að Ískyggilega andarunganum. Einn þremenninganna dró fram límtúpu og makaði líminu á hluta andarungans, og setti þar síðan mynd af sér. Skrifaði síðan nafnið sitt Ibi- Pippi stórum stöfum neðarlega á hægri hluta myndarinnar. Allt þetta festi einn úr hópnum á myndband og sendi reyndar samtímis út á netið.

Ibi- Pippi gerði ekki tilraun til að flýja af vettvangi og hreyfði engum mótmælum við handtöku. 

Dönsku kennitölulögin

Samkvæmt dönsku lögum bera allir Danir kennitölu. Hún samanstendur af 10 tölustöfum: fæðingardegi, mánuði og ári og síðan fjórum tölustöfum til viðbótar. Hjá körlum er aftasti stafur oddatala en hjá konum slétt tala. 

Sjái maður fjóra öftustu stafina í kennitölunni, til dæmis 3907, veit maður að viðkomandi er karl, samkvæmt dönsku þjóðskránni, ef það eru t.d 2468 þá er það kona. Árið 2014 var lögum breytt og nú gátu karlar og konur óskað eftir að skipta um kyn í þjóðskránni, og þar með fengið nýja kennitölu. Ekki fylgdi þessari lagabreytingu krafa um líkamlegt kynleiðréttingarferli. 

Per Erik varð Ibi-Pippi

Ibi-Pippi er óvenjulegt nafn. Það gildir sömuleiðis um persónuna sem ber það.  

Ibi-Pippi er 45 ára að aldri. Fékk við skírn nafnið Per Erik og fjölskyldunafnið var Orup Hedegaard. Fullt nafn var sem sé Per Erik Orup Hedegaard.

Árið 2015 sótti Per Erik um kynskiptingarskráningu í þjóðskrá. Og fékk þá nýtt nafn, heitir nú Ibi-Pippi Orup Hedegaard. Per Erik, eða Ibi- Pippi fór ekki þá í líkamlegt kynleiðréttingarferli og hefur ekki gert. Þess má geta að fyrir þessa breytingu hafði Per Erik verið tvígiftur og eignast sex börn. 

Skömmu eftir að hafa fengið nýja nafnið fór Ibi-Pippi í sund. Þegar hann kom í búningsklefann hrukku konur sem þar voru við og sögðu að hann hefði greinilega farið klefavillt. Þegar Ibi- Pippi sagðist vera kona, þótt hún liti svona út, kölluðu konurnar á starfsmann. Sá skipaði Ibi- Pippi að fara í karlaklefann en þegar hún neitaði, og sýndi nýja sjúkratryggingakortið, var henni að lokum vísað í búningsklefa ætlaðan fötluðum. „Ég ákvað að fara í sund til að kanna hvernig brugðist yrði við“ sagði Ibi- Pippi síðar í viðtali. 

Dags daglega gengur hún í karlmannsfötum en þegar hún klæðir sig uppá velur hún kvenfatnað. 

Ibi- Pippi hefur árum saman unnið fyrir sér með textaskrifum og gefið út allmargar bækur, sögur og ljóð. Hún hefur einnig tekið þátt í samkundum á vegum hægri hreyfingarinnar Stram Kurs en segir það sem hún gerði á Museum Hjort ekki tengjast þeirri hreyfingu á neinn hátt.  

Viðbótarbreyting  

Ibi- Pippi hefur sagt að með því að líma mynd af sjálfri sér á mynd sem Asger Jorn hafði breytt vildi hún mótmæla því að listamenn, eða hver sem er, geti keypt listaverk og gert það að sínu með því að breyta myndinni og merkja hana síðan eigin nafni. Eins og Asger Jorn hefði gert, og kallað „modifikation“ minni háttar breytingu eða aðlögun. „Það sem ég gerði var viðbótarbreyting og þess vegna merkti ég mér verkið, alveg eins og Asger Jorn gerði“. 

Sekt og fangelsisdómur  

Síðastliðinn mánudag, 13. mars, var Ibi-Pippi, í Bæjarréttinum í Viborg (lægsta dómstigi af þremur) dæmd í 18 mánaða fangelsi og til greiðslu tæpra tveggja milljóna danskra króna (38 milljónir íslenskar). Sektarupphæðin miðast, að sögn dómara, við viðgerðarkostnaðinn á verkinu. Ibi- Pippi hefur áfrýjað niðurstöðunni til Landsréttar en ekki hefur verið tilkynnt hvenær málið verði tekið fyrir þar. Hún sagðist hafa búist við að fá dóm en sér þætti sektin í hærra lagi.

