Hagnaður Sjálfstæðisflokksins skýrðist þó ekki af því að flokkurinn fengi ríkulegri framlög frá hinu opinbera í krafti þingstyrks og meiri framlög frá bæði einstaklingum og fyrirtækjum en aðrir stjórnmálaflokkar, sem allt er þó rétt, heldur leikur fasteignaþróunarverkefni flokksins á lóðinni við Valhöll þar lykilrullu.
Í ársreikningi flokksins fyrir árið 2021 kemur fram að flokkurinn hafi fengið rúmar 340 milljónir greiddar fyrir sölu byggingarréttarins, en þær upplýsingar hafði flokkurinn ekki gefið upp áður. Valhöll stendur við Háaleitisbraut 1 og þar er nú unnið að því að reisa annars vegar fimm hæða skrifstofubyggingu og álíka hátt fjölbýlishús með 47 íbúðum.
Ef horft er framhjá tekjunum af sölu byggingarréttarins hefði tap flokksins á árinu 2021 verið meira en allra annarra flokka, eða rúmar 110 milljónir króna.
Ríkisendurskoðun ekki búin að blessa ársreikning Pírata
Ársreikningar allra stjórnmálasamtaka sem eiga sæti á Alþingi, nema Pírata, eru orðnir aðgengilegir á vef Ríkisendurskoðunar, en í tilkynningu sem Ríkisendurskoðun birti í gær sagði að búið væri að birta þá reikninga sem borist hefðu og uppfylltu skilyrði laga um starfsemi stjórnmálasamtaka og leiðbeiningar Ríkisendurskoðunar um reikningshald stjórnmálasamtaka.
Samkvæmt svari sem Heimildin fékk frá ríkisendurskoðanda barst ársreikningur Pírata innan skilafrests, en skila átti ársreikningunum fyrir 1. nóvember.
„Gerðar hafa verið athugasemdir við reikninginn og stjórnmálasamtökin fengið frest til að bæta úr annmörkunum. Sá frestur er ekki liðinn. Ekki er unnt að veita nánari upplýsingar um málið á meðan það er í vinnslu,“ sagði stofnunin í skriflegu svari til Heimildarinnar.
Það virðist því sem eitthvað í ársreikningi Pírata standi í ríkisendurskoðanda, en ársreikningur flokksins er aðgengilegur á vef Pírata, dagsettur 8. september.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem Ríkisendurskoðun gerir athugasemdir við ársreikning flokksins. Ársreikningurinn fyrir árið 2020 skilaði sér seint til stofnunarinnar, auk þess sem Píratar hafa gert ágreining við Ríkisendurskoðun um hvernig skuli tekjufæra framlög til flokksins úr ríkissjóði.
Framsókn var skuldugasta stjórnmálaaflið í lok árs 2021
Heimildin tók saman lykiltölur úr rekstri flokkanna árið 2021. Sérstaða Sjálfstæðisflokksins er mikil hvert sem litið er. Tekjur flokksins námu í heild 708 milljónum árið 2021, eigið féð nam rúmum 1,24 milljörðum í lok ársins og skuldirnar námu alls 465 milljónum króna.
Tekjur Vinstri grænna voru næst mestar eða 160 milljónir króna, en Samfylkingin og Framsóknarflokkurinn voru með litlu lægri tekjur. Tap allra flokka á rekstrarárinu, nema Sjálfstæðisflokks og Sósíalistaflokks, nam á bilinu 27 til 60 milljóna króna.
Mestu fé tapaði Flokkur fólksins, eða rétt rúmum 60 milljónum króna. Flokkurinn hafði þó náð að safna ríkisframlögum síðasta kjörtímabils saman í digran kosningasjóð og átti 33 milljóna króna eigið fé og var svo gott sem skuldlaus undir lok árs 2021
Hið sama verður ekki sagt um suma aðra flokka. Eigið fé Viðreisnar var neikvætt um 34 milljónir við árslok og Framsóknarflokkurinn var með neikvætt eigið fé upp á 26 milljónir króna og skuldaði alls 238 milljónir, þegar allt er saman talið.
Framsóknarmenn geta þó huggað sig við það að flokkurinn stórjók fylgi sitt í kosningunum og þar með framlögin sem flokkurinn fær árlega úr ríkissjóði.
Aðrir flokkar voru með jákvætt eigið fé.
Sósíalistar sóttu 11,5 milljónir til einstaklinga
Sósíalistaflokkurinn bauð fram til Alþingis í öllum kjördæmum. Heildartekjur flokksins árið 2021 námu 18,2 milljónum króna og stærstur hluti þess fjár kom frá einstaklingum, alls 11,5 milljónir króna.
Það þýðir að Sósíalistaflokkurinn sótti meiri framlög til einstaklinga fyrir síðustu kosningar en allir hinir flokkarnir sem ekki eru hluti af fjórflokknum svokallaða.
Sjálfstæðisflokkurinn bar af í framlögum frá einstaklingum, en flokkurinn fékk 47,9 milljóna framlög frá einstaklingum árið 2021, Framsókn 17,2 milljónir og Samfylkingin 14,1 milljón.
Sjálfstæðisflokkurinn fékk einnig hæst framlög frá lögaðilum, 32 milljónir króna, en Framsókn fékk 19,9 milljónir, Viðreisn 10,7 milljónir, Vinstri græn 8 milljónir og Miðflokkurinn 5,8 milljónir. Þrír flokkar, Píratar, Flokkur fólksins og Sósíalistaflokkur.
Framlögin lækka en eru samt enn miklu hærri en fyrir nokkrum árum
Framlög til stjórnmálaflokka voru hækkuð verulega undir lok árs 2017, er tillaga sex flokka sem sæti eiga á Alþingi um að hækka framlag ríkisins til stjórnmálaflokka á árinu 2018 um 127 prósent var samþykkt í fjárlögum. Framlög til stjórnmálaflokka áttu að vera 286 milljónir króna árið 2018, samkvæmt áætlunum, en urðu 648 milljónir króna á því ári.
Allir flokkar nema Píratar og Flokkur fólksins studdu þessa tillögu, sem ætlað var að leysa stjórnmálaflokkana úr fjárhagslegri spennitreyju í kjölfar þess að kosið var til Alþingis tvö ár í röð, 2016 og 2017.
Framlögin til flokkanna voru svo hækkuð enn frekar og á síðasta ári deildust 728,2 milljónir á milli þeirra níu flokka sem fengu nægjanlegt fylgi, eða 2,5 prósent atkvæða, í kosningunum árið 2021.
Áætlanir stjórnvalda gerðu ráð fyrir því að þessi upphæð héldist óbreytt út árið 2024, en ákveðið var lækka upphæðina ögn samkvæmt fjárlagafrumvarpi árs, eða um 36 milljónir á ári. Sú ráðstöfun var einn liður í aðgerðum ríkisstjórnarinnar til að draga úr þenslu.
Flokkarnir munu því skipta á milli sín 692 milljónum króna af almannafé á þessu ári, og ættu flestir ekki að vera á flæðiskeri staddir þrátt fyrir þessa lækkun.
Athugasemdir