Þessi færsla er rúmlega 5 mánaða gömul.

Ábyrgðin á bak við frétt um vínbúð

Ábyrgðin á bak við frétt um vínbúð

Greining á frétt á jóladag um hvernig hægt sé að útvega sér vín samdægurs:

Fréttablaðið birtir á vefnum frétt um vínbúð. Fyrirsögnin er Einkarekin vínbúð opin um jólin og birt sunnudagurinn 25. desember 2022 kl. 11.45.

Tvær myndir fylgja fréttinni. Önnur er af eiganda búðarinnar með lógói og nafni hennar, rituðu stórum stöfum. Á hinni myndinni er texti þar sem stendur meðal annars „Ekki örvænta – það er opið hjá okkur um jólin – sendum heim samdægurs.“ 

Fréttin er flokkuð sem innlend frétt og sérstaklega er tekið fram að það sé opið á jóladag til 22. Í texta fréttarinnar stendur til dæmis „Eigandi búðarinnar telur það mikilvægt að geta verið með opið yfir hátíðirnar. Við teljum þetta bara mjög gott og jákvætt og við finnum fyrir mikilli ánægju með þetta og hamingju. Það gleymist alltaf eitthvað og það er gott að geta orðið sér út um rauðvínsflösku á þessum degi,“ segir eigandinn. Upplýsingar um opnunartíma koma fram í fréttinni, einnig um hraðsendingar búðarinnar og heimilisfang hennar vilji viðskiptavinir ná í vínið sjálfir.

Fréttablaðið höndlar búðina og vöruna eins og hverja aðra fullgilda verslun og vöruna eins og um jólabók eða súkkulaði væri að ræða. Verslunareigendur yrðu flestir glaðir að fá svona umfjöllun sem flokkuð er sem innlend frétt.

Staðreyndir máls og ábyrgð

Ábyrgð? Fréttablaðið talar við eigandann og allar upplýsingar sem hann vill koma á framfæri eru birtar.  Ábyrgðarfólk þessa fjölmiðils getur eflaust sagt að hér séu einungis birtar staðreyndir og skoðanir eins söluaðila. Ef einhver gleymdi að kaupa rauðvínsflösku á jóladag, þá megi redda því  og blaðið upplýsir nákvæmlega hvernig það er gert. Fjölmiðillinn tekur þá ekki ábyrgð á viðbrögðum eða afleiðingum, hann sé ekki að hvetja til drykkju á jóladag eða hampa einni búð umfram aðra - enda séu aðrar vínbúðir lokaðar á jóladag. Einnig mætti halda því fram að fréttin hafi átt að vera merkt sem kynning eða samstarf við nýju vínbúina.  Það eru margar þekktar leiðir til að skorast undan ábyrgð.

En það fylgir ekki gleði að blóta Bakkus:

Hvað er áfengi? Etanól, etýlalkóhól eða vínandi er eldfimt, litarlaust og eitrað lífrænt efnasamband, nánar tiltekið alkóhól, táknað með efnajöfnunni C2H5OH. Etanól er einkum notað í áfenga drykki, sem eldsneyti á bíla og sprengihreyfla.

Aðgengi? Niðurstaðan í rannsóknum varðandi aðgengi er ótvíræð eða að aukið aðgengi að áfengi skilar sér beint í aukna neyslu. Sjá: Áfengisnotkun - tölur.

Fjölskyldur? Áfengi skaðaðar ekki aðeins neytandann sjálfan, heldur líka aðra einstaklinga, fjölskyldur og samfélagið allt, til dæmis eyðilagt jólin hjá barnafjölskyldum og aukið tíðni heimilisofbeldis.

Heilsa? Áfengi dregur úr svefngæðum, deyfir dómgreind, dreifir eiturefnum um líkamann, truflar minnið, dregur úr dugnaði, deyfir framheila, sköpunargáfuna, skemmir lifrina og truflar hjarta, heila, maga, þvagfæri, lungu og bris. Neyslan kostar eykur stórlega kostnað heilbrigðiskerfis.

Krabbamein? Áfengi getur valdið að minnsta kosti sjö tegundum krabbameina. Áfengi getur meðal annars valdið krabbameini með skemmdum á DNA.

Niðurstaða greiningar

  • Miðað við hversu umdeild söluvaran í fréttinni er, hversu skaðleg og hvað neyslan hefur eyðilagt líf margra, verður að teljast vanhugsað að upplýsa á jóladag að hægt sé að panta hana heim að dyrum samdægurs. 
  • Fjölmiðlunin er einnig umdeilanleg út frá því að ekki er augljóst hvort þetta sé keypt umfjöllun en önnur myndin sem fylgir er mynd af auglýsingu búðarinnar. 

Mynd með pistli: Mósaíkmynd af Díonýsosi, guð vínsins í gríski goðafræði.

