Dómsmálaráðuneytið hefur lagt það fyrir Landhelgisgæsluna að hætta rekstri eftirlitsflugvélarinnar TF-SIF og undirbúa söluferli vélarinnar.
Georg Kr. Lárusson forstjóri Landhelgisgæslunnar segir að í ákvörðuninni felist mikil afturför í viðbragðs- og eftirlitsgetu þjóðarinnar, en TF-SIF er eina flugvélin sem Gæslan hefur til umráða.
Ákvörðun dómsmálaráðuneytisins um að stefna skyldi að sölu flugvélarinnar var kynnt Landhelgisgæslunni með bréfi sem barst fyrr í vikunni, samkvæmt tilkynningu frá stofnuninni.
Heimildin hefur óskað eftir svörum frá dómsmálaráðuneytinu um það hvort til standi að bæta upp fyrir þá viðbragðsgetu sem fer með vélinni með einhverjum hætti, en engin svör hafa borist.
TF-SIF er af gerðinni Dash 8 Q 300 og sérhönnuð til eftirlits-, leitar-, björgunar- og sjúkraflugs á Norður-Atlantshafi. Hún kom í flota Landhelgisgæslunnar árið 2009 og var talin auka eftirlitsgetu Gæslunnar, með tilliti til mengunar, fiskveiða og hafíss margfalt, auk þess sem möguleikar til leitar- og björgunar jukust gríðarlega, sérstaklega á hafi úti en einnig á landi.
Í tilkynningu frá Landhelgisgæslunni segir að rekstur stofnunarinnar hafi reynst erfiður á undanförnum mánuðum vegna olíuverðhækkana og meira umfangs sem skýrist m.a. vegna stærra og öflugra varðskips. Auk þess hafi afkoma af þátttöku í verkefnum á vegum Frontex, landamærastofnunar Evrópu, verið verri en búist var við.
„Fjárveitingar til Landhelgisgæslunnar á fjárlögum þessa árs voru auknar um 600 milljónir króna. Það reyndist ekki nóg vegna rekstrarhalla síðasta árs nema gripið yrði til aðgerða sem kæmu niður á lögbundnum hlutverkum og viðbragðsgetu stofnunarinnar,“ segir í tilkynningu Landhelgisgæslunnar, en nú er ljóst að svarið við þessum rekstrarvanda verður að selja TF-SIF.
„Þegar ljóst var að stofnunin fengi ekki frekari fjárframlög tók við samtal við dómsmálaráðuneyti um hvaða leiðir væru færar til að koma fjárhag Landhelgisgæslunnar á réttan kjöl. Enginn góður kostur var í stöðunni og það eru okkur sár vonbrigði að neyðast til að hætta rekstri eftirlitsflugvélarinnar en hún er sérútbúin eftirlits-, björgunar- og sjúkraflugvél og mikilvæg eining í almannavarnakeðju landsins,“ er haft eftir Georg Kr. Lárussyni, forstjóra Landhelgisgæslunnar í tilkynningu stofnunarinnar.
Þar er einnig haft eftir honum að Landhelgigæslan hafi allt frá árinu 1955 gert út flugvél til eftirlits- og björgunarstarfa og að það að selja vélina sé mikil afturför hvað viðbragðs- og eftirlitsgetu varðar.
„TF-SIF er ein af mikilvægustu einingunum í viðbragðskeðju stofnunarinnar og með þessari erfiðu ákvörðun er stórt skarð höggvið í útgerð Landhelgisgæslunnar. Þá teljum við veru flugvélarinnar hér á landi vera brýnt þjóðaröryggismál, sér í lagi í ljósi breyttrar heimsmyndar,“ er haft eftir Georg.
Einungis 38 prósent flugstunda við Ísland á árunum 2018-2020
Ríkisendurskoðun birti fyrir um ári síðan úttekt á rekstri Landhelgisgæslunnar, sem unnin var að beiðni Alþingis.
Á meðal þess sem þótti aðfinnsluvert í rekstri stofnuninnar var það hve mikið TF-SIF hefði verið notuð í leiguverkefnum erlendis, en dregið var saman að 62 prósent heildarflugstunda vélarinnar hefðu verið í leiguverkefnum á erlendri grundu á árunum 2018-2020.
„Leigutekjur vegna Frontex-verkefna hafa komið til móts við kröfu sem gerð hefur verið um öflun rekstrartekna en jafnframt verður að horfa til þess fórnarkostnaðar sem er fólginn í skertri getu stofnunarinnar til að sinna lögbundnum verkefnum sínum. Ríkisendurskoðun telur mikilvægt að TF-SIF verði fyrst og fremst notuð til eftirlits og annarra verkefna hérlendis enda er meginhlutverk Landhelgisgæslunnar að sinna öryggisgæslu, björgun og löggæslu á hafinu við Ísland. Til slíkra starfa var TF-SIF keypt og var það forsendan með fjárheimild Alþingis. Útleiga vélarinnar í svo miklu mæli getur ekki gengið til lengri tíma,“ sagði í úttektinni frá Ríkisendurskoðun.
Athugasemdir (1)