Þessi færsla er meira en ársgömul.

Barnamálaráðherra vs. dómsmálaráðherra

Barnamálaráðherra vs. dómsmálaráðherra

Forvarnir styðjast við lög og reglugerðir um hvað er leyfilegt og bannað og hvar mörkin liggja. Tilslökun á reglum sem tengjast alkóhóli geta þurrkað út árangur sem hefur fengist með forvörun. Nefna má að í könnun árið 1995 kom fram að 80% tíundu bekkinga höfðu smakkað áfengi. Ný könnun sýnir að 30% tíundu bekkinga hafa smakkað áfengi.

Þessi árangur getur gengið til baka meðal annars vegna þess að ákefð fullorðinna í áfengi virðist vaxa með árunum og hefur farið úr 4,5 lítra árið 1988 í 7,5 á kjaft árið 2021. Einnig eru áform um tilslakanir á Alþingi í þessum málaflokki.

Verst fyrir börn og eldri borgara

Slæm áhrif áfengis á heilsu og hugarstarf eru óumdeild. Það er staðreynd að áfengi er eitur (etanól) sem líkaminn reynir að hafna með því að vekja ógleði og valda uppköstum. Áfengi er verst fyrir börn og eldri borgara og af þeim sökum er takmarkað aðgengi að áfengi góð forvörn, því sú aðgerð dregur úr neyslu.

WHO í Evrópu hefur hvatt ríki til að draga úr heildnotkun áfengis um 10% á næstu tveimur árum með öllum tiltækum ráðum. Hvernig ætlar Ísland að standa að því?

Opinber Lýðheilsustefna og -markmið snúast um að draga úr skaðlegum áhrifum og afleiðingum áfengisdrykkju. En á Alþingi veit hægri höndin ekki hvað sú vinstri gerir í þessum efnum.

Áform um farsæld barna en ekki foreldra

Barnamálaráðherra hefur sett í samráðsgátt áform um gagnasöfnun um farsæld barna á sama tíma og dómsmálaráðherra setur í samráðsgáttina áform um að leggja til afnám banns við heimabruggun.

Barnamálaráðherra vill skapa barnvænt Ísland sem skal byggja á markvissri söfnun gagna. Stjórnvöld vilja hlusta á börn og tala við börn. Svo verður sett fram heildstæð stefna í málefnum barna og unglinga. En dómsmálaráðherra vill ekki að byggja á gögnum í áformum sínum um afnám banns við heimabruggun, hann vísar fremur í það sem heyrst hefur.

Alþjóðleg ritrýnd gögn sýna að ef dregið er úr takmörkunum á aðgengi að alkóhóli þá eykst neyslan og heilsa þjóðarinnar versnar og það þarf væntanlega að hækka skatta í kjölfarið til að styrkja heilbrigðiskerfið. Þetta staðfesta vísindaleg gögn.

Ljóst er að um leið og heimabruggun er leyfð þá fjölgar söluaðilum á brugggræjum og efnum, markaðssetning hefst og þetta breiðist út. Brugg á heimilum barna mun aukast. Börn munu venjast bruggtækjum, tilhlökkun foreldra um hvernig lögunin muni heppnast, hvenær megi smakka og bjóða í veislu. Slysatíðni og heimilisofbeldi mun aukast o.s.frv.

Áform um frumvarp um heimabruggun er í hróplegri andstöðu við áform um frumvarp um farsæld barna. Ekkert lýðheilsumat liggur fyrir um áhrif á heilsu og velsæld, ekki um áhrif á farsæld barna. 

Hverjir eru taldir upp sem helstu hagsmunaaðilar sem eiga að segja skoðun sína á áforum um heimbruggun? Það eru ekki börn eða foreldrar heldur framleiðendur og söluaðilar: Fágun, félag áhugafólks um gerjun, Samtök íslenskra handverksbrugghúsa, Samtök verslunar og þjónustu, Samtök atvinnulífsins, Félag atvinnurekenda, Samtök iðnaðarins, auk Embættis Landlæknis og Neytendasamtökin.