Kvenna- eða karlafangelsi?

Danskir fjölmiðlar hafa fjallað talsvert um þetta sérkennilega mál. Sú spurning hefur líka vaknað, ef dómurinn stendur, hvort Ibi- Pippi skuli afplána í karla- eða kvennafangelsi. Fangelsisyfirvöld svöruðu aðspurð að yfirleitt væri kennitalan látin ráða en vildu að öðru leyti ekki segja neitt um þetta tiltekna mál. Sjálf hefur Ibi- Pippi sagt að verði dómurinn staðfestur í Landsrétti vilji hún afplána í kvennafangelsi. 

Kjósa
6
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Kaup Kviku á Ortus: Kjartan hagnaðist um nærri 200 milljónir sama ár
3
Fréttir

Kaup Kviku á Ort­us: Kjart­an hagn­að­ist um nærri 200 millj­ón­ir sama ár

Einn af þeim al­menn­ings­hluta­fé­lag­ið Kvika keypti hluta­bréf í breska veð­lána­fyr­ir­tæk­inu Ort­us af ár­ið 2022 var fé­lag í eigu fjár­fest­is­ins Kjart­ans Gunn­ars­son­ar, fyrr­ver­andi fram­kvæmda­stjóra Sjálf­stæð­is­flokks­ins. Hann og Ár­mann Þor­valds­son, þá­ver­andi að­stoð­ar­for­stjóri Kviku og nú­ver­andi for­stjóri, eru við­skipta­fé­lag­ar og áttu með­al ann­ars báð­ir hluta­bréf í Ort­us á sama tíma.
Ráðning stjórnanda til MAST vekur athygli: „Ég er fagmaður"
5
FréttirLaxeldi

Ráðn­ing stjórn­anda til MAST vek­ur at­hygli: „Ég er fag­mað­ur"

MAST til­kynnti starfs­mönn­um sín­um um það á mið­viku­dag­inn að bú­ið væri að ráða Þor­leif Ág­ústs­son sem nýj­an sviðs­stjóra yf­ir með­al ann­ars fisk­eld­is­deild­ina hjá stofn­un­ina. Þor­leif­ur hef­ur skrif­að grein­ar þar sem hann tal­ar fyr­ir lax­eldi í sjókví­um. Þor­leif­ur seg­ist vera vís­inda­mað­ur og að hann taki ekki af­stöðu. For­stjóri MAST, Hrönn Jó­hann­es­dótt­ir vill ekki ræða um ráðn­ing­una þeg­ar eft­ir því er leit­að.
Þórður Snær Júlíusson
7
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Hand­bók um leið­ir til að þykj­ast sið­leg­ur ráð­herra

Á Ís­landi er við lýði reglu­verk sem á að koma í veg fyr­ir spill­ingu ráð­herra og auka traust á stjórn­sýslu. Ný­lega var gef­in út hand­bók með út­skýr­ing­um á regl­un­um með raun­hæf­um dæm­um. Raun­veru­leik­inn sýn­ir hins veg­ar að ráð­herr­ar láta þetta ekki hafa áhrif á hegð­un sína. Regl­urn­ar gilda bara þeg­ar það reyn­ir ekki á þær.
Ríkisstjórnin vill gefa kvótann í laxeldinu um aldur og ævi
9
FréttirLaxeldi

Rík­is­stjórn­in vill gefa kvót­ann í lax­eld­inu um ald­ur og ævi

Í frum­varpi mat­væla­ráð­herra um lagar­eldi er kveð­ið á um að lax­eld­is­fyr­ir­tæk­in í land­inu hafi „ótíma­bund­in“ rekstr­ar­leyfi til að stunda sjókvía­eldi í ís­lensk­um fjörð­um. Hing­að til hafa rekstr­ar­leyf­in ver­ið tíma­bund­in í 16 ár. Með þessu ákvæði munu stjórn­völd á Ís­landi ekki geta bann­að sjókvía­eldi án þess að baka sér skaða­bóta­skyldu gagn­vart lax­eld­is­fyr­ir­tækj­un­um.
Kostnaður við árshátíð fram úr skattfrelsi: „Ekki einhver trylltur glamúr“
10
Viðskipti

Kostn­að­ur við árs­há­tíð fram úr skatt­frelsi: „Ekki ein­hver tryllt­ur glamúr“