Pistill um breytingu á lögum sem leyfir ÁTVR að selja alkóhol á sunnudögum

Athugasemdir (5)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • Örn Bárður Jónsson skrifaði
    Hjartans þakkir fyrir að vekja athygli á þessu.
    2
  • Bjarney Blöndal skrifaði
    Fráhvörf frá áfengi geta bókstaflega drepið fólk. Það er hægt að tremma í hel.

    Áfengissala er lögleg og mér þykir það ekki óábyrgt að hún sé þá lögleg á hvaða degi sem er, dauðinn gerir jú ekki dagamun.

    Það er sorglegt að geta ekki sleppt því að drekka í einn dag (jóladag!) en það er enn sorglegra ef einhver bara deyr af því að hann komst ekki í ríkið í tæka tíð.

    Í það minnsta ætti vínbúðin að setja banner á heimasíðuna og skilti í læstar glerhurðirnar með leiðbeiningum um hvað á að gera ef einhver er langt leiddur. Leita á bráðamóttökuna býst ég við?

    Kannski er þetta ekki svo mikil hætta, hótelbarir selja áfengi, og veitingastaðir. En fyrst þeir mega það finnst mér ekkert verra að það sé líka hægt að panta áfengið á netinu. Kannski dregur það úr líkunum á ölvunarakstri eða eitthvað.

    Hvað varðar fréttina sjálfa finnst mér pínu sus að hún standi ein? Mér finnst afskaplega þægilegt þegar að blöðin hafa tekið saman opnunartíma þjónustu og verslana yfir hátíðirnar en þá er maður með marga lista yfir fullt af búðum, það er ekki bara ein stór frétt um að bónus sé opið, það væri auglýsing.

    Hinsvegar er þetta eitthvað nýtt, það hefur ekki (að mér vitandi) verið hægt að panta áfengi á jóladag áður. Að það sé núna í boði telst til tíðinda, og ef að "fréttin" fjallaði einu orði um eitthvað annað en kynningu á þessari einu verslun myndi ég segja ok þetta sleppur sem frétt en nei.

    Ég held líka að heimkaup (sem selur líka áfengi) hafi sent heim á jóladag og það er ekkert um það sem meikar ekki sens í frétt um þennan nýja verslunarmáta eða upplýsinga um opnunartíma -en meikar sens í auglýsingu. Auðvitað er ekki minnst á samkeppnisaðila í auglýsingunni.

    Niðurstaða: Sponsored content eða frændi einhvers.

    ps. Það er líka frekar leim að normalísera það að örvænta af því að ríkið er lokað í einn dag.
    2
    • Gunnar Hersveinn Sigursteinsson skrifaði
      Góðar pælingar. Það er mikill harmleikur að vera svo langt leiddur alkóhólisti að hætt sé á að drekka sig í hel. En já, þetta er "frétt" sem fellur á hlutleysisprófinu.
      0
  • Lilja Jónsdóttir skrifaði
    Takk fyrir góða greiningu.
    1
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið á blogginu

Lífsgildin
1
Blogg

Lífsgildin

Til­finn­inga­mál fyr­ir lang­reyð­ar

Um­ræða um af­líf­un hvala í land­helgi Ís­lands fór fram í Viku­lok­un­um á Rás 1, laug­ar­dag­inn 13. maí 2023. Þar voru rædd­ar slá­andi nið­ur­stöð­ur í skýrslu Mat­væla­stofn­un­ar um með­ferð á lang­reyð­um, hvort rétt­læt­an­legt væri að veiða hvali með þeim hætti sem gert er. Vel­ferð þeirra er aug­ljós­lega fórn­að fyr­ir óljósa hags­muni en dauða­stríð­ið er oft veru­lega lang­vinnt og sárs­auka­fullt....

Nýtt efni

Dropinn dýrastur á Íslandi
Fréttir

Drop­inn dýr­ast­ur á Ís­landi

Bens­ín­lítr­inn er hvergi dýr­ari inn­an EES-svæð­is­ins en á Ís­landi og raun­ar er bens­ín­verð á Ís­landi það þriðja hæsta í heim­in­um. Álög­ur sem hið op­in­bera legg­ur á bens­ín eru þó hærri í sex­tán ESB-ríkj­um en þær eru á Ís­landi.
Volaða land
Bíó Tvíó#239

Volaða land

Í síð­asta þætti Bíó Tvíó í bili ræða Andrea og Stein­dór kvik­mynd Hlyns Pálma­son­ar frá 2022, Volaða land. Fleiri þætt­ir eru í boði á Pat­reon síðu Bón­us Tvíó: www.pat­reon.com/biot­vio
Þroskahjálp: Rafbyssuvæðing lögreglunnar „hrollvekjandi tilhugsun“
FréttirRafbyssuvæðing lögreglunnar