Söfnum heldur gögnum og könnum líðan, velferð og farsæld barna, fáum yfirsýn og tökum svo ákvarðanir út frá mælikvörðum um barnvænt Ísland. Metum stöðuna og spáum svo í hvort ástæða er til að leyfa bruggun bjórs og víns á heimilum.

Önnur áform án gagnasöfnunar

Í endurfluttu frumvarpi (135. mál, lagafrumvarp. 153. löggjafarþing 2022–2023) er lögð til ein lítil breyting á áfengislögum eða að 5. mgr. 6. gr. og 2. mgr. 12. gr. laganna falli brott. Hún snýst um að afnám afgreiðslubanns á frídögum.

Rökin sem færð eru fyrir þessu er að að hjálpa ÁTVR í samkeppni við aðra söluaðila. Vínbúðin fær þá leyfi til að selja vín á sunnudögum og á almennum frídögum landsmanna, rauðum dögum á mánaðatalinu. Tæpir foreldrar geta þá látið undan freistingunni og brugðið sér í ríkið.

Barnvænt Ísland getur ekki leyft sér að slaka á lögum og reglugerðum sem varða heimabrugg og sölu áfengis. Gögn og rannsóknir mæla stórlega gegn því. Eða hvernig ætlar Ísland að draga úr heildnotkun áfengis um 10% á næstu tveimur árum eins og WHO í Evrópu mælir fyrir um?

Fleiri greinar

Að drekka ekki áfengi

Að takmarka aðgengi

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Fleiri færslur frá höfundi

Tilfinningamál fyrir langreyðar

Til­finn­inga­mál fyr­ir lang­reyð­ar

Um­ræða um af­líf­un hvala í land­helgi Ís­lands fór fram í Viku­lok­un­um á Rás 1, laug­ar­dag­inn 13. maí 2023. Þar voru rædd­ar slá­andi nið­ur­stöð­ur í skýrslu Mat­væla­stofn­un­ar um með­ferð á lang­reyð­um, hvort rétt­læt­an­legt væri að veiða hvali með þeim hætti sem gert er. Vel­ferð þeirra er aug­ljós­lega fórn­að fyr­ir óljósa hags­muni en dauða­stríð­ið er oft veru­lega lang­vinnt og sárs­auka­fullt....
Furðulegt frumvarp um áfengislög kolfellur

Furðu­legt frum­varp um áfeng­is­lög kol­fell­ur

Frétta­fyr­ir­sagn­ir um breyt­ing­ar á áfeng­is­lög­um, til að rýmka af­greiðslu­tíma Vín­búða og gefa þeim leyfi til að selja áfengi um helg­ar og á frí­dög­um, eru á þessa leið: „Áfeng­is- og tób­aksversl­un rík­is­ins set­ur sig ekki upp á móti frum­varpi þing­manna Fram­sókn­ar­flokks­ins um rýmri af­greiðslu­tíma vín­búða.“ (RÚV) og „ÁTVR leggst ekki gegn rýmk­un“ (MBL). „Af­nám banns gæti rýmk­að opn­un­ar­tíma...

Ára­móta­heit­in: 3. Að hætta að drekka áfengi

Við ára­mót er vin­sælt að stíga á stokk og strengja þess heit að hætta ein­hverju eða byrja á ein­hverju. Hér er pist­ill handa þeim sem lang­ar til að hætta að drekka áfengi en það er eng­inn skort­ur á ástæð­um og rök­um fyr­ir slíkri ákvörð­un. Alkó­hól er ávana­bind­andi efni og neysl­an er samof­in sam­skipt­um í sam­fé­lag­inu, það telst því tölu­verð áskor­un...
Ábyrgðin á bak við frétt um vínbúð

Ábyrgð­in á bak við frétt um vín­búð

Grein­ing á frétt á jóla­dag um hvernig hægt sé að út­vega sér vín sam­dæg­urs: Frétta­blað­ið birt­ir á vefn­um frétt um vín­búð. Fyr­ir­sögn­in er Einka­rek­in vín­búð op­in um jól­in og birt sunnu­dag­ur­inn 25. des­em­ber 2022 kl. 11.45. Tvær mynd­ir fylgja frétt­inni. Önn­ur er af eig­anda búð­ar­inn­ar með lógói og nafni henn­ar, rit­uðu stór­um stöf­um. Á hinni mynd­inni er texti þar...