Kostn­að­ur á hvern starfs­mann við árs­há­tíð Lands­virkj­un­ar fór fram úr skatt­frjáls­um kostn­aði um 34 til 230 þús­und á mann, eft­ir því hvernig á það er lit­ið, og gæti starfs­fólk­ið því þurft að greiða skatt af þeim krón­um. Lands­virkj­un ætl­ar, að sögn upp­lýs­inga­full­trúa, að fara að lög­um og regl­um um skatt­skil en gef­ur ekki uppi hvernig upp­gjör­inu er hátt­að gagn­vart starfs­fólk­inu.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Verðmætin okkar felast líka í að nýta náttúruna“
6
FólkForsetakosningar 2024

„Verð­mæt­in okk­ar fel­ast líka í að nýta nátt­úr­una“

Halla Hrund Loga­dótt­ir vill hafa sömu vök­ulu augu sem hún hef­ur haft sem orku­mála­stjóri og nýta þau, og rödd sína, með sterk­ari hætti í embætti for­seta. Halla Hrund er með stórt nátt­úru­hjarta en verð­mæt­in fel­ast líka í að nýta nátt­úr­una. „Fyr­ir mér felst þetta í jafn­vægi og virð­ingu í sam­skipt­um, við þurf­um ekki að deila svona mik­ið.“
Jón Gnarr segir að ísraelskir landnemar í Palestínu þurfi að hypja sig
8
FréttirForsetakosningar 2024

Jón Gn­arr seg­ir að ísra­elsk­ir land­nem­ar í Palestínu þurfi að hypja sig

Jón Gn­arr lýs­ir yf­ir harðri and­stöðu við stríð­ið í Palestínu í ný­legu við­tali í hlað­varp­inu Vakt­inn. Hann vill taf­ar­laust vopna­hlé, póli­tíska end­ur­nýj­un í Ísra­el og að land­töku­byggð­ir Ísra­els í Palestínu verði lagð­ar nið­ur. „Það þarf bara að jafna þetta við jörðu og segja þessu liði að hypja sig.“
Það er búið að einkavæða hafið og færa örfáum á silfurfati
9
Allt af létta

Það er bú­ið að einka­væða haf­ið og færa ör­fá­um á silf­urfati

Kjart­an Páll Sveins­son, formað­ur Strand­veiði­fé­lags­ins, elsk­ar haf­ið út af líf­inu, eins og hann orð­ar það, og vill ekki að það sé tek­ið af hon­um eða öðr­um Ís­lend­ing­um. Hann seg­ir haf­ið hafa ver­ið tek­ið af þjóð­inni, einka­vætt og fært ör­fá­um á silf­urfati. Hann vill að strand­veiði fái stærri hluta úr pott­in­um og pott­ur­inn fyr­ir aðra en kvótakónga stækki.
Sigríður Hrund greiddi fyrir viðtal á NBC – Verðið trúnaðarmál
10
FréttirForsetakosningar 2024

Sig­ríð­ur Hrund greiddi fyr­ir við­tal á NBC – Verð­ið trún­að­ar­mál

Sig­ríð­ur Hrund Pét­urs­dótt­ur for­setafram­bjóð­andi greiddi ásamt nokkr­um öðr­um kon­um fyr­ir birt­ingu við­tals við hana hjá banda­ríska fjöl­miðl­in­um NBC en verð­ið er trún­að­ar­mál. Hún seg­ist hafa vilj­að grípa tæki­fær­ið til þess að benda á það hve op­ið fram­boðs­ferl­ið er á Ís­landi og til þess að sýna að venju­leg kona gæti boð­ið sig fram til for­seta.

Mest lesið í mánuðinum

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár
1
Viðtal

Læst­ur inni í íbúð­inni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarna­son bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á veg­um Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Hann bank­aði oft ít­rek­að og grét áð­ur en starfs­fólk opn­aði fyr­ir hon­um. Móð­ir hans gerði end­ur­tekn­ar at­huga­semd­ir við að hann væri læst­ur inni og seg­ir son sinn hafa ver­ið van­rækt­an. Fyrr á þessu ári greip hún til þess ör­þrifa­ráðs að flytja hann bú­ferl­um í ann­an lands­hluta til að fá mann­sæm­andi að­bún­að fyr­ir hann. Mál Sveins varp­ar ljósi á al­var­leg­ar brota­lam­ir í þjón­ustu við fatl­að fólk á Ís­landi og sýn­ir hvernig mann­rétt­indi hafa ver­ið virt að vett­ugi ár­um sam­an.
Eina leiðin til að halda lífinu áfram var að koma út
3
ViðtalForsetakosningar 2024

