Þingkosningar í Bretlandi hófust í dag. Kjörstaðir um allt land opnuðu klukkan sjö í morgun að staðartíma en þeim verður í lokað í kvöld klukkan tíu að staðartíma. Verkamannaflokkinum er spáð stórsigri í kvöld. Samkvæmt kosningaspá YouGov er flokknum spáð 39 prósent greiddra atkvæða sem myndi skila flokknum 431 sætum á breska þinginu af þeim 650 sem kosið er um.
Gangi sú spá eftir væri það stærsti sigur í Verkamannaflokksins frá því hann var stofnaður árið 1900. Sigurinn myndi slá met sem hefur staðið síðan flokkurinn vann glæstan sigur árið 1997 undir leiðsögn Tony Blair. Í þeim kosningum tryggði Verkamannaflokkurinn sér 418 þingsæti.
Uppfært klukkan 21:41: Samkvæmt útgönguspám sem gefnar voru út þegar kjörstöðum lokaði klukkan 21 að íslenskum tíma er Verkamannaflokknum spáð 410 sætum og Íhaldsflokknum 131 sæti.
Keir Starmer, sem að öllum líkindum verður næsti forsætisráðherra Breltands, þakkar kjósendum fyrir traustið:
Verkamannflokkurinn græðir á óvinsældum Íhaldsflokksins
Sir John Curtice, prófessor í stjórnmálafræði við háskólann í Strathclyde, fer fyrir teymi sem kemur útbýr útgönguspá kosninganna, í frétt á vef BBC segir hann að svo gæti farið að tilkynnt verði um sigurvegara kosninganna tvöleytið eftir miðnætti ef fyrstu niðurstöður reynast afgerandi. Lokaniðurstöður munu þó að öllum líkindum liggja fyrir snemma í fyrramálið klukkan sjö á staðartíma á morgun.
Sir John Curtice hefur verið fastagestur í kosningasjónvarpi breska ríkisútvarpsins BBC frá árinu 1979. Segja má að Sir John Curtice gegni svipuðu hlutverki og Ólafur Þ. Harðarson hefur sinnt hér á landi, hann hefur ásamt Boga Ágústssyni sem hefur greint tölur og lesið í spilin í kosningasjónvarpi RÚV frá árinu 1986.
Blaðamaður RÚV talaði nýverið við Sir John Curtice sem sagði að þrátt fyrir óvinsældir leiðtoga Verkamannaflokksins, Keir Starmer, gæti flokkurinn fengið allt að 70 prósent þingsæta. Flokkurinn og leiðtogi þess njóti góðs af óvinsældum Íhaldsflokksins og mistökum sem þeir hafa gert að undanförnu.
Þingmenn Íhaldsflokksins undirbúa sig fyrir erfiða nótt
Sex vikur eru liðnar síðan að Rishi Sunak, forsætisráðherra Bretlands og formaður Íhaldsflokksins, boðaði til snemmbúna kosninga. Sunak tilkynnti bresku þjóðinni um ákvörðun sína í ræðu sem hann hélt fyrir framan skrifstofu forsætisráðuneytisins á Downing stræti 10.
Á meðan forsætisráðherrann greindi löndum sínum frá ákvörðun sinni brast á úrhellis regn sem bifaði þó ekki Sunak sem hélt ræðu sinni áfram þrátt fyrir að vera orðinn gegnblautur. Þótti sumum uppákoman vera lýsandi fyrir stöðu Íhaldsflokksins sem spáð er að muni tapa meira 250 þingsætum í nótt. Gangi spárnar eftir fengi flokkurinn um sæti á þinginu sem eru ögn fleiri sæti en Frjálslynda demókrataflokknum er spáð.
Þrátt fyrir að Umbótaflokkur Nigels Farage er spáð þriðja mesta stuðningnum í spá YouGov. Er honum spáð aðeins um þremur þingsætum. Ástæðan fyrir þessu er sú sama og liggur að baki spáðum stórsigri Verkamannaflokksins. Í Bretlandi eru einmenningskjördæmi sem veldur því að fylgi flokka á landsvísu spáir takmarkað fyrir um endanlega þingsætaskipan.
Setið á valdastóli í 14 ár
Breski Íhaldsflokkurinn hefur setið í ríkisstjórn í fjórtán ár. Á þessum árum hafa fimm gegnt embætti forsætisráðherra, fjórar þingkosningar hafa verið haldnar og tvær þjóðaratkvæðagreiðslur. Á undanförnum árum hefur fylgi flokksins dregist saman, en sú þróun á verulegt skrið á tímum kórónuverufaraldursins. Fylgistapið er rakið til ýmissa hneykslismála og óvinsælla ákvarðana sem teknar voru af ríkisstjórn Boris Johnson.
Fylgi flokksins hélt áfram að skreppa saman eftir að Johnson sagði af sér og tók skarpa dýfu á þeim stutta en um leið stormasaman tíma þegar Liz Truss gegndi embætti forsætisráðherra. Eftir aðeins 49 daga í embætti sagði Truss af sér. Flokknum hefur ekki tekist að ná sér aftur á strik síðan.
Á vef breska fjölmiðilsins The Guardian er birt samantekt yfir fréttaflutning helstu dagblaða í Bretlandi. Flest blöðin spá afgerandi sigri Verkamannaflokksins. Athygli vekur að fréttamiðlar á borð við The Sun og The Times, blöð sem eru í eigu fjölmiðlasamsteypu auðmannsins Ruperts Murdoch virðast fagna yfirvofandi stjórnarskiptum.
En blöðin, sem og aðrir fjölmiðlar í eigu Murdoch, eru þekkt fyrir að hafa hampa íhaldssömum stjórnmálaskoðunum og gjarnan farið hörðum orðum um Verkamannaflokkinn í fréttaflutningi sínum.
Athugasemdir