Mest lesið á blogginu

Nýtt efni

Varð vitni að handtöku í leigubílstjóramálinu
FréttirÁ vettvangi

Varð vitni að hand­töku í leigu­bíl­stjóra­mál­inu

Í fe­brú­ar var leigu­bíl­stjóri hand­tek­inn, en hann var grun­að­ur um al­var­legt kyn­ferð­is­brot gegn konu sem hafði ver­ið far­þegi í bíl hans. Blaða­mað­ur­inn Jó­hann­es Kr. Kristjáns­son fékk að fylgja lög­reglu eft­ir við rann­sókn máls­ins. En hann varð með­al ann­ars vitni að hand­töku ann­ars sak­born­ings­ins og fékk að sjá meint­an vett­vang glæps­ins.
Á vettvangi með kynferðisbrotadeildinni: Leigubílstjórinn handtekinn
VettvangurÁ vettvangi

Á vett­vangi með kyn­ferð­is­brota­deild­inni: Leigu­bíl­stjór­inn hand­tek­inn

„Halló. Þú þarft að koma með okk­ur,“ seg­ir lög­regl­an við mann sem verð­ur færð­ur á lög­reglu­stöð vegna gruns um kyn­ferð­is­brot. Áð­ur hafði leigu­bíl­stjóri ver­ið hand­tek­inn vegna sama máls. Báð­ir menn­irn­ir eru komn­ir í far­bann. Á vett­vangi er ný hlað­varps­sería þar sem Jó­hann­es Kr. Kristjáns­son fylg­ist með störf­um kyn­ferð­is­brota­deild­ar lög­regl­unn­ar á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Hér er fyrsti þátt­ur.
Dagur Jarðar
Jón Baldur Þorbjörnsson
Aðsent

Jón Baldur Þorbjörnsson

Dag­ur Jarð­ar

Fyr­ir til­stilli sam­tak­anna Earth Day (eart­hday.org), sem stofn­uð voru í Banda­ríkj­un­um ár­ið 1970, er ár­lega hald­ið upp á Dag Jarð­ar þann 22. apríl. Til­gang­ur þess­ara sam­taka er að vernda Jörð­ina, fyrst og fremst fyr­ir ágangi og van­hugs­uð­um að­gerð­um mann­fólks­ins sem á Jörð­inni býr, þess hinu sama sem Jörð­in fæð­ir og klæð­ir. Mögu­lega hef­ur hug­tak­ið “sjálf­bærni” orð­ið til vegna að­gerða þess­ara...
Umsækjandi hjá MAST vill rökstuðning: „Ég er vonsvikinn“
FréttirLaxeldi

Um­sækj­andi hjá MAST vill rök­stuðn­ing: „Ég er von­svik­inn“

Eg­ill Stein­gríms­son dýra­lækn­ir var ann­ar af um­sækj­end­un­um um sviðs­stjórastarf hjá Mat­væla­stofn­un sem með­al ann­ars snýst um eft­ir­lit með lax­eldi. Fiska­líf­eðl­is­fræð­ing­ur­inn Þor­leif­ur Ág­ústs­son var ráð­inn fram yf­ir hann og vakti ráðn­ing­in at­hygli inn­an MAST vegna já­kvæðra skrifa hans um lax­eldi hér á landi.
,,Aðgerðin hafði aldrei verið framkvæmd“
ÚttektStríðið um líkamann