Eina leið­in til að halda líf­inu áfram var að koma út

Bald­ur Þór­halls­son bældi nið­ur eig­in kyn­hneigð frá barns­aldri og fannst hann ekki geta ver­ið hann sjálf­ur. Fyr­ir 28 ár­um tók hann ákvörð­un um að koma út úr skápn­um, það var ekki ann­að í boði ef hann ætl­aði að halda áfram með líf­ið. Nú stefna þeir Fel­ix Bergs­son á Bessastaði. „Við eig­um 28 ára ást­ríkt sam­band að baki og höf­um ekk­ert að fela,“ seg­ir Fel­ix.
Nýjar ógnir blasa við Íslendingum
4
Úttekt

Nýj­ar ógn­ir blasa við Ís­lend­ing­um

Ís­land get­ur orð­ið skot­mark í styrj­öld sem veik­asti hlekk­ur­inn í varn­ar­keðju Vest­ur­landa. Don­ald Trump hafn­ar skuld­bind­ingu Banda­ríkj­anna til að verja NATO-ríki sem borga ekki sinn skerf, en Ís­land er lengst frá því af öll­um. Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir, fyrr­ver­andi ut­an­rík­is­ráð­herra, seg­ir varn­ar­samn­ing­inn við Banda­rík­in hafa „af­skap­lega tak­mark­að gildi“.
„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“
6
ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli fram­an í ein­hver ill­menni án þess að segja neitt“

Jón Gn­arr er kom­inn í for­setafram­boð. Hann seg­ir meiri þörf á gleði og húm­or í lýð­ræð­inu og sam­fé­lag­inu þar sem of­fram­boð sé á leið­ind­um og er sann­færð­ur um að þjóð­in sé að leita sér að mann­eskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætl­ar sér að mýkja freka kall­inn með kær­leik­ann að vopni og lof­ar að vera hvorki of­stopa­mann­eskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hef­ur hann alltaf dreymt um að búa í Garða­bæ.
Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu
7
Fréttir

Hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún fékk 20 millj­arða frá ís­lenska rík­inu

Frá ár­inu 2009 hef­ur hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún feng­ið tæp­lega 20 millj­arða króna frá ís­lenskra rík­inu. Um 90 pró­sent af tekj­um Sól­túns koma frá rík­inu. Eig­end­urn­ir hafa tek­ið á þriðja millj­arð króna út úr rekstr­in­um með því að selja fast­eign­ir og lóð­ir og lækka hluta­fé fyr­ir­tæk­is­ins. All­ur rekst­ur­inn bygg­ir hins veg­ar á um­deild­um samn­ingi við ís­lenska rík­ið sem gerð­ur var ár­ið 2000.
Risar í landbúnaði orðnir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýnist
8
Rannsókn

Ris­ar í land­bún­aði orðn­ir að fríríki og geta stýrt verði eins og þeim sýn­ist

Laga­breyt­ing sem var fyr­ir einu og hálfu ári köll­uð „að­för að neyt­end­um“ var sam­þykkt á Al­þingi í lok síð­ustu viku með at­kvæð­um minni­hluta þing­manna. Um er að ræða af­nám á ólög­mætu sam­ráði stærstu land­bún­að­ar­fyr­ir­tækja lands­ins. Laga­breyt­ing­unni var laum­að inn í frum­varp á loka­metr­um af­greiðslu þess með mik­illi að­komu þeirra sem mest græða á henni.
Halla nú ósammála mörgu sem hún beitti sér fyrir sem framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs
10
FréttirForsetakosningar 2024

Halla nú ósam­mála mörgu sem hún beitti sér fyr­ir sem fram­kvæmda­stjóri Við­skipta­ráðs

Ár­ið 2007 mælti Halla Tóm­as­dótt­ir, sem þá var fram­kvæmda­stjóri Við­skipta­ráðs, fyr­ir breyt­ing­um til þess að Ís­land gæti orð­ið „best í heimi.“ Þar á með­al var að setja á flata og lága skatta, einka­væða há­skóla og heil­brigðis­kerfi, einka­væða nátt­úru­auð­lind­ir og stór­auka ensku­kennslu. Heim­ild­in kann­aði hver við­horf Höllu væru til mála­flokk­anna í dag.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár