Nýtt fagráð Landspítalans hefur sent frá sér sína fyrstu áskorun þar sem bent er á að ofálag á Landspítalanum hafi átt sér stað óháð covid-bylgjunni.
Skorað er á heilbrigðisráðuneytið, fjármálaráðuneytið og framkvæmdastjórn Landspítala „að gera það sem þarf til að heilbrigðiskerfið, með Landspítala í fararbroddi, sé eftirsóttur vinnustaður þar sem veitt sé besta heilbrigðisþjónusta sem völ er á hverju sinni“.
Í áskoruninni er bent á að starfsfólkið búi við margvíslegt óvenjulegt álag, sem tengist bæði covid-faraldrinum og öðrum fyrirliggjandi aðstæðum, og að það grafi jafnframt undan mönnun sem enn auki á álagið.
Þannig sé heilbrigðiskerfið illa í stakk búið til að takast á við covid-vandann, enda hafi í maímánuði „rúmanýting á meðferðarsviði á Landspítala hvergi [verið] undir 96%, þar sem æskileg rúmanýting á bráðasjúkrahúsi er 85%“.
„Að veita heilbrigðisþjónustu í farsótt er flókið og krefjandi. Starfsfólk þarf að vera stöðugt á verði, sýna sveigjanleika og ganga inn í aðstæður þar sem ríkir óvissa. Starfsfólk hefur þurft að vera í íþyngjandi hlífðarbúnaði sem gerir starfið mun erfiðara auk þess sem það kallar á aukin mannafla. Starfsfólk býr jafnframt við áreiti utan vinnu t.d. þegar óskað er eftir auknu vinnuframlagi eða því að starfsfólk búi í einhvers konar sóttvarnakúlu umfram aðra í samfélaginu. Á sama tíma er starfsfólk í sumarfríi, fólk sem er margt búið að standa vaktina í meira en ár, undir gríðarlegu álagi,“ segir í yfirlýsingunni.
Rúmnýting yfir mörkum fyrir covid
Á smitsjúkdómadeild Landspítalans var rúmanýting 99% í maí, en þá lá engu að síður enginn inni á spítalanum vegna Covid-19 faraldursins. „Þegar hún er orðin full þá er Lungnadeild A6 breytt í COVID deild og þar er rúmanýting í maí 101%. Hafa ber í huga að í maí voru það ekki sjúklingar með COVID sem lágu á þessum deildum heldur aðrir sem þurfa sérhæfða þjónustu sem veitt er þarna, þjónustu sem þarf nú að veita á öðrum deildum sem eru flestar með rúmanýtingu yfir 95%.“
Þannig bendir fagráðið á að ekki „þýði að hika lengur“, því stjórnvöld og stjórnendur spítalans þurfi að byggja upp heilbrigðiskerfið allt til að hindra óviðunandi vinnuaðstæður.
„Fagráð Landspítala leggur áherslu á að stjórnvöld, sem og stjórnendur Landspítala, leiti allra leiða við að veita starfsfólki viðunandi vinnuaðstæður t.d. með því að skapa umhverfi þar sem ekki er þörf á að kalla fólk inn úr sumarfríum og að alltaf sé tryggt að ekki sé gengið á réttindi fólks. Til þess að þetta sé hægt þarf að fara í verulega uppbyggingu í heilbrigðiskerfinu öllu. Stofnanir þurfa að vinna þétt saman. Það þýðir ekki að hika lengur, búið er að benda á vandann í mörg ár, nú sem aldrei fyrr er tækifæri til úrbóta.“
Fagráðið var stofnað 1. maí síðastliðinn og er skipað fulltrúum lækna, sjúkraliða, rannsóknarstétta, þjálfunarstétta og viðtalsstétta. Þannig eru læknir, tveir hjúkrunarfræðingar, sjúkraliði, sjúkraþjálfari, sálfræðingur og náttúrufræðingur í fagráðinu. Sex fulltrúanna eru skipaðir af fagstéttum spítalans en sá sjöundi af forstjóra Landspítalans, Páli Matthíassyni.
Fólk koðni niður í starfi
Stundin ræddi við starfólk á Landspítalanum í júnímánuði sem lýsti sumt hvert vinnustaðnum sem hamfarasvæði. „Maður sér fólk bara koðna niður í starfi hérna,“ útskýrði Eysteinn Orri Gunnarsson, sjúkrahúsprestur á Landspítalanum, í samtali við Stundina. „Fólk er á heljarþröm að komast í gegnum daginn sinn og það getur ekki hætt. Það er með fjölskyldur heima og hafa allar sínar skyldur sem lífið býður upp á og lendir svo í því að geta varla unnið en það verður að gera það.“
Deilt um ábyrgðina
Áskorun fagráðsins er beint til fjármálaráðuneytisins, heilbrigðisráðuneytisins og framkvæmdastjórnar Landspítalans, en þetta eru þeir þrír aðilar sem bera opinberlega ábyrgð á starfrækslu spítalans. Skot hafa gengið á milli þessara aðila síðustu daga.
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra sagði í síðustu viku að vandi spítalans yrði ekki eingöngu leystur með fjárframlögum. „Við þurfum að ganga eftir því að afköstin í kerfinu vaxi til samræmis við bætta mönnun og betri fjármögnun.“ Þá sagði hann „auðvitað rosalegt ef við með þennan árangur í bólusetningm stöndum frammi fyrir því að þurfa að grípa til frekari ráðstafana innanlands vegna þessa vanda sem hefur í sjálfu sér ekkert með covid-heimsfaraldurinn að gera heldur bara viðnámsþrótt heilbrigðiskerfisins“.
Páll Matthíasson, forstjóri Landspítalans, sagðist á móti ekki „vita hvað fjármálaráðherra [væri] að tala um“ varðandi skilvirkni: „Vissulega eru ákveðnir veikleikar í heilbrigðiskerfinu, ekki síst í fjármögnun sem er löngu þekkt. Hins vegar varðandi afköst spítalans, við erum að kalla folk úr sumarleyfi og við erum með deildir sem eru 150% setnar. Spítalinn er rekinn á langtum lægra verði en sambærilegir spítalar erlendis þannig ég veit ekki hvað er verið að tala um með afköst.“
Athugasemdir