,,Að­gerð­in hafði aldrei ver­ið fram­kvæmd“

Kona sem taldi sig hafa geng­ist und­ir skurð­að­gerð vegna offitu á sjúkra­húsi er­lend­is fékk síð­ar stað­fest af lækni hér­lend­is að að­gerð­in hefði ekki ver­ið fram­kvæmd. Lækn­ir kon­unn­ar seg­ir að maga­spegl­un hafi strax sýnt það. Lög­fræð­ing­ar sjúkra­húss­ins ytra segja þetta af og frá og hót­uðu kon­unni lög­sókn ef hún op­in­ber­aði nafn lækn­is­ins eða sjúkra­húss­ins.
„Ef við ætlum að halda þessu tungumáli lifandi verðum við að skrifa á því“
Viðtal

„Ef við ætl­um að halda þessu tungu­máli lif­andi verð­um við að skrifa á því“

Sig­þrúð­ur Gunn­ars­dótt­ir hef­ur starf­að við bæk­ur síð­an hún var barn og sem rit­stjóri hjá Máli og menn­ingu síð­an út­gáf­an var á Lauga­vegi 18. Fyr­ir rúmu ári síð­an tók hún við sem fram­kvæmda­stjóri For­lags­ins. Hún gjör­þekk­ir heim bóka­út­gáfu sem nú tekst á við flókn­ar áskor­an­ir. Hún ræð­ir áskor­an­ir sem bóka­út­gáfa og tungu­mál­ið standa frammi fyr­ir – nú þeg­ar Dag­ur bók­ar­inn­ar er hand­an við horn­ið.
Fyrirtækið sem Kvika keypti kom að lánum til félags konu Ármanns
ViðskiptiKvika og Ortus

Fyr­ir­tæk­ið sem Kvika keypti kom að lán­um til fé­lags konu Ár­manns

Breska fyr­ir­tæk­ið Ort­us Capital, sem Ár­mann Þor­valds­son, nú­ver­andi for­stjóri al­menn­ings­hluta­fé­lags­ins Kviku, var hlut­hafi í var einn af lán­veit­end­um breska kráar­fyr­ir­tæk­is­ins Red Oak Taverns, sem eig­in­kona Ár­manns á hlut í. Þetta fyr­ir­tæki varð síð­ar að Kviku Secu­rities í Bretlandi og keypti það breskt lána­fyr­ir­tæki af við­skipta­fé­lög­um fyr­ir tveim­ur ár­um fyr­ir millj­arða króna.
Flakkaði milli fjölskyldumeðlima á meðan hún var í menntaskóla
Fréttir

Flakk­aði milli fjöl­skyldu­með­lima á með­an hún var í mennta­skóla

Það er þing­kon­unni Lilju Rann­veigu Sig­ur­geirs­dótt­ur hjart­ans mál að koma upp heima­vist á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Hún var sjálf nem­andi sem flutti í bæ­inn til að stunda nám við Verzl­un­ar­skóla Ís­lands og þekk­ir það því af eig­in raun að geta ekki kom­ið sér al­menni­lega fyr­ir á með­an nám­inu stend­ur. Hún seg­ir það skipta máli að það sé heima­vist á höf­uð­borg­ar­svæð­inu til að tryggja jafn­rétti fyr­ir alla á land­inu þeg­ar kem­ur að námi.
Telja mikið eignarhald hagnaðardrifinna leigufélaga skýra skarpar verðhækkanir á Suðurnesjum
FréttirLeigumarkaðurinn

Telja mik­ið eign­ar­hald hagn­að­ar­drif­inna leigu­fé­laga skýra skarp­ar verð­hækk­an­ir á Suð­ur­nesj­um

Leigu­verð held­ur áfram að hækka víð­ast hvar á land­inu sam­kvæmt nýj­asta mán­að­ar­riti Hús­næð­is- og mann­virkja­stofn­unn­ar. At­hygli vek­ur að verð fyr­ir leigu­íbúð­ir á Suð­ur­nesj­um hef­ur hækk­að óvenju hratt á síð­ustu sex mán­uð­um. Telja skýrslu­höf­und­ar að það megi rekja til óvenju hás hlut­falls leigu­íbúða í eigu ein­stak­linga og hagn­að­ar­drif­inna leigu­fé­laga.