Þroska­hjálp: Raf­byssu­væð­ing lög­regl­unn­ar „hroll­vekj­andi til­hugs­un“

Sér­fræð­ing­ur og fram­kvæmda­stjóri hjá Þroska­hjálp segja að sam­tök­in hafi áhyggj­ur af raf­byssu­væð­ingu lög­regl­unn­ar. Þroska­hjálp hef­ur fund­að með embætti rík­is­lög­reglu­stjóra vegna þessa. Ástæð­an er sú að lög­regl­an hafi ekki nægi­lega þekk­ingu á stöðu fólks með fötl­un sem hún kann að þurfa að hafa af­skipti af.
Kjartan hættir sem stjórnarformaður
FréttirLaxeldi

Kjart­an hætt­ir sem stjórn­ar­formað­ur

Kjart­an Ólafs­son er hætt­ur sem stjórn­ar­formað­ur Arn­ar­lax eft­ir að hafa leitt fé­lag­ið um ára­bil. Stofn­andi stærsta hlut­hafa Arn­ar­lax, Gustav Witzoe, kem­ur inn í stjórn­ina.
Hækkanir á afborgunum valda magaverk
Fréttir

Hækk­an­ir á af­borg­un­um valda maga­verk

Af­borg­an­ir á hús­næð­is­láni sex manna fjöl­skyldu á höf­uð­borg­ar­svæð­inu hafa hækk­að um 116 þús­und krón­ur á 18 mán­uð­um. Fjöl­skyld­an hef­ur þurft að ganga á sparn­að til að ráða við reglu­leg út­gjöld og er nú í því ferli að breyta lán­inu úr óverð­tryggðu í verð­tryggt til að ráða við af­borg­an­irn­ar.
„Ég hef ekki einu sinni fengið boð í atvinnuviðtöl“
Fréttir

„Ég hef ekki einu sinni feng­ið boð í at­vinnu­við­töl“

Rafa­ela Georgs­dótt­ir hef­ur um langt skeið leit­að að störf­um þar sem mennt­un henn­ar gæti nýst en án ár­ang­urs. Rafa­ela er mennt­að­ur lög­fræð­ing­ur frá Bras­il­íu með sér­hæf­ingu í um­hverf­is­vernd.
Hvað kostar lítri af mjólk?
Fréttir

Hvað kost­ar lítri af mjólk?

Þing­menn þjóð­ar­inn­ar gisk­uðu á verð á ein­um lítra af mjólk og svör­uðu öðr­um spurn­ing­um um verð­til­finn­ingu sína.
Hvalveiðar Kristjáns sem djúpleikur
Ingi Freyr Vilhjálmsson
PistillHvalveiðar

Ingi Freyr Vilhjálmsson

Hval­veið­ar Kristjáns sem djúp­leik­ur

Hval­veið­ar Kristjáns Lofts­son­ar snú­ast um ann­að og meira en pen­inga þar sem þær eru órök­rétt­ar út frá fjár­hags­legu sjón­ar­miði. Mann­fræð­ing­ur­inn Clifford Greetz rann­sak­aði hana­at á Balí fyr­ir meira en hálfri öld en þar má finna skýr­ing­ar sem geta hjálp­að til við að skilja ástríðu Kristjáns fyr­ir hval­veið­um.
Verðbólgan er meira hagnaðar- en launadrifin
Stefán Ólafsson
Aðsent

Stefán Ólafsson

Verð­bólg­an er meira hagn­að­ar- en launa­drif­in

Það er beint sam­band milli auk­ins hlut­ar fyr­ir­tækja af þjóð­ar­kök­unni og auk­inn­ar verð­bólgu, en nei­kvætt sam­band milli hlut­ar launa­fólks og verð­bólgu.
Ísland situr á vannýttum mannauði meðal innflytjenda
Fréttir

Ís­land sit­ur á vannýtt­um mannauði með­al inn­flytj­enda

Hlut­fall inn­flytj­enda sem lok­ið hafa há­skóla­námi er nærri því tvö­falt á við inn­fædda Ís­lend­inga með­al fé­lags­manna í að­ild­ar­fé­lög­um ASÍ og BSRB. Rann­sókn­ir sýna að inn­flytj­end­ur, einkum kon­ur, eru oft og tíð­um of­mennt­að­ar fyr­ir þau störf sem þær sinna.
Bensínverð það sama og fyrir ári en hlutur olíufélaga hefur tvöfaldast
Greining

Bens­ín­verð það sama og fyr­ir ári en hlut­ur olíu­fé­laga hef­ur tvö­fald­ast

Við­mið­un­ar­verð á bens­ín­lítra er tæp­lega 308 krón­ur nú en var 307 krón­ur fyr­ir ári. Í maí í fyrra tóku olíu­fé­lög­in sem selja Ís­lend­ing­um bens­ín 31,24 krón­ur af hverj­um seld­um lítra. Nú taka þau 62,67 krón­ur af hverj­um seld­um lítra.
Friður hins heilaga refs?
Flækjusagan

Frið­ur hins heil­aga refs?

Hefðu Bret­ar átt að semja frið við Hitler ár­ið 1940 til að koma í veg fyr­ir frek­ara mann­fall?