Rúmlega 60 þúsund manns fengu afgreidd þunglyndislyf á Íslandi í fyrra. Þetta kemur fram í Talnabrunni, fréttabréfi landlæknis um heilbrigðisupplýsingar.
22.780 karlar og 39.886 konur fengu þunglyndislyf, 62.727 einstaklingar alls. „Þetta samsvarar því að 165 af hverjum 1.000 íbúum hafi leyst slík lyf út,“ segir í fréttabréfinu. „Mikill kynjamunur er á notkun þunglyndislyfja þar sem nær tvöfalt fleiri konur leysa út lyf í þessum flokki en karlar og hefur munurinn farið vaxandi á síðastliðnum tíu árum. Árið 2023 leystu 215 af hverjum 1.000 konum út þunglyndislyf á móti 117 af hverjum 1.000 körlum.“
„[...] tvöfalt fleiri konur leysa út lyf í þessum flokki en karlar“
Landlæknir hefur áður vakið athygli á aukinni andlegri vanlíðan á Íslandi á undanförnum árum. Sú þróun hefur sérstaklega verið áberandi á meðal ungs fólks á aldrinum 18 til 24 ára.
Aukin notkun meðal barna
„Notkun þunglyndislyfja á Íslandi hefur í gegnum tíðina verið mikil og jókst jafnt og þétt um árabil,“ segir í fréttabréfinu. „Hin mikla notkun þunglyndislyfja á Íslandi gefur tilefni til að grannt sé fylgst með þróuninni yfir tíma auk þess sem gagnlegt er að greina notkunina betur eftir tilteknum undirhópum.“
Notkunin hefur aukist á meðal ungmenna undanfarin ár. „Þegar skoðuð er þróun í notkun þunglyndislyfja meðal barna frá upphafi skráningar í lyfjagagnagrunn embættis landlæknis má sjá að nær tvöfalt fleiri börn yngri en 18 ára fengu ávísað lyfjum í þessum flokki árið 2023 en árið 2005,“ segir í fréttabréfinu og bent á að aukningin sé helst meðal þeirra sem eru nær 18 ára að aldri.
Skortur á meðferðarúrræðum hérlendis
Ísland er á toppnum í alþjóðlegum samanburði hvað þetta varðar. „Í alþjóðlegum samanburði vekur það athygli að notkun þunglyndislyfja á Íslandi er sú mesta innan OECD. Þannig hefur það verið a.m.k. frá árinu 2007 þegar OECD hóf að birta tölulegar upplýsingar um notkun lyfja í þessum lyfjaflokki,“ segir í fréttabréfinu.
Noktunin á þunglyndislyfjum er 15 prósent meiri en í Portúgal þar sem hún er næst mest og rúmlega tvöfalt meiri en meðaltal OECD ríkjanna. „Sérstaða Íslands hvað varðar notkun þunglyndislyfja er athyglisverð og hafa ýmsar tillögur verið lagðar fram til skýringar á þeim mikla mun sem er á notkunarmynstri Íslendinga og annarra þjóða. Ein möguleg skýring er að skortur á meðferðarúrræðum geti valdið því að einstaklingar með vægari einkenni þunglyndis og kvíða fái ávísað lyfjum hérlendis í stað þess að vera vísað til sálfræðings.“
„Þau sem búa við slaka félags- og efnahagsstöðu og jaðarsetningu eru mun líklegri til að þróa með sér geðræna erfiðleika“
Embætti Landlæknis hvetur til aukinnar geðræktar og forvarna til að stemma stigu við þróuninni. „Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni er þunglyndi sá sjúkdómur sem veldur hvað mestri sjúkdómabyrði á heimsvísu,“ segir að lokum í fréttabréfinu. „Þau sem búa við slaka félags- og efnahagsstöðu og jaðarsetningu eru mun líklegri til að þróa með sér geðræna erfiðleika en þau sem búa við góð lífskjör og félagslega stöðu. Þættir er varða grundvallaröryggi í lífinu, t.d. öruggt húsaskjól, örugg afkoma og öruggt líf án ofbeldis, hafa gríðarlega mikil áhrif á geðheilsu og því mikilvægt að aðgerðir til að bæta geðheilsu þjóðarinnar nái einnig til stærri félags- og efnahagslegra skilyrða.“
30. gr.
Forsetinn veitir, annaðhvort sjálfur eða með því að fela það öðrum stjórnvöldum, undanþágur frá lögum samkvæmt reglum, sem farið hefur verið eftir hingað til.-
þetta halda þeir að þeir geti mistúlkað sem sagt tekið lögin úr sambandi gegn greiðslu auðvitað svo öruggir eru þeir með sig þessi fífl að þeir skilja eftir sig slóðina af sönnunargögnum