Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Viðtal

„Það voru alltaf einhverjir úr árgangnum sem höfðu flúið“

Íslendingar í Berlín segja frá lífinu handan múrsins. Þór Vigfússon var við nám í Austur-Berlín og lýsir vantrausti, þöggun og vöruskorti. Hann minnist þess þó að hafa líka beðið í röð í Reykjavík eftir nýjum skóm. „Vöruúrval var ekkert skárra á Íslandi. Þar var smjöri skammtað á 6. áratugnum, alveg eins og í Austur-Berlín.“

16. nóvember 2019 · 13:00

Björn Teitsson

skrifar

Berlínarmúrinn var ein helsta og þekktasta táknmynd kalda stríðsins á 20. öldinni. Þann 9. nóvember var þess minnst um víða veröld að þá voru liðin 30 ár frá „falli“ múrsins, eða réttara sagt frá því að fólk fékk að ganga óáreitt í gegnum eftirlitsstöðvar við múrinn. Borgarmörkunum var lokað með valdi aðfaranótt 13. ágúst árið 1961. Fyrst með gaddavírsgirðingu sem var síðan fljótlega leyst af hólmi með hlöðnum múr. Á þeim tíma var nokkur viðvera Íslendinga í Berlín, sérstaklega í austurhluta borgarinnar. Fyrir lokaverkefni í sagnfræði árið 2007, tók Björn Teitsson viðtöl við þrjá Íslendinga sem upplifðu þennan mikla vendipunkt í sögu kalda stríðsins frá fyrstu hendi. Hvernig var Austur-Þýskaland á þessum árum? Hvernig var að vera Íslendingur í Austur-Berlín, þegar fólk flúði frá borginni uns henni var bókstaflega lokað?

„Svo var hann bara horfinn“

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið

Fréttir

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

Jasmin Vajzovic sem fluttist til Íslands frá Bosníu og Hersegóvínu fyrir 30 árum segist aðeins nýlega hafa upplifað fordóma vegna trúar sinnar og uppruna. Hann segist kvíða fyrir framtíð dóttur sinnar á Íslandi.

Fólkið í borginni

Lenti á götunni fimmtán ára

Svarti Álfur segir að hann hefði endað í fangelsi hefði hann haldið áfram að búa í Belgíu, þar sem hann fæddist. Eftir að hann flutti til Íslands áttaði hann sig á því að hann gæti ekki búið með fjölskyldu sinni.

Skýring

Samsæriskenningar Brynjars og byssurnar

Brynjar Barkarson hefur verið ágætlega þekkt poppstjarna á Íslandi. Nú er hann orðinn að vonarstjörnu íslenskra þjóðernissinna. Brynjar er uppfullur af ótta við skuggastjórnendur innan ESB og langar í skotvopn.

Fréttir

Loka aðstöðu leigubílstjóra á Keflavíkurflugvelli

Isavia lofar aðgerðum til að betrumbæta þjónustu leigubíla við Keflavíkurflugvöll og koma í veg fyrir ógagnsæja verðlagningu. Tekið er fram að aðstöðu leigubílstjóra sé lokað vegna viðhaldsskorts sem flugvöllurinn sem eigandi hennar ber alfarið ábyrgð á.

Fréttir

Meirihluti Íslendinga undir meðallaunum

Regluleg laun í fullu starfi voru að meðaltali 845 þúsund krónur á mánuði árið 2024 en nærri tveir af hverjum þremur launamönnum eru með lægri laun en það. Hæstu launin eru nærri fimmfalt hærri en þau lægstu, og kynbundinn munur enn augljós.

Fréttir

Völdu ódýrasta hönnuð Brákarborgar sem uppfyllti ekki hæfisskilyrði

Innra eftirlit Reykjavíkurborgar telur að sækja megi skaðabætur til verktaka og/eða ráðgjafa sem komu að byggingu leikskólans Brákarborg. Leikskólanum var lokað síðasta sumar og úttekt kynnt í borgarráði í dag.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Fréttir

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

Fólkið í borginni

Lenti á götunni fimmtán ára

Úttekt

Gjaldheimtufyrirtæki herja á ferðamenn

Gjaldtaka á bílastæðum á ferðamannastöðum á Íslandi hefur aukist hratt. Sumir ferðamenn hafa sagt að þeir hafi þurft að borga samtals um 40 þúsund krónur í bílastæðagjöld á ferðalagi sínu í kringum landið. Eigandi umsvifamesta gjaldheimtufyrirtækisins á landsbyggðinni skilur að fólki sé brugðið.

Fréttir

Siðferðisspurningar vakna vegna uppbyggingar Andra og Birgis

Fjárfestar sem eru sakaðir um að hafa milligöngu um iðnaðarnjósnir fyrir milljarðamæringinn Björgólf Thor Björgólfsson vilja reisa þéttbýlt hverfi í um tveggja kílómetra fjarlægð frá vatnsverndarsvæði höfuðborgarsvæðisins. Svo virðist sem engin krafa sé uppi um siðferði fjárfesta þegar kemur að Kópavogsbæ.

Skýring

Samsæriskenningar Brynjars og byssurnar

Fréttir

Gunnar Smári úti í kuldanum

Niðurstöður síðustu alþingiskosninga voru Sósíalistaflokki Íslands gríðarleg vonbrigði og kallað var eftir uppgjöri. Hallarbylting varð á aðalfundi flokksins þar sem fulltrúar ósáttrar grasrótar náðu völdum. Eftir stendur að forseti borgarstjórnar Reykjavíkur og flokkur hennar ganga ekki í takt.

Mest lesið í mánuðinum

English

Climeworks’ capture fails to cover its own emissions

The carbon capture company Climeworks only captures a fraction of the CO2 it promises its machines can capture. The company is failing to carbon offset the emissions resulting from its operations – which have grown rapidly in recent years.

Rannsóknir

Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun

Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár.

ViðtalHlaupablaðið 2025

Níu lykilatriði um hreyfingu að læknisráði

Kristín Sigurðardóttir læknir veitir forvitnilega innsýn í afgerandi áhrif hreyfingar á líkama okkar og heila. Hún varar við „náttúruleysi“ og að fólk rjúfi tengslin við sig sjálft eða náttúruna.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Daður við aðalinn

Ástæða þess að Sjálfstæðisflokkurinn er fastur í hjólfari fylgislægðar er sú að hann fellur alltaf aftur á sama prófinu.

Fréttir

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

Fréttir

Lárus Björn Svavarsson er fallinn frá

Lárus Björn, þekktur sem Lalli Johns, ólst upp við fátækt og var fluttur nauðugur á Breiðavík, þar sem hann var beittur ofbeldi sem barn. Hann glímdi við fíknisjúkdóm en náði síðan yfirhöndinni og lifði allsgáður í mörg ár.